Katar’da düzenlenen 2022 FIFA Dünya Kupası kazananı Messi’li Arjantin oldu. Fransa’yı finalde penaltı atışları sonrası mağlup eden mavi-beyazlılar, kupayı ülkelerine götürmeyi başardı. FIFA Dünya Kupası; Messi, C. Ronaldo, hatta 50 milyonun üzerinde Instagram takipçisine sahip Türk restoran işletmecisi Nusret kadar inovasyonlarıyla da çok konuşuldu. Bizler de kupanın ardından o ses getiren inovasyonlar arasında öne çıkanları Newtech okurları için derledik.
Yarı Otomatik Ofsayt Teknolojisi ve Al Rihla
Maç sırasında ekranda 3D yapay çizimler ile ofsayt pozisyonlarının milimetrik olarak görülmesini esas alan Yarı Otomatik Ofsayt Teknolojisi, Katar’da ilk kez kullanıldı. Teknoloji, stadyumların çatısının altına monte edilen 12 özel kamera ile her futbolcunun konumunun saniye bazlı hesaplanmasını temel alıyor. Toplanan veriler o kadar hassas ki el, diz, omuz gibi bölgelerden kaynaklı hassas ofsayt karmaşaları geride bırakılıyor.
Söz konusu teknolojide sensörler ve kameraların yanı sıra özel bir de futbol topu geliştirildi. Adidas tarafından özel olarak üretilen Al Rihla isimli futbol topu, özel çipi ile bulunduğu noktayı tam olarak aktardı. Topun ayaktan çıktığı anın ‘anlık’ belirlenmesini mümkün kılan bu inovasyon, tartışmalı kararları da nispeten azalttı.
Geliştirilmiş Video Yardımcı Hakem (VAR) Sistemi
VAR, iyisiyle kötüsüyle, tartışmalarıyla 2018’den beri hayatımızda. Türkiye’de de kullanılan VAR sistemi, Dünya Kupası kapsamında geliştirilmiş bir versiyonla geldi. Toplamda 42 yayın kamerası ile izlenen karşılaşmalarda 8’i süper-yavaş çekim özellikliydi ve VAR, buna ek olarak Yarı Otomatik Ofsayt Teknolojisi’nden de yararlandı. Yarı Otomatik Ofsayt Teknolojisi ile elde edilen ‘ofsayt’ uyarıları, anında VAR odasına iletilirken teknoloji, futbolda daha önce olmadığı kadar ‘etkin’ bir şekilde kullanıldı.
FIFA Player App
Futbolcuların FIFPRO dataları ile kendi performanslarını izlemeleri için geliştirilen FIFA Player App, FIFA tarafından geliştirilen bir mobil uygulamaydı. Gelişmiş futbol metrikleri, fiziksel performans verileri gibi ayrıntılar detaylıca görüldü.
Futbolculara yönelik uygulamada stadyumlardaki kamera ve gelişmiş ölçüm cihazlarından yararlanılarak elde edilen verilerin bir nevi ‘kişisel performans gelişimi’ için kullanılması sağlandı. App ile teknik adamlar da futbolcularının öne çıkan ya da eksik yönlerini daha iyi takip edebildi. FIFA Player App, genel itibarıyla mobil alanda dikkat çeken bir platform vadetti.
FIFA Futbol Veri Ekosistemi
Futbol demek veri demek. FIFA Futbol Veri Ekosistemi, bu kapsamda karşılaşmalarda toplanan verilerin bulunduğu bir ekosistem şeklinde özetlenebilir. Buradaki bilgiler takımlar, medya mensupları, yayıncı kuruluşlar ve organizasyon ekibinin kullanımına sunuluyor.
Veri havuzu maiyetindeki platform, takımlar için kendi oyuncularının etkinliklerini (hızlarını, kat ettikleri mesafeyi, şut hızını, vb.), medya mensupları için maçtaki önemli verileri detaylı olarak sunuyor. Karşılaşmalarda spikerlerin anlattığı veri temelli bilgilerin kaynağını oluşturan FIFA Futbol Veri Ekosistemi, özellikle basın mensupları için mükemmel bir kaynak vazifesi görüyor.
Gelişmiş Futbol Zeka Sistemi
TV’de ve internette yayınlanan karşılaşmaları tüm dünyada milyarlarca kişi izledi. Çoğu futbol fanatiği olmamasına karşın ülkelerini bu büyük organizasyonda yakından takip etmek isteyen taraftarlara doyurucu bir deneyim sunulmasını odağına alan sistemlerden biri de Gelişmiş Futbol Zeka Sistemi oldu.
Ekrandaki bilgileri interaktifleştiren bu sistemde;
- Topa sahip olma
- Topu geri alma
- Atak bilgileri
- Topa baskı
- Gol beklentisi
- Takım dizilişi
- Oyun fazları
- Defans Çizgisi
- Ceza sahasına sarkma
- Ve daha birçok veri işlenerek sunuluyor.
İnfografik verilere de kaynaklık eden sistem, ekranları daha yoğun biçimde ‘görsel bilgi’ ile buluşturdu.
Gelişmiş Stadyum Soğutma Sistemi
Katar… Orta Doğu ülkesinde düzenlenen dev organizasyonla ilgili en önemli soru işaretlerinden biri Aralık ayında bile sıcak olan ülkede futbolcuların ve taraftarların konforunun nasıl sağlanacağıydı. İklimlendirme sistemleri yani klimalar belki stadyumlardaki özel loca bölmelerinde kullanılabilirdi ama ya tribünler, sahanın etrafı, daha da ciddi bir konu olarak ‘içi…’
İşte bu sorunsalı multi-milyar dolarlık bir yatırımla çözüm getiren Katar’da stadyumlara gelişmiş klima sistemleri kuruldu. Stadyumların her noktasının iklimlendirilmesine odaklı bu teknoloji yatırımı sayesinde ortamda serinlik sağlanabildi. Hakemler ve futbolcuları da kapsayan soğutma, insan sağlığı açısından ideal şekilde kurgulandı. 8 stadyumun 7’sinde kullanılan sistem, dünyanın en sıcak ülkelerinde dahi eğer teknoloji verimli şekilde kullanılabilirse ideal futbol ortamının tesis edilebileceğini gösterdi.
“Dünyanın İlk Modüler Stadı”
Stadyum 974, dünyanın ilk modüler stadı olarak futbol tarihindeki yerini aldı. İnşası 974 adet konteyner ve modüler çelik parçalarla gerçekleşen stadyum, bu yönüyle sökülüp takılabilir özellik taşıyor.
Modüler olduğu için tasarımı değiştirebilen stadyumun turnuvanın sonunda söküldüğünü de belirtelim. Bir ilk olan bu stadyum, ‘taşınabilirlik’ ya da daha ekstrem tanımıyla mobilite anlamında da tek durumunda. Zira sonraki durağının Afrika olabileceği söyleniyor.
Gol Çizgisi Teknolojisi
Futbolun en heyecanlı ve son derece kaotik anlarından biri de gol çizgisi ile ilgili olanlar. Top, çizgiyi geçti mi geçmedi mi anları, futbolda az rastlansa da tartışmaları sezonlar boyu sürebiliyor. 2014’ten beri kullanılan Gol Çizgisi Teknolojisi ise bu soruna çözüm maiyetinde.
Direkten seken, çizgiden çıkarılan toplarla ilgili kararların doğruluğunu esas alıyor. Teknoloji için 14 adet yüksek hızlı kamera kullanılıyor ve kale çizgisi 3 boyutlu olarak izleniyor. Sanıyoruz ki dünyanın en değerli ‘çizgisi’ futboldaki gol çizgisi olmalı.
Hayya to Qatar 2022 App
Yüz binlerce taraftarı ağırlayan dev turnuvadaki inovatif ulaşım çözümü Hayya to Qatar 2022 uygulamasıydı. İstanbulkart’ı da anımsatan bir çözüm. Ücretsiz olarak indirilebilen uygulama ile taraftarlar ülkedeki tüm ulaşım hizmetlerinden ücretsiz şekilde yararlandı.