Yazı: Ferhat Öğüt
Hakkında:
Teknolojiye birçok açıdan ilgi duyan İTÜ Fizik öğrencisi Ferhat Öğüt, İstanbul’da yaşıyor. Tasarım, Apple ürünleri ve matematiği seviyor.
Mail: ogut17@itu.edu
Uygulamaların çileden çıkartan ortak özelliklerine yakından bakıyoruz. Örneğin oyun oynarken ekranda beliren başka oyunların tanıtımı ya da siz Wi-Fi veya hücresel bağlantıyı kapattığınızda dahi oyunun size bildirim göndermesi; ekranınızda ‘savaşa hazır mısınız’, ‘ordunuz emirlerinizi bekliyor’ türünde bildirimlerin belirmesi…
Zamanlayıcılar
Mobil uygulamalarda ortaya çıkan ilginç bir özellik de zamanla tamamlanan dinamikler. Örneğin Clash of Clans oyununda bir askeri kule inşa etmek istediğinizde, tamamlanması için 5 gün kadar bir sürenin gerekecek olması. Hemen tamamlanmasını mı istiyorsun, öyleyse ‘bize biraz para öde!’ türündeki zekâ dolu ticari hamlenin bir zorlama içermediğini belirtmek istiyoruz, ancak bu zamanlayıcılar yine de bazen bir oyunun oynanabilmesi faktörünün çok önüne geçiliyor ve çok abartı düzeylere varabiliyor.
Yine Clash of Clans örneğinden yola çıkacak olursak, yapının tamamlanması bir haftadan dahi uzun sürebilmekte. Oyun geliştirici firmaların bu kozu çok iyi kullandığı görülüyor. Üstelik, ticari başarının da geldiği görüldü. Bu durumun genellikle strateji türü oyunlarda, para ödenerek oynanabilme faktörünün kapılarını sonuna kadar araladığı bir gerçek. Oyunda yeni karakterler, yeni modlar için ödeme yapmak tamam, tercih edilebilir ama zamanın daha hızlı şekilde tamamlanması için ödeme yapmak? Sinir bozucu!
Sosyal medya dayatması
Dünyada 11 yaşındaki oyun severler olduğu gibi 60 yaşındakiler de mevcut. Özellikle yaşı nispeten büyüklerin şikâyet ettikleri konulardan diğeri de herhangi bir uygulamanın sosyal medya hesapları ile entegre olma talebi. Tamam reklam iyidir, sosyal medya da önemli bir reklam kanalına dönüştü. Sonuçta bazı platformların milyarın üzerinde kullanıcısı var ama uygulamaların sosyal medya hesapları ile entegre olma çabalarının bazı sonuçları da var.
Bir uygulamayı indirdiniz, kullanıyorsunuz… Uygulama, ya en başından itibaren size soruyor ya da ilerleyen anlarda, ama muhtemelen isteğini yöneltiyor; sosyal medya hesaplarınızda var olmak istiyor. Facebook hesabınıza erişim talebi adı altında bir onay talebinde bulunuyor. Bunu onayladığınızda siz farkında dahi olmadan Facebook hesabınızda uygulamaya dair bazı aktiviteleriniz bildirim olarak yayınlanıyor. Futbol mu oynuyorsunuz, ‘Gol attı!’ şeklinde bir bildirim gidiyor, altında da futbol uygulamasının indirme linki…
Bu durumun 7’den 70’e insanların uygulama hayatlarına müdahale anlamı taşıdığı düşünülüyor. Evet, sosyal medya hesaplarına erişimi onaylamazsınız biter, ancak bazı uygulamaların size cazip bonuslar teklif etmesi sonucunda onayı verebiliyorsunuz. ‘Benim her şeyim ortada, attığım gol görülsün’ diyen uygulama kullanıcısı için mevcut sonucun bir problem doğurmadığı bir gerçek ama diğerleri için önemli bir sorun ortaya çıkıyor. Üstelik iyi biliyoruz ki çoğu uygulama kullanıcısı biraz önce açıklanan şeyleri ilk defa öğrendi.
Klonlar, klonlar, klonlar…
iOS platformunda çıkan her popüler oyunun en az 20 farklı daha düşük kalitede taklidi var. Bu korkunç bir gerçek değil mi? Oyunlarda görülen bu form faktörün tek kapsamı da bu değil, herhangi bir uygulama için de çok sayıda taklit söz konusu. Bu durumun sonuçları ise taklit edilen ‘temel’ oyunun bazen gözden kaçabilmesi ve yerine başka bir klonunun indirilebilmesi.
Çok beğenilen uygulamanın klonlarının merak edilmesi ve bu sayede taklitçiliği özendiren bir durumun kendiliğinden ortaya çıkması şeklinde sıralanabilir. Aslında negatif özellikler saymakla bitmiyor ama sonuçların en önemlisi iPad severlerin kaybettikleri zaman. Bir uygulamanın indirilmesi, açılması, oynanması ve silinmesinin bıraktığı etki sonucunda birçok kişi uzun süre uygulama indirmiyor. Aslında klonların büyük sorunlarından biri de bu.
Klonlar, ismi duyulan ve indirilmek istenen uygulamanın yerine genellikle yanlışlıkla tercih ediliyorlar. Ağırlıklı olarak başarısız birer taklit olmaları yüzünden de uygulama meraklılarını psikolojik olarak olumsuz yönde etkiliyorlar. Sürekli olarak uygulama indiren bir geek ya da sosyal medya profesyoneli olmayan genel kitlenin kısıtlı süre ayırdığı uygulama mağazası gezintisinin kötü yaralarla noktalanmasına neden oluyorlar. Üstelik etik de değiller.
Bazı uygulamaların para harcanmıyorsa bir hiç olması
Uygulamaların indirilmesi için gereken neredeyse tek şey tercih etmek. Tıklıyor ve indiriyorsunuz. Büyük kısmı ücretsiz olarak iPad’inizde ya da iPhone’unuzda yer alıveriyor. Ve başlıyorsunuz onu kullanmaya. Uygulamanın belli başlı özelliklerinin size sunulması güzel, ancak ücretli olarak sunulan, üstelik çok cazip görünen bölümleri de var. Bu ücretli kısımları edinmek için para ödemeniz gerekecek. Uygulama finansmanının bu doğal işleyişinde herhangi bir sorun yok, sonuçta uygulamanın daha da zenginleştirilmesi için ek şeyler satın alınması söz konusu.
Uygulamanın ücretsiz olarak indirildikten sonra size neredeyse hiçbir olanak tanımaması gibi durumlarla karşı karşıya bırakan çok sayıda uygulama bulunuyor. Bir mobil uygulamanın özünü, yapısını, kalitesini anlamadan ekstra ödeme yapıp onun daha gelişmiş yapı taşlarıyla tanışmanız bekleniyor. Geliştirici ve dağıtıcı ya da en basitinden bir girişimci için büyük bir hata değil mi?
Hatta bazı uygulamalar eğer para harcamıyorsanız ilerlemiyor bile! Madem öyle, neden ücretsiz olarak indiriliyor? Geliştiricilere söylüyorum, bunu lütfen yapmayın…
iOS platformunda çıkan her popüler oyunun en az 20 farklı daha düşük kalitede taklidi var.