İtalyanca’da devir anlamına gelen “girare” kelimesinden gelen ciro, emre muharrer olarak tanımlanan yazılı senetlerin devir usulü olarak karşımıza çıkmaktadır. Senet, poliçe, çek, makbuz senedi, ipotekli borç senedi ve konşimento gibi emre yazılı kıymetli evrakların mülkiyet değiştirmesi yani el değiştirmesi durumunda kullanılan bir usul olarak karşımıza çıkmaktadır.
Senet emrine düzenlenen kişi lehdar tarafından yapılan ciro işlemini gerçekleştiren kişiye “ciranta” denmektedir. Elindeki seneti ya da çek gibi bir evrakı bir başkasına devredebilmek için gerçekleştirilen bu işlem sırasında devir işleminin gerçekleşeceği kişinin adı, ciro tarihi ve ödeme emri yazılarak yapılan türüne “tam ciro” adı verilirken, isim göstermeden sadece imza ile gerçekleştirilen türüne ise “beyaz ciro” adı verilmektedir. Beyaz ciro daha çok çeklerde kullanılan bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu işlemin nakil, teminat ve hak sahibini teşhis etmek olmak üzere üç farklı fonksiyona sahip olduğunu görebilmek mümkündür. Ayrıca Temliki, Tevkili ve Terhini olmak üzere üç farklı çeşidi olduğu da görülmektedir.
Türk Ticaret Kanununda da bahsi geçen ciro konusu yazılı ticaret senedinin nakde çevrilmesi sırasında ilk muhatabın kim olduğunun belirlenmesinde gereklidir. Bu belgelerin son sahibinin ödeme tarihinin de gelmesiyle beraber nakde çevrim yaparken herhangi bir sıkıntı yaşanması durumunda ciranta durumundaki kişilerin sorumluluk alması söz konusu olmaktadır. Bir cirantacı ödemeyi gerçekleştirdiği zaman kendinden önce ciranta olan kişilerden belge tutarını tahsil etme hakkına da sahip olur. Bu bakımdan ciro etme büyük bir önem taşır.
Yorum Yap