Mac OS X”in kalbine inmenin yolları |
Kullanıcılara Mac OS X”in tam kontrolünü ellerinde tutma imkanı sunan Terminal, birçok kullanıcının aşina olduğu, bazı kullanıcıların ise henüz keşfetmeye başlamadığı ve karmaşık görülebilen bir uygulama. Yeni başlayanlar için Terminal”in ilk adımları dosyamızda. |
Bu konuda şimdilerde kullandığımız kavramlar temelde aynı olmakla birlikte sadece bazı değişiklikler kazanmıştır.
Unix tarafında bu konu ile ilgili en iyi tanım, terminal ve Shell (kabuk) ayrımını şöyle özetlemektedir: Shell bir komut yorumlayıcısı ve programlama dilidir ve bir dosya veya terminal yardımı ile komutları çalıştırır. Komut pencereleri veya burada bahsettiğim anlatımı ile Terminal”ler, Login uygulamasını çağırarak kullanıcının sisteme bağlanmasını ve Shell (kabuk) uygulamasını tetikleyerek komutları bu arabirim üzerinden işletim sisteminin merkezine veya diğer bir deyişle Kernel”a (çekirdek) ulaştırır. Bu yazıda kabuk yerine Shell diye adlandıracağım bu programlar, özetle kullanıcı ve işletim sistemi arasında aracılık yapan özellikte uygulamalar olup bizlerin komut istemi satırında aktardığımız olumlu veya olumsuz bütün komutların çıktılarını yine bizlere olumlu veya olumsuz olarak döndürme özelliğine sahip. |
Bu önemli neden, aslında daha ileri seviye bir kullanıcı olmakla ilgili. Normalde yapacağınız işler çok daha uzun sürerken, Terminal kullanarak çok daha kısa zamanda halledebilirsiniz. Ya da Mac”in tüm kontrolünün sizde olduğunu hissedebilirsiniz. Ancak Terminal kullanımı ile ilgili en önemli sorun, diğer Mac arayüzlerinin tam tersi bir şekilde, öğrenmek için dışarıdan bir yardıma ya da bir kaynağa ihtiyacınız olması. Böyle bir yardım ya da kaynakla bile, Terminal”i çözmek sizin için çok basit olmayabilir. çünkü birçok kaynakta da bulabileceğiniz Terminal ile ilgili işlemler, çoğunlukla belli bir zamandır konuyla ilgili tecrübesi olan kullanıcılar için yazılmış olabilir. Bu yüzden, birçok kaynakta bulabileceğiniz komutları öğrenmeden önce, nasıl komut vereceğinizi ve hangi komutla hangi işlemi yapabileceğinizi bilmeniz gerekiyor. Bu yüzden dosyamızı Terminal ile ilk kez tanışan kullanıcılara uygun şekilde hazırlamaya çalışacağız. İlk önemli nokta, Terminal uygulamasının çalışma mantığını kafanızda oturtabilmeniz. Bu mantık, temelde şöyle işliyor; önce çalıştırmak istediğiniz işlemin/yazılımın adını, ardından bu yazılımın yapmasını istediğiniz işlevi ve sonrasında da eğer gerekiyorsa bu komutu geliştirebileceğiniz parametreleri giriyorsunuz. Terminal”i kullanmaya başladığınızda özellikle ne yaparsanız yapın silinmeyen dosyaları silerken ve Mac”in yaptığı işlemleri izleyerek bilgisayardaki bir sorunu bulmaya çalışırken çok işe yaradığını görebilirsiniz. Tabii bunları internetten indirebileceğiniz yazılımlarla da yapmanız mümkün ancak, bu yazılımların da aslında arayüzlerinin arkasında sizin vereceğiniz komutların aynılarını verdiğini hatırlatalım. Bunun dışında, Terminal kullanımınız ilerledikçe normalde çok çok uzun sürede halledilebilecek karmaşık teknik işlemleri çok kısa sürede tamamlayabilirsiniz. Başlarken Terminal”i keşfetmeye başlarken, öncelikle Applications”dan Utilities menüsüne gelerek, buradan Terminal”i açıyoruz. Karşımıza, aşağıdaki resimde gördüğümüz tablo çıkıyor. Bu tablonun anlamı nedir? Gördüğümüz satırı inceleyelim: |
etna02s-power-mac-g4:~ etna02$
Bu satırda dört ana bilgiyi görüyoruz: İlki, bilgisayarınızın paylaşım adı, ki bu adın System Preferences”daki Sharing panelinde de yanı olduğunu görebilirsiniz. İkincisi, şu an gördüğünüz dizin. üçüncü olarak kullanıcı adımızı görüyoruz ki bu da açılışta kullandığımız kullanıcı adımız. Ne tip bir kullanıcı olduğunuzsa $ işaretiyle gösteriliyor, bu işaret normal bir kullanıcı olduğumuz anlamına geliyor, diğer ihtimal kök yani root kullanıcı ancak şu an bu ihtimalle pek bir işimiz yok. |
İkinci adım olarak, nerede olduğumuzu görmeye çalışalım. “print working directory”nin kısaltması olan pwd tuşlayalım ve Return”a basalım. Bunu yaptığınızda, “Users” klasörünün içindeki “etna02” klasöründe olduğumuzu görebiliyoruz. (Resim2) |
Listeleyin Bir sonraki adımda, artık Terminal”in size istediğiniz bilgileri listeleyerek görüntülemesine hazırsınız. Bunu sağlayan komut ise “ls” komutu olacak. Liste olarak görmek istediğiniz bilgileri “ls” ve görmek istediğiniz bilgilere dair komutu birlikte kullanarak görebilirsiniz. örneğin “ls –a” tuşladığınızda, içinde bulunduğunuz dizindeki görünmez öğeler dahil tüm öğeleri görüntülersiniz. Yalnızca ls yazıp Return”a tuşladığınızda görüntülenen öğeler, bir öncekinden daha az, çünkü burada görünmeyen öğeler dahil edilmemiş oldu. (Resim3) (Resim4) |
Eğer ayrıntılı bilgilerle bir liste görüntülemek istiyorsanız, bu kez “ls -l” yazarak Return”a basabilirsiniz. “ls -t” tuşladığınızda son modifikasyon tarihlerine göre, “ls -S” öğelerin boyutuna göre listeler. Bu komutları isteğinize göre bir araya getirerek girebilirsiniz. örneğin “ls -lt” tuşlayarak hem öğeleri ayrıntılarıyla, hem de değiştirilme tarihlerine göre listeleyebilirsiniz. (Resim5) (Resim6) |
Tüm öğeler yerine sadece bir konumdaki öğeleri görüntülemek isterseniz, bu da oldukça kolay. “ls /Applications” size Applications klasörünüzdeki tüm öğeleri listeleyecektir. “ls ~/Documents” komutu da bu klasördeki öğeleri görüntüler. (Resim7) (Resim8) |
Dizinler arasında gezinmek Farklı dizinler arasında gezinmek için, “cd” komutunu kullanabilirsiniz. Burada kafanızın karışmaması için, dizinleri Finder”da kullandığınız pencereler gibi düşünebilirsiniz. Home klasörünüzdeyseniz, “cd /Documents” tuşlayarak belgelerinize gidebilirsiniz. Burada da yine öğeleri listelemek için “ls” komutunu kullanabilirsiniz. Cd komutu ile belli parametreleri kullanarak dizinler arsında gezinebilirsiniz. Burada dikkat etmeniz gereken nokta, tıpkı Finder”daki gibi, iç içe geçen pencereler arasında dolaştığınızı hatırlamanız. Yani dizinler arasında bir üst, ya da bir alt seviyeye inmeniz gerekebilir. Eğer cd komutu ile “.” Kullanırsanız, arama bulunduğunuz seviyeden başlayacaktır. “..” kullanmanız ise, sizi bir üst seviyeye çıkarır. “/” başlangıç seviyesinden devam etmenizi, “~” ise, kullanıcının Home menüsünden, yani sizin Home menünüzden arama yapmayı sağlar. |
Dosyaları Terminal üzerinden yönetmek Dosyaları Terminal üzerinden yönetebilmek için ilk adımlar, bir dosyanın adını değiştirmek ve dosyayı kopyalamak. Dosyanın adını değiştirdiğinizde, orijinal olan siliniyor. Kopyaladığınızdaysa orijinal olan kalıyor, bildiğiniz gibi. Bir dosyanın adını değiştirmek için kullanacağınız komut, “mv” komutu olarak geçiyor. Aslında burada yaptığınız içeriği yeni bir yere taşımak olarak da görülebilir, bu yüzden bu komutu “move” kelimesinden hatırlayabilirsiniz. “mv”den sonra dosyanın adını ve sonra da onu taşımak istediğiniz yeri yazarak komutu giriyorsunuz. Kopyalamak istediğinizdeyse, “cp” komutunu aynı şekilde girebilirsiniz. B işlemleri örneğin iPod”unuzdan müzik ya da bazı parçaları kurtarmak için kullanabilirsiniz. Bir örnek vermek gerekirse: cp /Volumes/iPod”unuzun adı/iPod_Control/Music/*~/Music/ Silmek istediğiniz dosyalar için “rm” komutunu kullanabilirsiniz, bu komut da “remove” kelimesinden geliyor. Ancak bu komutu kullanırken oldukça dikkatli olmak gerekiyor, zira istemeden önemli dosyaları da silebilirsiniz. Ancak bunun yanında, “rmdir” komutu da, Finder”ın bir türlü silemediği dosyaları silebilmeniz için çok işe yarar. Bunun dışında yukarıda da kullandığımız “*” işareti de Terminal”de oldukça işinize yarayabilecek işaretlerden biri. Bu işaretle aynı isimdeki birden çok dosyayı yönetebilirsiniz. örneğin tüm JPG dosyalarını aynı yere toplayabilirsiniz. Buna bir örnek verelim: mv ~/Desktop/*.jpg ~/Pictures/JPGs/ Bundan sonra return tuşuna bastığınızda, resimleriniz içindeki “JPGs” dosyasında masaüstünüzdeki bütün JPG uzantılı dosyaların toplandığını görebilirsiniz. Komutlar |
Yorum Yap