Uzun pozlama ve hareket fluluğu tekniğine birlikte göz atacağız. Daha önceki sayımızda “Gün Batımında İnsan Silüetleri” başlıklı yazımla kolay ama etkisi güzel ve eğlenceli bir tekniği ele almıştık. Bu yazım ise bir devam yazısı niteliğinde ve bu tekniğin üzerine biraz daha koyarak yaratıcılığımızı artırmanın ve fotoğraflarımıza imzamızı koymanın yollarına değineceğim. Elbette her fotoğraf fotoğrafçısına aittir ve onun imzasını taşır, ama bazıları daha fazla taşıyabilir. Öyle ki aynı yer, aynı an için bile farklı bir açı, kadraj ve EXIF değerleriyle kendinize özgü bir fotoğrafa ulaşabilirsiniz. Bu özgünlüğü yakalayıp geliştirdiğinizde bu işten daha fazla zevk alıp mutluluk duyacağınızı düşünüyorum. Umarım bu serüvende sizlere bir nebze yardımcı olabilirim.
Hatırlatmak için bir önceki yazımda özetle; gün batımı ile aramıza insanları alacak şekilde konumlanıp, insanların hareketlerini donduracak yeteri perde hızında, ama eksi pozlayarak yani diyaframımızı biraz fazla kısarak insan görüntülerini silüet halinde fotoğraflamıştık. Bu sayede fotoğraflarımız neredeyse iki renkten, siyah ile farklı tonlarda olsa da gün batımının kızıllığından oluştu. Dolayısıyla insanların ne renk kıyafet giydiği, yüzlerinin ifadeleri gibi detayları almadık, ama silüetlerden oldukça farklı kompozisyonlar oluşturmaya çalıştık. Bu şekilde çekime gün batımında ışık iyice düşene kadar devam edebiliyorduk.
Şimdi makine ayarlarımız için basit olsa da uygulama için bolca pratik ve sabır gerektirecek bugünün konusuna gelelim. Yine gün batımında, bu kez uzun pozlama yaparak fotoğrafımıza hareket fluluğu katacağız.
Çekim saatleri, konumlanmamız, kullanılan lensler ve ayarlar birbirine yakın olduğu için, istersek geçen sayıdaki yöntemle bu yöntemi peş peşe kullanabilirsiniz. Makine ayarlarımızda farklı olarak yapmamız gereken perde hızını düşürmek. Bu sayede fotoğraflarımıza hareket fluluğu katacağız. Bunun için yaklaşık 1/10 saniyeler uygun olabilir. 1/13 veya 1/8 saniye gibi değerleri de tercih edebilirsiniz.
Ayarlarımız için daha fazla detay verecek olursam…
- Temel amacımız hareket fluluğu olduğu için önceliğimiz hangi mod olursa olsun perde hızımızı azaltmak olacak. Bunun için hareket fluluğuna sahip olmasını istediğimiz hareketli unsurun hızına ve ona olan uzaklığımıza ve açımıza bağlı olarak perde hızını değiştirmemiz gerekir. Üzerinde 35 mm lens ile sabit tuttuğumuz makinemize, yaklaşık 10 metre öteden ve makinemizin bakış doğrultusuna dik açı ile geçecek, yani kadrajımıza bir yandan girip diğer yanından çıkacak hareketli
– Araba ve motosikletler için 1/13 ile 1/18 saniyeler yeterli olurken,
– Bisikletli ve koşan modeller için 1/10 ile 1/13 saniyeler
– Yürüyen modeller için ise yaklaşık ⅛ saniye perde hızları uygun olacaktır.
- İstediğimiz hareket fluluğunu yakaladıktan sonra istersek diğer seçimleri makinemize de bırakabiliriz. Bunun için perde hızı öncelikli yarı otomatik mod yani S (ya da bazı makinelerde Tv) modu bize kolaylık sağlayacaktır.
– Bu modda eğer modellerimizi siluet halinde yakalamak ve/veya net alan derinliğimizi artırıp modellerimizi (hareket fluluğuna sahip olmasını istemediğimiz, net olmasını istediğimiz modelleri) daha kolay netleyebilmek için eksi pozlamayı tercih edebilirsiniz. -1 hatta -2 pozlama telafisi ile diyafram açıklığını azaltarak bunu sağlayabilirsiniz.
- Eğer her şeyin kontrolü bende olsun derseniz manuel modu tercih edebilirsiniz.
– Manuel modda, yukarıda yaptığımız gibi eksi pozlamak için diyafram açıklığını direkt kendimiz kısarak ( f/değerlerini artırarak) modellerimizi siluet halinde yakalayabilir ve net alan derinliğimizi artırabiliriz.
- ISO değerine gelince. Ben yüksek ISO değerleriyle çalışmayı sevmeyen ve en ufak karlanma (gren) yerine eksi pozlanmış (karanlık) fotoğrafları tercih eden biriyim. O yüzden genelde ISO değerini 100’e sabitliyorum. Bunun yerine ISO’yu otomatikte bırakmayı tercih edebilirsiniz. Fakat bu durumda ISO’nun maksimum çıkabileceği değeri makinenizde sınırlandırmanızı tavsiye ederim. Bu sayede ışık çok düşse bile ISO değeri bir miktar yükselerek çekim yapmanıza izin verebilir.
Peki fotoğrafımıza hareket fluluğu katarken bir yandan seçtiğimiz model(ler)i nasıl net olarak dondurmayı başaracağız? Hareket fluluğu katmaya çalıştığımız fotoğraflarda elbette her şeyin net olmasını beklemiyoruz. Ama en azından bir modelin net olması fotoğrafta daha fazla kalınmasını sağlayacak ve kompozisyonumuza değer katacaktır. Tabi bu da bir tercihtir. Her şeyin hareket fluluğuna sahip olduğu fotoğraflarda da güzel etkiler yakalanabilir.
Sorumuza geri dönecek olursak, düşük perde hızında modelimizi net olarak dondurmayı başarmak için:
- Modelimiz sabit ise yani hareket etmiyorsa bizim de makinemizi sabit tutmamız gerekir. Sabit modelimiz ve fonumuz dışında hareketli her şey hareket fluluğuna sahip olacaktır. Makinemizi sabitlemek için:
– Tripod kullanabiliriz. Ama tripodumuz her zaman yanımızda olmayabilir.
– Yer, bank, duvar, araçlar gibi sokaktaki imkanları kullanabiliriz.
– Son çare bedenimizi olabildiğince sabit tutarız. Ben bunu, bir yere dayanıp, yere çömelip ya da oturup makinemi boynuma asarak ve makineyi olabildiğince aşağı çekip askı kayışını gergin hale getirince başarabiliyorum. - Modelimiz hareketli ise bizim de makinemizi modelimizin hareketine uygun şekilde hareket ettirmemiz gerekir, yani modelimizi kadrajımızda hep aynı yerde tutacak şekilde modelimizin hareketini takip ederiz. Bu aynı zamanda Pan fotoğraf tekniğinin temelidir. Modelimiz ve modelimizle aynı hız ve yönde hareket eden şeyler dışında, fon dahil, her şey hareket fluluğuna sahip olur.
Hem sabit hem hareketli modeller için örnek olabilecek fotoğraflarımı da sizlerle paylaşmak istedim.
Pratikte Uzun Pozlama ve Hareket Fluluğu Tekniğinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Odaklama da elbette çok önemli detaylardan biridir. Bunun için ben her karede tekrar tekrar otomatik odaklama yapmak yerine, net olmasını istediğim model ve modellerin olduğu veya geçeceği yere bir otomatik odaklama yaptıktan sonra odaklamayı kilitliyorum (manuel odaklamaya geçiyorum) ve çekime sabit odaklama ile devam ediyorum. Genelde tek bir karede istediğimiz kompozisyonu yakalamak güç olacağı için kilitli odaklama sayesinde aynı yerde kolayca birden fazla çekim yapabilirsiniz. Tabi model ile aranızdaki mesafe değiştiğinde netliği tekrar yapmayı unutmayın.
Model veya modellerin fotoğraftaki diğer model veya unsurlarla olabildiğince az ya da anlamlı bir şekilde kesişerek ortaya çıkması fotoğrafın okunabilirliğine ve etkisine büyük katkıda bulunacaktır.
Ayrıca, akşam saatlerinde ışık hızlıca düşeceği için, dinamik bir şekilde diyafram açıklığımızı artırmamız gerekecektir. Bunun için manuel modda f/değerini azaltarak diyaframı açarken, enstantene (perde hızı) öncelikli S (Tv) modunda pozlama telafisini eksilerden sıfıra doğru getirmemiz gerekir.
Modelleri silüet halinde değil de renkleri ve ifadeleri ile daha detaylı yakalamak istersek bu sefer diyaframı pek kısmaya gerek kalmaz. Fakat bunu yaparken, fotoğrafımıza zarar vermeyecek, yani fondaki gün batımı kızıllığının çok parlak hale gelip patlamayacağı ölçüde diyaframımızı açmalıyız ( f/değerimizi düşürmeliyiz). Silüet şeklinde olmayan birkaç fotoğraf örneğimi de paylaşıyorum.
Özetle, gün batımını fon yaptığımız kompozisyonlarımıza perde hızımızı düşürüp hareket fluluğu katarak daha özgün kareler elde etmeye çalıştık. Ayrıca seçtiğiniz modelleri hem hareket hem odak açısından net olarak fotoğraflamaya çalıştık. Kimisinde modelimiz hareketliydi, biz de onun hareketine uygun olarak kameramızı kaydırdık. Kimisinde ise başroldeki modelimiz hareketsizken diğer modellerin hareket fluluğu fotoğraflarımıza katkı sağladı. Öte yandan diyafram açıklığını kısarak eksi pozladığımız fotoğraflarımızda modellerimizi silüet haline getirirken, fazla eksi pozlamadığımızda ise daha fazla ayrıntı elde ettik.
Deneyimleriniz, yorumlarınız ve fotoğraflarınızı benimle paylaşırsanız çok memnun olurum. Kendinize özgü fotoğraflara ulaşmanız ve imzanızı oluşturmanız dileğiyle, hoşça kalın.
Not: Açılımı “Exchangeable Image File” olan EXIF bilgileri, içerisinde fotoğrafın çekildiği tarih, yer, boyut, ekipman bilgileri ve çekim ayarlarına kadar birçok detayı barındırır. EXIF değerleri ise, makinede yaptığı ayarlar ile fotoğrafçının seçebildiği, bazen de otomatik modlar ile seçimi kısmen veya tamamen fotoğraf makinesine bıraktığı, diyafram açıklığı, perde hızı, ISO ve odak uzaklığı değerleridir.