TikTok hakkında alınan son kararlar, yalnızca bir uygulamanın geleceğini değil, ABD’de yasaların nasıl uygulanması gerektiğine dair büyük bir anayasal tartışmayı da gündeme taşıdı. Adalet Bakanlığı’nın teknoloji devlerine gönderdiği mektuplarda, yürütmenin Kongre tarafından çıkarılmış bir yasayı ulusal güvenlik gerekçesiyle uygulamama hakkına sahip olduğu savunuluyor. Bu da başkanlık yetkisinin sınırlarını yeniden tartışmaya açtı.
TikTok Kararında Anayasal Sınırlar Tartışılıyor
Adalet Bakanlığı’nın mektuplarında yer alan ilk çarpıcı ifade, şirketlerin yasa dışı sayılabilecek bir dönemde TikTok ile iş yapmış olsalar bile bundan sorumlu tutulmayacakları yönünde. Bu durum, bir sonraki yönetimin aynı karara bağlı kalmayacağı ihtimalini de beraberinde getiriyor. Çünkü böyle bir garanti, anayasal zeminde oldukça tartışmalı görülüyor.
Daha da dikkat çekici olan ikinci gerekçe ise, başkanın anayasal yetkilerine dayanarak PAFACAA isimli yasanın uygulanmamasını savunması. Başkanın, dış politikayı yürütme sorumluluğu adına TikTok’un aniden kapatılmasının sakıncalı olduğuna karar verdiği belirtiliyor. Ancak bu, yasaların sadece başkanın uygun gördüğü şekilde uygulanabileceği anlamına mı geliyor sorusunu da beraberinde getiriyor.
Kongre’nin dış ticaret gibi konularda yasal düzenleme yapma yetkisi Anayasa’da açıkça yer alıyor. Bu nedenle bir başkanın, kendince uygun görmediği bir yasayı tamamen yok sayması, ABD sisteminde ciddi bir kuvvetler ayrılığı sorununa yol açabilir. Mahkeme kararları da başkanın mutlak güç sahibi olmadığını açıkça ortaya koyuyor.
Adalet Bakanlığı’nın dayandığı gerekçeler arasında, yasa metninin başkanın dış politika yetkisini koruyacak şekilde yorumlanması gerektiği de var. Ancak hukukçulara göre, bu tür yorumlar sadece yasanın muğlak olduğu durumlarda geçerli olabilir. Oysa PAFACAA son derece net kurallar içeriyor. Bu nedenle yapılan açıklamalar, yasanın yorumu değil, fiilen reddi olarak değerlendiriliyor. TikTok üzerinden yaşanan bu gelişme, sadece bir uygulama meselesi değil; ABD’de yasaların nasıl uygulanacağına dair çok daha büyük bir tartışmanın parçası.
Yorum Yap