FL Studio”da Ses Kaydı

FL Studio”da ses kaydının iki şekli vardır:
-Playlist penceresine doğrudan aktarılan ses kaydı
-Edison ses kaydedicisiyle yapılan ses kaydı
 

Playlist penceresine doğrudan aktarılan ses kaydı
 

FL Studio”nun araç çubuğunda yer alan, “Record” tuşuna bastıktan sonra ekrana gelen pencereden, “Audio, into the playlist as an audio clip” seçeneğine tıklanarak başlatılan ses kaydıdır. Bu kayıt şeklinde, önceden derlediğiniz bir alt yapı mevcutsa bunun üzerine kendi sesinizi veya kullandığınız enstrümanın sesini kaydedebilirsiniz veya altyapısını, kaydı yaptıktan sonra da oluşturabilirsiniz. Kayda başlamadan önce; FL Studio, sizden kayıt yapacağınız kanalı seçmenizi isteyecektir. Siz daha önce bir mikser kanalını tıklayıp seçmemişseniz, “Master” yani ana çıkış kanalını, kayıt için programın kendisi seçecektir ve bu tavsiye ettiğim bir yol değildir. “Master” isimli ana çıkış kanalının, sürekli olarak “Master” ismiyle kalması mikser kullanımı bakımından kolaylık sağlar. Eğer ana kanal seçiliyken kayıt yaparsanız, “Master” yazısı kaybolacak; yerine “REC” ismi atanacak ve ufak bir mikrofon simgesi alacaktır. (Kazara “Master” kanalının ismi veya simgesi değişirse, kanalın üzerine sağ tıklayarak, kanalın ismini ve simgesini, açılan menüden tekrar değiştirebilirsiniz) Ayrıca kayıt yaparken kompresör veya ekolayzır kullanma ihtimaliniz de olacağı için söz konusu efektlerin etkilerinin tüm parçaya yayılma durumu ortaya çıkabilir. Benim tavsiyem, her boş FL Studio dosyanın ilk açılışında, “Sampler” olarak isimlendirilmiş boş enstrüman penceresine atanmış olan mikserin 1. kanalının kullanılmasıdır. “Sampler” penceresi, bu kanala atanmış olduğundan, otomatik yönlendirmeyle de başka bir enstrüman bu kanala yönlenmeyecektir.
 

Söz konusu 1. kanalın, sürekli olarak kullanacağınız kayıt kanalı olması için de okuyacağınız şarkının sözlerini, mikserin 1. kanalına ekleyeceğiniz, “Fruity NoteBook”a yazın ve ses kaydı yapacağınız her an bu eklentinin açık olmasına dikkat edin ki siz her ses kaydı yapacağınız anda, sürekli olarak mikserden kanal seçimi yapmak zorunda kalmayın. çünkü siz daha önceki kaydınızda kayıt kanalı olarak, mikserin 1. kanalını seçmiş olsanız da her yeni kayıtta bunu tekrarlamanız veya kontrol etmeniz icap eder. Kayıt bittikten sonra yaptığınız ses dosyası, otomatik olarak DataPatchesRecorded klasörüne otomatik isimlendirmeyle atılır. (Bu dizin değiştirilebilir. Değiştimek için üst menüden, “Options”a tıklayın. Açılan listeden, “File Settings”e tıklayın. Açılan pencereden, en altta bulunan DataPatchesRecorded klasörünü bulup yanındaki ufak klasör ile simgelendirilmiş tuşa tıklayıp istediğiniz klasörü seçin ) Yaptığınız projeye henüz isim vermemişseniz, “untitled_REC_(kaydı yaptığınız mikser kanalı)_(aynı isimsiz proje ve mikser kanalına göre yaptığınız kaçıncı kayıtsa onun adet numarası) ismini alır. örneğin: “untitled_REC_1_15.wav” gibi…

Projeye isim vermişseniz proje adı olarak, kayıtta, “untitled_REC…” yerine sizin tayin ettiğiniz dosya ismini kullanır. (Dosya isminin devamı yine yaptığınız kanal kaydının sayısına ve sırasına bağlı olarak değişebilir.) örneğin, projenizin adı “beste” olsun, FL Studio proje dosyanızın da adı “beste.flp” olacaktır. Dolayısıyla bundan sonra yaptığınız kayıtların ismi “untitled_REC…” yerine “beste_REC…” ile başlayacaktır. “beste” isimli projenize, mikserin birinci kanalını kullanarak kayıt eklediğinizi varsayalım ve bu yaptığınız ikinci kayıt olsun, o halde bu kayıt dosyanızın tam adı şöyle olacaktır: “beste_REC_1_2.wav”

Ses kaydını yaparken, bu otomatik olarak konumlandırma veya isimlendirme işlemlerini istemiyorsanız yani ses dosyasının, nereye ve hangi isimle kaydedileceğini siz belirlemek istiyorsanız, “Record” tuşuna basmadan önce, FL Studio mikserini açın ve kayıt yapmak istediğiniz mikser kanalının alt tarafında, ufak bir disket işaretiyle simgelendirilmiş tuşa basıp oluşturulacak ses dosyasının konumunu veya ismini kayıttan önce kendiniz belirleyin. Kaydedilen ses doyası FL Studio”nun “Playlist” penceresine, siz kayda hangi saniyeden itibaren başlamışsanız, o saniye itibariyle atılır ve “Step Squencer” penceresine de eklenir. “Step Squencer” penceresine atılan dosya, otomatik gruplandırma işlemi sonrasında “Audio Clips” grubunun içine dahil edilir.

Gruplandırma işlemi de önem arz eder, şöyle ki: Başlangıç düzeyinde olsak bile bilmemiz gereken bir şey vardır; yaptığınız bir çalışma birçok ses dosyasına, sanal enstrümana veya otomasyon klibine sahip olabilir. Bahsettiğim her kayıt veya otomasyon klibini, FL Studio “Step Squencer” penceresinde de gösterir.

Bazen geliştirdiğiniz proje, eklenen sesler, hazırlanan klipler “Step Squencer” penceresinde, ekranın dışına taşacak kadar uzun bir listeye dahil olurlar. Haliyle, karışıklık başlayabilir. Gruplandırma işlemi de böyle durumlarda işe yaramaktadır. Kaydettiğiniz ses klipleri, “Audio Clips” hazırladığınız otomasyon klipleri, “Automation Clips” eklediğiniz VST”ler “Unsorted” isimli gruplara ayrılırlar. Bu gruplandırma işlemi otomatiktir. İşlemi kendiniz yapmak isterseniz, “Step Squencer” penceresinin sol alt tarafındaki “Channel display fitler” isimli, ufak göstergene, bilgisayarınızın faresi ile gelip sağ tıklarsanız, “Add fitler grup” isimli seçeneği görürsünüz. Tıkladıktan sonra program, sizden oluşturacağınız yeni gruba bir isim vermenizi isteyecektir.
İstediğiniz ismi atadıktan sonra, oluşturulan filtre grubuna, o gruba dahil olacak öğeyi katabilirsiniz. Ayrıca var olan bir gruba yeni bir isim vermek için “Rename filter grup” grubu silmek için de “Delete filter grup” seçeneklerini kullanın.
 

Gruplandırma işleminden sonra, projenizde hangi türden öğreleri görmek istediğinize karar verip gruplandırılmış ses kayıtlarını, VST”leri veya otomasyon kliplerini, yine “Channel display filter” isimli göstergeden, grupları seçip görebilirisiniz.
Hepsini görmek için “All” seçeneğini kullanın. Kaydı yaptıktan sonra “Playlist” penceresine atılan kayıt üzerinde işlemlerde bulunmak için kaydı, boş bir mikser kanalına atayın. Bu işlemi otomatik olarak FL Studio”nun yapmasını istiyorsanız, Step Sqencer penceresindeki söz konusu kaydın üzerine tıklayın. Açılan “Channel Settings” penceresinin, sol üst köşesindeki, aşağıya bakan ufak bir okla simgelendirilmiş, “Channel Options” menüsüne tıklayıp “Assign free mixer track” seçeneğini kullanabilirsiniz. Bu işlevin klavye kısayolu da Ctrl + L tuş kombinasyonudur.

FL Studio”da, ses kaydetmenin ikinci yolu ise Edison isimli ses kaydedicisiyle yapılan kayıttır. Bu yöntem, direk kayıttan daha detaylı, daha iyi sonuç veren bir işlemdir.
Edison bilindik ses kaydedicilerinden farklı olarak, ses kaydında işinize yarayabilecek birçok özellik barındırır. Edison, ileriki makalelerimizin konularından biridir. Bu yüzden bu makalede Edison ses kaydedicisinin işlevlerini anlatmak yerine, sadece bu eklenti sayesinde nasıl kayıt yapılabileceğine değineceğiz. Zira Edison sadece bir kaydedici değil aynı zamanda düzenleyicidir.

Record tuşuna bastıktan sonra ekrana gelen pencereden, “Audio into the Edison editor/recorder” seçilerek Edison ile kayıt yapılabilir. Seçeneğe tıklandığı anda, Edison ses kaydına başlar. Kayıt durdurulduktan sonra dosya, yine Edison penceresi içinde, işlenmeye hazır olarak bekler. Edison, oluşturulan kaydı, şarkının temposuna göre, “Song jump” olarak isimlendirilen kontrol noktalarına göre böler. Her bir nokta arasında kalan kısımlar, bir döngü olarak değerlendirilip işlenebilir. Oluşan kayıt, Edison”ın, “File” menüsünden, “Save sample as” seçeneği tıklanarak, istenen format ve istenen isimle bilgisayara kaydedilebilir. Edison”ın, sağ köşesinde yer alan, “Send to playlist as audio clip/to channel” seçeneğiyle, kaydettiğiniz sesi, Playlist penceresine de gönderip dosyayı, projenizde istediğiniz gibi işleyebilirsiniz. Direk Playlist penceresine dosya aktarımına nazaran daha çok işlem yapmak gerekse de Edison ile yapılan kayıt, her zaman daha sağlıklı sonuçlar verir. Kayıt bittikten sonra Edison ile düzenleme (edit) de yapılabileceği için kaydınızı, projenize atmadan önce istediğiniz yerleri silebilir, dip sesleri minimize edebilirsiniz. Edison, aynı zamanda ses kaydının Pitch değerleriyle de yaklaşık notaları çıkarabilir. (çoğu kullanımımda, kesin sonuç vermediğini gördüğüm için “yaklaşık” kelimesini kullanıyorum.) Şarkının, melodisine veya akorlarına nazaran, sesin nerelerde detone olduğunu görebilirsiniz. Edison”ın işlev ve menülerini ileriki makalelerimize bırakıyoruz. Şimdilik, sadece kaydın nasıl gerçekleştiğiniz bilmemiz yeterlidir. Edison ile kayıt, ilk yönteme nazaran daha çetrefilli olduğu için direk Playlist”e aktarmayla yapılan kayıt, bilhassa prova alırken kullanılabilir. Tonlama, ritm gibi konularda işlevsel olduğu için Edison kaydı, bir şarkıya vokal olarak atacağınız asıl kayıtlarda, tercih edilmelidir.