Yzn: özlem Dikel
HDR (High Dynamic Range) nedir sorusunun cevabı olarak, farklı pozlanmış 3, 5 veya 7 fotoğrafın yazılımlar yardımıyla birleştirilerek tek bir fotoğraf haline getirilmesidir. Fotoğraftaki aydınlık ve karanlık alanlar arasındaki ışık şiddetinin farkıdır. HDR çekimler sayesinde ışık yoğunluğunun eşit dağılmadığı, karanlık ve aydınlık alanların fazla olduğu ve ters ışıklı ortamlarda yapılan çekimlerde ışık değerleri farklı şekilde dengeye getirilir.
HDR fotoğraf çekmenin püf noktası, pozlama telafisi konusunda yeterli bilgiye sahip olmanızdan geçer. Eğer pozlama yapmayı biliyorsanız o zaman rahatlıkla HDR fotoğraf çekebilirsiniz. Hemen hemen tüm dijital fotoğraf makineleri ile HDR fotoğraf çekilebilir.
Eğer HDR fotoğraf çekmeyi seviyorsanız, o zaman çoğunlukla RAW formatında çekim yapmanın, fotoğrafın işlenmesi konusunda sağladığı kolaylıklar açısından JPG formatına göre daha çok tercih edildiğini de görmüş olacaksınız.
Peki HDR fotoğraf çekmek için neler yapmalıyım?
Doğru pozlama için gerekli bileşenlerin diyafram, enstantane ve ISO olduğunu artık biliyoruz. Görüntüde keskinlik ve netlik için ISO hassasiyeti olarak fotoğraf makinenizin sağladığı en düşük (ISO 100 – 200) ISO değerleri ile çekim yapmanızı tavsiye ediyorum.
Mesela üç kare fotoğraf çekeceksiniz. HDR tekniğindeki mantık açık ve koyu alanlar arasındaki dengeyi sağlamaktır. Bunun için -2, 0 ve +2 gibi üç farklı pozlama değeri ile çekimlerinizi yapabilirsiniz.
HDR fotoğraf çekerken nelere dikkat etmeliyiz?
1-Tripodumuzu kuruyor ve makinamızı tripodumuza sabitliyoruz.
2-Kablo deklanşör veya kumandamızı hazır hale getiriyoruz.
3-Diyafram ve enstantane ayarı yapıyoruz.
4-Otomatik netleme yapıyor ve makinayı Manuel netlemeye alıyoruz.
5-HDR nin asıl sorunu noise olduğu için ISO”yu mümkün olan en düşük değere ayarlıyoruz (örneğin: ISO 100).
6-Makinenizde Bracket kontrol varsa -2 , 0 , +2 pozlama yapacak şekilde 3’lü Bracket’e alınır ve 3 kare çekim peşpeşe yapılır.
7-Bracketsiz çekimde ilk kare 0 (sıfır) pozlamada, diğer iki kare -2 ve +2 poz değerinde çekilir.
8-Eğer -2 stop çektiğimiz pozlama karanlık noktaları hala aydınlatmadıysa birer stop daha düşürerek en karanlık noktanında rahat görülmesi sağlanır. Bu kural +2 stop pozlamada en aydınlık nokta içinde geçerli olup birer stop daha artırılarak çekim yapılır.
HDR çekim sadece 3 kareden ibaret olmayıp 5 veya daha fazla karelerden de oluşabilir.
9-çekimlerde iyi sonuç alabilmek için RAW formatında çekim yapmaya özen gösteriyoruz. Eğer makinenizde RAW formatı yoksa JPEG çekimde uygulanabilir.
10-Bir HDR çekiminde dikkat etmeniz gereken diğer bir konu ise kadrajın değişmemesidir. Bunun için fotoğraf karesinde hareketli insan, hayvan olmaması gerekmektedir.
çekilen fotoğraflardan bilgisayarda HDR fotoğraf oluşturmak için kullanılan yazılımlara aktarılarak istenilen final fotoğraf oluşturulabilir. HDR fotoğraf oluşturmak için ihtiyacınız olan programlara ayrıca değineceğiz.
HDR fotoğraf nasıl işlenir?
3 veya daha fazla kare çekim yaptıktan sonra fotoğraflarımızı dijital ortamda nasıl birleştiriyoruz? HDR birleştirme yazılımları olarak Photomatix Pro, Photoshop gibi programları tercih ediyoruz. En fazla tercih edilen Photomatix Pro”ya şöyle bir göz atalım.
Photomatix Pro ile tek kareden 3, 5 veya 9 kare gibi çekimlere kadar HDR yapmak mümkün. Tek kare HDR sadece RAW formatını desteklemekte olup aşırı noise oluşturduğu için tercih edilmemektedir. İşlem sıramızı aşağıda belirtiyorum.
1- Photomatix Pro programını açıyoruz.
2- JPEG formatındaki fotoğraflar için FILE > Open seçeneklerinden, RAW formatı için ise HDR > Generate seçeneklerinden yükleme yapıyoruz.
3- Her iki açma yönteminde de Browse (Göz at) seçeneği çıkacak ve buradan HDR yapmak istediğimiz fotoğrafları seçerek OK tuşuna basıyoruz.
4-Photomatix seçilen kareleri hemen birleştirmeye başlayacaktır. Birleştirme bittiğinde HDR formatında bir fotoğraf elde etmiş oluyoruz.
5-Ham olan bu HDR karemizi Tone Mapping ile işlemeye başlıyoruz.
üst menüden HDR > Tone Mapping seçildiğinde karşımıza Tone Mapping bölümü geliyor. Bu bölümdeki ayarlara çok dikkat ediyoruz, aksi taktirde istediğimiz sonucu elde edemeyebiliriz. En ideal ayar, Detail Enhancer seçeneğidir.
Ayarları dengeli bir şekilde yaparak OK butonuna basıyoruz ve FILE > Save as ile fotoğrafımızı jpg formatında kaydediyoruz.
Dilerseniz sonrasında ton farklılıklarını Photoshop’ta giderebilirsiniz.
Her fotoğraftan HDR oluşturabilir miyiz?
Her fotoğrafı HDR olarak yapamayız. En önemli unsur HDR fotoğrafta hareketsizliktir.
Yani HDR yapacağımız fotoğrafta hareket eden objeler olmamalıdır. Bir kuş, bir araba veya hareket eden insan HDR fotoğraf içine dahil edilmemelidir.
Rüzgarlı bir havada bir manzarayı HDR yapmak istersek, kadrajımızda rüzgarın etkisiyle sallanan bir ağaç dalları olmamasına özen göstermeliyiz. Diğer taraftan, bulutların hareketi ile denizdeki dalgalar HDR ye ayrı bir farklılık katar. Buradaki hareketlilik farklı bir etki oluşturmaktadır.
Tarihi yapıların özellikle iç mekan çekimlerinde HDR çok büyük kolaylıklar sağlamaktadır. Bu tür mekanlarda aydınlatma ya zayıftır ya da yoktur. Normal şartlarda iç dokunun detaylarını tam anlamıyla gösteremeyiz. HDR ile tüm detayları tek tek gösterebiliriz. Aynı zamanda ters ışığa rağmen de HDR ile tüm detayları alabiliriz.