Geçtiğimiz hafta yaşanan CrowdStrike yazılım kesintisi, dünya çapında büyük bir kaosa neden oldu. Ancak uzmanlar, bu olayın sadece buzdağının görünen kısmı olduğunu ve güneş fırtınalarının çok daha büyük sorunlara yol açabileceğini belirtiyor.
Güneş Fırtınası Nedir ve Nasıl Etki Eder?
Güneş fırtınaları, güneşin yüzeyinde meydana gelen patlamalar sonucu oluşan ve uzaya yayılan yüklü parçacıklardan oluşur. Bu parçacıklar Dünya’ya ulaştığında, elektrik şebekelerimizi ve iletişim sistemlerimizi ciddi şekilde etkileyebilir.
San Diego Eyalet Üniversitesi’nden Profesör Douglas Leonard, “Güneş son zamanlarda daha aktif hale geldi. Bu aktivite artışı, güneş fırtınası riskini de beraberinde getiriyor,” diyor.
Tarihte Yaşanan Güneş Fırtınaları
Güneş fırtınalarının yıkıcı etkisi yeni bir olgu değil. 1859’da yaşanan ve “Carrington Olayı” olarak bilinen büyük güneş fırtınası, o dönemin iletişim sistemi olan telgrafları kullanılamaz hale getirmişti.
Daha yakın bir örnek olarak, 1989’da Montreal’de yaşanan güneş fırtınası, 6 milyon kişiyi saatlerce elektriksiz bırakmıştı.
İnternet Çökebilir mi?
Uzmanlar, büyük bir güneş fırtınasının interneti haftalarca, hatta aylarca kesintiye uğratabileceği konusunda hemfikir. Michigan Eyalet Üniversitesi’nden Dr. Shannon Schmoll, “Güneşin 11 yıllık bir aktivite döngüsü var ve şu anda aktif bir döneme giriyoruz,” diye açıklıyor.
Kaliforniya Üniversitesi’nden bir araştırma, önümüzdeki on yıl içinde büyük bir güneş fırtınası yaşanma olasılığının %1.6 ile %12 arasında olduğunu gösteriyor.
Nasıl Hazırlanabiliriz?
İyi haber şu ki, büyük güneş fırtınaları önceden tespit edilebiliyor. Leonard, “Güneşte büyük bir olay olduğunu anlamakta oldukça iyiyiz. Bu bize hazırlanmak için zaman kazandırıyor,” diyor.
Uzmanlar, böyle bir durumda elektrik şebekesinin geçici olarak kapatılabileceğini ve insanların uzun süreli elektrik kesintilerine hazırlıklı olması gerektiğini vurguluyor.
Uydu İnternet Sistemleri Risk Altında
Güneş fırtınalarının sadece yerleşik internet altyapısını değil, aynı zamanda uydu tabanlı internet sistemlerini de etkileyebileceği belirtiliyor. Özellikle düşük Dünya yörüngesindeki uydu takımyıldızları, yoğun güneş aktivitesi sırasında ciddi hasar görebilir veya yörüngeden çıkabilir. Bu durum, özellikle kırsal ve uzak bölgelerde internet erişimini sağlayan Starlink gibi sistemleri tehdit ediyor.