Kısaltmalar arasındaki savaşın son örneği, OLED vs. LED, bir zamanlar olduğundan çok daha rekabetçi. Daha önce çok kolay olarak kazananı belirleyebildiğimiz bu kategoride şimdi her bir kuruşu daha iyi kullanmak adına hazırladığımız karşılaştırma sayesinde iki teknoloji arasındaki farkı öğreneceksiniz.
2013 yılında ilk OLED TV’ler ortaya çıktığında her ne kadar mükemmel siyahlarından ve müthiş renklerinden ötürü sevilseler de LED/LCD TV’lerle karşılaştırılamayacak kadar düşük parlaklık seviyeleri sebebiyle geride kalmışlardı. Yeni ürünlerle eskiler arasında bir de büyük bir fiyat farkı vardı fakat artık hepsi değişti. OLED TV’ler hiç olmadığı kadar parlak ve fiyatları çok daha uygun.
LED nedir?
Light Emitting Diode sözcüklerinin kısaltmasıyla meydana gelen terim, Işık Yayan Diyot olarak dilimize çevirilir ve basitçe çalışma prensipleri yarı iletkenden geçen elektronların ışık olarak açığa çıkarılmasına dayanır. LED’ler floresan ya da filamentli ampüllere kıyasla çok daha küçük olabilir ve çok yüksek parlaklıklara ulaşabilirler.
OLED nedir?
Organic Light Emitting Diode sözcüklerinin kısaltmasından meydana gelen OLED, organik materyallerden yapılan ve içerisinden elektrik akımı geçirildiğinde ışık yayan cihazlardır. LED’ler ile çok büyük farkları yokmuş gibi görünse de OLED’ler çok daha ince, esnek ve küçük boyutlarda üretilebilirler. Bu avantajlar sayesinde ekranlarda bağımsız piksellerin her birine bir OLED verilerek farklı renkler göstermesiyle ekranlar oluşturulabiliyor. Bu şekilde üretilen paneller birbirlerinden bağımsız çalışan piksellere sahip olduklarından karanlık görüntülerde tamamen kapanma yeteneğine sahipler.
Şuan için OLED panellerin tek üreticisi konumunda olan LG, Sony ile de bir anlaşmaya sahip. Bu anlaşma sayesinde LG panelleri gördüğümüz Sony Bravia serisi gibi televizyonlar da üst segmentte kendilerini göstermeyi başarıyor. Alanın büyüklerinden Samsung akıllı telefonlar için sektörün en iyi OLED ekranlarını üretiyor olsa da henüz televizyonlara bunu aktarmak gibi bir düşüncesi yok gibi görünüyor.
Sony ve LG’nin OLED televizyonları aynı panelleri kullansa da görüntü kaliteleri, daha doğrusu karakteristikleri arasında ciddi farklılıklar görmek mümkün. Bu farklılığın temel sebebi olan görüntü işlemcileri firmalara özel ve ortaya çıkarılan görsellerde ciddi etkilere sahipler. Şuan için sektörün en iyi görüntü işlemcileri Samsung, Sony ve LG’ye ait.
Peki hangisi daha iyi?
Teknolojilerin tam olarak ne anlama geldiğini anladıktan sonra şimdi sırada karşılaştırmak var. OLED TV’lerin yüksek fiyatı itibariyle aynı fiyat sınıfındaki LED/LCD’leri baz alarak yaptığımız bu karşılaştırmalar kilit noktaları ele alıyor.
Siyahlar
Bir ekranın derin, koyu siyahlar üretme kabiliyeti, mükemmel görüntü kalitesini elde etmede en önemli faktördür. Daha derin siyahlar daha yüksek kontrast, daha zengin renkler ve böylece daha gerçekçi, göz kamaştırıcı bir görüntü sağlar. Siyah seviyesi söz konusu olduğunda, OLED tartışmasız şampiyon olarak TV’ler arasındaki yerini koruyor.
LED ekranlarda arkaplan aydınlatmasının varlığından ötürü karanlık olması gereken görüntülerde bile bir seviyede ışık sızması olur ve tam bir siyah ortaya çıkmaz. Bu grilik, görüntü kalitesini karanlık ortamlarda çoğunlukla katleder ve OLED ile aradaki ciddi farkı ortaya çıkarır.
Kazanan: OLED
Parlaklık
Parlaklık konusunda LED TV’ler OLED’lere oranla ciddi olarak avantajlı konumdadır. Arkaplan ışıklarının ulaşabildiği yüksek parlaklık değerleri, ekranların aydınlık ortamlarda da görünür kalmasına imkan sağlar.
OLED pikselleri uzun süre maksimum parlaklıklarında kullanmak sadece kullanım ömrünü kısaltmakla kalmaz, aynı zamanda pikselin tamamen sönmesi biraz daha uzun sürebilir. Karanlık bir odada OLED TV en iyi performansı gösterecek olsa da LED TV’ler gün ışığı alan ya da iyi aydınlatılmış bir ortamda daha iyi görünecektir.
OLED paneller son yıllarda LG ve Sony’nin de katkılarıyla birlikte inanılmaz parlaklık değerlerine ulaştılar. Bu hızda devam ederlerse OLED’ler yakın zamanda LED/LCD TV’lerin önüne geçecektir.
Kazanan: LED/LCD
Renk Gamutu
OLED TV’ler her ne kadar bu kategoride en iyisi olmak üzere çıkarılmış olsalar da Samsung’un teknolojisi Quantum Dot LED (QLED) paneller arka ışığın saflığını artırarak LED TV’lerin renk parlaklığı ve renk gamutunda ilerlemesini sağladı ve OLED TV’lerle eşit hale getirdi. Geniş Renk Aralığına ve HDR teknolojisine sahip bir televizyon almak istiyorsanız hem OLED hem de LED seçenekleri bulmanız mümkün. OLED’in daha iyi kontrast oranı, karanlık odalarda görüldüğünde HDR açısından hafif bir avantaj sağlayacak olsa da premium LED/LCD panellerdeki HDR bir üstünlüğe sahiptir. Bu üstünlük arkaplan ışığının ulaşabildiği çok yüksek parlaklık seviyelerinden kaynaklanır ve bu parlaklıklarda bile renk doygunluğunun korunmasını sağlar.
Kazanan: Berabere
Tepki Süresi ve Gecikme
Yanıt süresi, her bir pikselin açık konumundan kapalı konumuna geçmesi için gereken süreyi ifade eder. Daha hızlı tepki süresi, daha az hareket bulanıklığı (motion blur) getirir.
OLED’ler teknik yapılarından ötürü LED TV’leri bu kategoride tam anlamıyla yok ederler. OLED teknolojisi şu anda kullanımda olan herhangi bir TV teknolojisine kıyasla en hızlı tepki süresine sahiptir.
Kazanan: OLED
Görüş Açısı
LED TV’ler için en iyi görüş noktası tam ortasıdır çünkü teknolojileri itibariyle kenarlara yaklaşıldıkça kontrastta değişme, renklerde kayma meydana gelir. OLED’ler bu problemlerin hiç birinden etkilenmez çünkü ışık kaynağı piksellerin kendisidir. OLED’ler için bu alanda henüz rekabetçi bir LCD/LED teknolojisi ortalıkta görünmüyor.
Kazanan: OLED
Boyut
OLED’ler bu kategoride kısa sürede çok yol kat etmiş olsa da genellikle LED/LCD ekranlar tarafından gölgelenmişlerdir. OLED üretim tekniklerinin gelişmesiyle beraber her geçen gün daha büyük tek parça paneller üretilmektedir ve bu paneller şimdilik 90 inç sınırlarını zorlamaktadır. OLED her ne akdar gelişse de şuan piyasada 100 inç ve üzeri LED/LCD’ler rahatlıkla bulunabilir.
Kazanan: LED/LCD
Ekran Yanması
Bu alan çoğu kullanıcı için bir problem teşkil etmeyecek olsa da OLED’ler ile ilgili bir problem olarak var olduğu için sözünü etme gereği duyuyoruz.
Ekran yanması olarak bildiğimiz olay aslında CRT TV’lerden günümüze kalan bir problem. O zamanlar ekranda statik bir görüntünün sürekli olarak gösterilmesinden kaynaklı olarak fosfor kaplamasının aşınması, bu görüntünün ekranda kalmasına sebep oluyordu. Aynı durum OLED panellerde de karşımıza çıkıyor zira her bir LED’in bir piksel olduğu bu TV’lerde sürekli aynı görüntüyü göstermek, bazı LED’lerin diğerlerine göre daha fazla aşınmasına ve tam olarak sönememesine sebebiyet veriyor. Bu problemle direkt olarak karşılaşmanız için sabit bir görüntüyü en yüksek parlaklıkta günlerce ve hatta aylarca açık bırakmanız gerekiyor.
LED/LCD TV’lerde var olmayan ayrı pikseller bu problemin gerekçesini direkt olarak ortadan kaldırır. Bu sebeple kazanan gayet açık.
Kazanan: LED/LCD
Güç Tüketimi
OLED paneller son derece incedir ve arka ışık gerektirmez. Arka planda sürekli açık kalması gereken bir aydınlatmaya sahip olmayan OLED paneller dolayısıyla daha az enerji tüketir ve daha verimlidir.
Kazanan: OLED
Fiyat
OLED TV’ler, premium yani üst seviye TV’lerdir. OLED TV’ler arasında neredeyse hiç bütçe ya da orta sınıf yoktur fakat LED televizyonlar, birkaç yüz dolar ile birkaç bin dolar arasındaki fiyat aralığında değişebilir ve bu sayede OLED’lerden genel olarak daha erişilebilir hale gelir.
Kazanan: LED/LCD
Sonuç
Görüntü kalitesi açısından son zamanlarda Samsung ile birlikte LED TV’ler her ne kadar geliştirilmiş olsa da hala kazanan OLED’dir. Bu nispeten yeni teknoloji aynı zamanda daha az enerji tüketir ve daha incedir.
Bu makale Newtech dergisinin Haziran sayısında yayınlanmış olup Çağrı Babuçcuoğlu tarafından yazılmıştır.