Akıllı cihazların sayısı ve kullanım alanı arttıkça daha efektif kullanılması için geliştirilen sesli asistanların önemi artıyor. Herhangi bir ekrana veya tuşa dokunmadan tamamen sesli komutlar ile çalışan sesli asistan teknolojisi hakkında bilmeniz gerekenler.
Son yıllarda teknoloji dünyasında hayatımızı tamamen şekillendiren gelişmeler yaşanıyor. 9 Haziran 2017 tarihinde merhum Apple CEO’su Steve Jobs, ABD’De düzenlenen Macworld etkinliğinde; “Birlikte tarih yazmaya hazır mısınız” diyerek hayatımızı tamamen değiştirmişti. Steve Jobs’un alkışlar eşliğinde tanıttığı ilk iPhone modeli ile cep telefonu kavramı tamamen değişmiş, tüm dünyayı etkileyen yeni bir dönem başlamıştı. iPhone dokunmatik ekranlı ilk telefon değildi ama sunduğu dokunmatik deneyimi ile o zamana kadar mouse ve klavye kullanmaya alışık nesli yeni bir döneme davet etti.
İlk iPhone tanıtımının üzerinden 12 yıldan fazla geçerken bu süreçte tüm teknoloji dünyası yeniden evrimleşti. Önce akıllı telefonlar için geliştirilen mobil uygulamalar hayatımızın bir parçası oldu. Bu uygulamalar sayesinde parmaklarımız dokunmatik ekranlar üzerinde hareket etmeye başlayarak yeni bir dönemin ilk yıllarını oluşturdu. Tüm bu süreçte sadece Z kuşağı olarak anılan 2000 sonrası doğan nesil değil 90, 80 ve hatta orta ve yaşlı kesimi de kapsayan “ dokunmatik ekran” çağı yaşandı. Şimdi ise bu çağ geride kalırken yepyeni bir döneme giriyoruz.
Artık sokaklarda, iş yerlerinde, evlerde ve otomobillerde kendi kendine konuşuyormuş gibi gözüken insanların dünyasındayız. Sesli asistanlar sayesinde yeni bir döneme girerken önümüzdeki 10 yıl içerisinde teknolojik cihazlarla konuşarak iletişim kurmanın, dokunmatik ekranlara ciddi bir alternatif olacağı tahmin ediliyor.
Geçmişte sadece bilimkurgu filmlerinde karşımıza çıkan akıllı cihazlarla iletişimin sesli biçimde sağlanması günümüzde gerçeğe dönüşüyor. Sesli asistanlar ve arayüzler yavaş ama emin adımlarla dijital hayata dahil olurken, hayatımızı da yeniden biçimlendiriyor. Internet of Things – Nesnelerin İnterneti ile birlikte birbirine bağlı binlerce cihazın yanı sıra tüm sistemlerin sesler kontrol edilmesi ilginç bir dönemi başlatacak.
Sesli asistanların geniş kitleler tarafından deneyimlenmesi yine iPhone cihazlar ile sağlanmaya başlandı. 2011’de sunulan Apple’ın sesli asistan hizmeti Siri sayesinde sesli komutlar ile cihaz kontrolü yeni bir boyuta taşındı. İlk yıllarda ses tanıma teknolojisi ile yapay zekanın emekle deönemlier bu yeni teknolojinin test süreçleri halindeydi. Apple’ın Siri sesli asistanı ardından Amazon ‘Alexa’yı, Google ‘Google Asistan’ı, Samsung ‘Bixby’i ve Microsfot ‘Cortana’yı teknoloji severler ile buluşturdu.
Tüm bu markaların teknoloji dünyasında zirveyi paylaşıyor oluşu, sesli asistan servislerine yaptıkları yatırımla birlikte bu teknolojinin gelecekte hayatımızı şekillendiren en önemli konuların başında geleceğini gösteriyor. Günümüzde Google Asistan ile internette Türkçe dilinde sesli arama yapabilmek mümkün. İnternette aramanın dışında sesli komutlarla hava durumunu öğrenmek, alarm kurmak, birisi aramak veya mesaj göndermek klavyeyi kullanmadan saniyeler içerisinde gerçekleşebiliyor.
Sesli asistan nedir?
Başta akıllı telefonlar olmak üzere telefon, hoparlör, ev yönetim sistemleri ve televizyonlar gibi internete bağlı cihazlarda kullanılan bir dijital yardımcıdır. Yazılım olarak cihazlara yüklenir ve sesli komutlar sayesinde çeşitli işlevlerin yapılmasını sağlar.
Popüler sesli asistanlar
1- Google Assistant
Apple’ın geliştirdiği Siri ile birlikte en popüler akıllı asistan olan Google Asistan tüm Android cihazlarda kullanılabiliyor. Android işletim sisteminin tüm dünyada popüler olması nedeniyle geniş kitlelere ulaşıyor. Ayrıca evlerde kullanılan Google Home cihazlarında ve akıllı bileklikler için geliştirilen Android Wear işletim sistemli bilekliklerde de kullanılabiliyor. Android işletim sistemi kullanan birçok markanın ürettiği telefonlarda ön tanımlı olarak gelmesi kullanıcı sayısını her geçen gün arttırıyor.
2- Microsoft Cortana
Microsoft tarafından geliştirilen Cortana halihazırda Windows 10 işletim sistemi yüklü bilgisayarlar, Xbox oyun konsolu ve mobil cihazlarda kullanılabiliyor. İsmini Halo adlı oyundaki Cortana karakterinden alan sesli asistan son derece popüler. Microsfot cihazları yanı sıra Google Home adlı cihaza entegre olarak da geliyor.
3- Amazon Alexa
e-ticaret devi Amazon’ın geliştirdiği Amazon Alexa sesli asistanı en çok firmanın kendi ürettiği Amazon Echo akıllı hoparlörlerinde kullanılıyor. Ayrıca Android uygulaması olarak akıllı telefonlar ve tabletlerde kullanılabilen sesli asistan kendi segmenti açısından en çok kullanılan yazılımların başında geliyor.
Otomobil ve akıllı ev sistemleri
Sesli asistanların yaşamımızdaki popülaritesinin artmasındaki 2014 yılında Amazon’un piyasaya çıkardığı Alexa akıllı asistanın etkisi yadsınamaz bir gerçektir. Silindir tasarımındaki cihazda Alexa teknolojisiyle desteklenen dillerde “yol durumu nasıl” veya hava durumu nasıl” gibi sorulara sesli komutlar ile yanıt alamayabiliyor. Alexa sesli asistanın yapabilecekleri bununla da sınırlı kalmıyor. Yapılacaklar listesi hazırlama, favori müzikleri çalma, yemek siparişi vermek ve internette arama yapma gibi işlemleri gerçekleştirebiliyor. Akıllı ev sistemlerine en büyük örnek olan Amazon Alexa’nın yanı sıra Apple HomePod, Google Home ve Baidu Little Fish VS1 gibi farklı cihazların sayısı da her geçen gün artıyor.
Sesli asistanlar otomobil dünyasında da kendisine yer bulmayı başarıyor. Volkswagen, Ford ve Hyundai gibi otomobil endüstrisinin büyük şirketleri ürettikleri araçlara sesli asistanları dahil etmeye başlamış durumda.
Sesli asistanlar nasıl çalışıyor?
- Metin motoruna konuşma
Kullanıcıların yaptığı hava durumu nasıl şeklindeki soruların metin motoruna dönüştürülmesi.
- Gürültü azaltma motoru
Yapılan sesli komutun ortam seslerinden ayrıştırılması ve temiz bir ses için filtreleme işlemi sağlanır.
- Ses tanıma ve etiketleme
Kullanıcının yaptığı hava durumu nasıl gibi sesli komut için sistemin sonuçları etiketlemesi gerekmektedir. Bu işlem için yapay zekanın on binlerce farklı veri setleri ile eğitilmesi gerekmektedir. Buna ek olarak farklı etiketlerin sınıflandırılması da öğrenilir.
- Konuşma sıkıştırma motoru
Sesli asistanlar için hız en önemli noktalardan birisidir. Cevapların daha hızlı verilebilmesi için kullanıcının sesinin sıkıştırılarak iletilmesi sağlanır. Bu şekilde sıkıştırılan ses dosyaları internete üzerinden ok daha hızlı şekilde sesli asistanın sunucularına gönderilerek işlenir.
- Kullanıcı arayüzü
Kullanıcıların sesli asistan ayarlarını yapabilmeleri için mobil uygulamalar veya benzeri bir programdaki arayüz prensibinin benzer bir şekilde uygulanması, kullanılabilirlik açısından sesli asistanlar için de gereklidir.
Sesli asistanların geleceği parlak
- ABD, Meksika, Hindistan ve Brezilya’da sesli asistanların kullanım oranları bir önceki yıla göre yüzde 50 arttı.
- 4 ülkede yıl sonunda sesli asistan kullanım oranlarının yüzde 30’u bulması bekleniyor.
- Tüm dünyada sesli asistanları en çok seven ülke Hindistan. (Kaynak: Accenture)
- 2020 ile 2021 yıllarında internette yapılacak tüm aramların en az yüzde 50’sinin akıllı asistanlar aracılığıyla yapılacağı öngörülüyor.
(Kaynak: Comscore)
Mobil cihazlarda kullanılabilen popüler sesli asistanlar
- Apple Siri
- Yandex Alice
- Samsung Bixby
- Robin
- Dragon Mobile Assistant
- Lyra Virtual Assistant
- Extreme
- DataBot Assistant