Fotoğrafçılıkta altın saatler ne anlama gelir? Gün doğumu ve gün batımı ile arasında nasıl bir bağ vardır? Bu makalede “altın saat” kuralını ele alırken gün doğumunda ve batımında nasıl fotoğraf çekilmesi gerektiğini de sizlerle paylaşıyoruz.
Dilerseniz ilk olarak altın saatlerin ne olduğunu öğrenerek başlayalım. Devamında ise çekim tekniklerine geçelim.
Fotoğrafçılıkta Altın Saatler Nelerdir?
Kısa bir tanım yapmak gerekirse altın saatler, güneşin ufka yaklaştığında ortaya çıkan sıcak renklerin çok net görüldüğü saatlerdir.
Hepimizin belleğinde farklı duygusal izlenimlere yer açan gün doğumu ya da gün batımı, fotoğrafçılık dünyasında güneşin gücünü yeni göstermeye ya da yitirmeye başladığı saatlerde yapılan fotoğraf çekimidir.
Güneş ufka yaklaştıkça ışınları dünyamıza yatay gelmeye başlar ve bunun sonucunda parlaklığı azalır, atmosferin daha kalın olması sebebiyle de bu esnada hem güneş hem de atmosfer önce sarı sonra da kırmızı olmaya başlar. Böylelikle güneşin gün içinde yaydığı soğuk renkler yerini sıcak renklere bırakır.
Saniye saniye gökyüzünde farklı renk tonlarının oluşması müthiş bir görsel oluşturur ve tüm manzara bu renklere bürünmeye başlar. Bu saatlere ise altın saatler denir.
Gün Doğumu / Batımı Fotoğrafı Nasıl Çekilir?
- Önceden tarih, saat ve yeri planlayın.
- Çekim yapacağınız yere en az 1 buçuk saat önceden gidin.
- Doğa koşullarını göz önünde bulundurun.
- Deniz ya da göl kenarında çekim yapıyorsanız polarize filtre kullanın.
- Güneş ışınlarının doğrudan objektifin içine girmemesi için parasoley kullanın.
- Güneşin ufuk çizgisinin üzerinde parıldadığı zamanda degrade filtre tercih edebilirsiniz.
- Güneşin kadrajda kapladığı alanı daha büyük göstermek için tele objektif de kullanabilirsiniz.
- Kadrajınıza giren silüetlerin anlaşılabilir olduğundan emin olun.
- Tripot kullanın.
- Çekim modu, netleme, ışık ölçümü, beyaz ayarı gibi ayarlara dikkat edin.
Fotoğrafın her dalında olduğu gibi fotoğrafçılıkta altın saatler söz konusu olduğunda akıllara gelen gün doğumu ya da gün batımı fotoğrafçılığı da sanıldığı kadar kolay değildir.
İşinizi şansa bırakmamak için fotoğrafı önceden hangi tarihte, hangi saatte ve nereden çekeceğinizi planlamalısınız.
Mobil uygulamalar size bu konuda yardımcı olacaktır. Bu amaç doğrultusunda kullanılabilecek uygulamalara Sun Surveyor, Sun Seeker ve PhotoPills örnek olarak verilebilir.
Etrafı görmeniz, hazırlık yapmanız, güzel bir kadraj ve kompozisyon oluşturmanız için mutlaka çekim yapacağınız yere en az bir buçuk saat önceden gitmeniz gerekir.
Doğa koşullarının fotoğraflarınızı olumlu ya da olumsuz yönde etkileyeceğini unutmayın. Bulutların belli bir orandaki varlığı fotoğrafınızdaki görselliği artıracak, nem oranın az olması fotoğraflarınızın keskin ve daha canlı renklerin oluşmasına imkân tanıyacaktır.
Özellikle yağmurlu havalardan sonra bir iki gün içinde mevsime ve hava koşullarına bağlı olarak gökyüzünde daha kızılımsı bir renk hâkim olmaya başlayacağından, güneş battıktan sonra çekimi bırakmadan sabırla bir süre daha bekleyin.
Gün doğumu ve batımında mutlaka göl ya da deniz manzarası çekmeniz gerekmiyor. Tarihi bir mekân, yaşadığınız şehrin uzaktan görüntüsü gibi fotoğraflar da ilginç kareler oluşturur.
Çekiminizi deniz veya göl kenarında yapıyorsanız sudaki ve etraftaki yansımaları engellemek için polarize filtre, güneş ışınlarının direkt objektifin içine girmesini ve fotoğrafınızda parlamalar (flare) oluşmasını engellemek amacıyla da parasoley kullanın.
Güneşin henüz batmadığı, ufuk çizgisinin üzerinde parıldadığı zamanlarda gökyüzü ile yeryüzü arasında oluşan ışık farkını ortadan kaldırmak için degrade filtre kullanmanız fayda sağlayacaktır.
Güneşe karşı yapılan çekimlerde güneşin önündeki objeler siluete dönüştüğünde dikkat etmeniz gereken en önemli konu, kadrajınıza giren siluetlerin anlaşılır olmasını sağlamanızdır.
Genel panoramik görüntü için geniş açı objektif kullanabileceğiniz gibi hem güneşin kadrajda kapladığı alanı daha büyük göstermek hem de daha detay ve yakın görüntüler almak için tele objektif de kullanılabilirsiniz.
Güneşin etkisinin az olduğu çekim aşamasında ışık değeri düşük olacağından enstantane süresinin uzayacağını düşünerek titreşimi azaltmak, net ve keskin fotoğraflar elde etmek için mutlaka sağlam bir tripot ile denklanşör kablosu ya da uzaktan kumandanızın olması gerekiyor.
Denklanşör kablosu ya da uzaktan kumandanın olmadığı durumlarda fotoğraf makinenizin self-timer özelliğini kullanabilirsiniz.
Gün Doğumu / Batımı Çekiminde Çekim Modu Nasıl Olmalı?
- Poz değerini kontrol etmek için Manuel mod ile çekim yapılmalıdır.
- Diyafram değerini istediğiniz alan derinliğine bağlı olarak 8-16 aralığında tutun.
- Enstantane değerine elde etmeyi düşündüğünüz pozlamaya göre karar verin.
- Tripot ile çekim yapıldığından ISO’yu mümkün olduğunca düşük değerde (100-200 gibi) tutun.
- Diyafram, enstantane değerlerini ışık koşullarına bağlı olarak değiştirin.
Gün Doğumu / Batımı Çekiminde Netleme Nasıl Yapılır?
Kadrajınızdaki ana ögenin net olması gerektiği için netlemenin mutlaka ana ögeden yapılması gereklidir.
Gün Doğumu / Batımı Çekiminde Işık Ölçümü Nasıl Yapılır?
Manuel mod ile çekim yaptığınızda bir önemi olmayacaktır.
Diyafram öncelikli çekimlerde güneşten ya da güneş ile gökyüzü arasında kalan bir bölgeden ölçüm yapılabilir. Unutmayın, en iyi ışık ölçümü hayal ettiğiniz görüntüyü oluşturan pozlama değeridir.
Gün Doğumu / Batımı Fotoğrafında Beyaz Ayarı Nasıl Olmalı?
Jpeg formatında yapılan çekimlerde istediğiniz etkiyi veren renk sıcaklığını (bulutlu ya da gölge) kullanabilirsiniz. Raw fotmatında yapılan çekimlerde ise, renk değerleri ile daha sonra istediğiniz gibi oynama esnekliğine sahip olduğunuzdan bir önemi olmayacaktır.
Gün Batımı / Doğumunda Manzara Fotoğrafı Çekme
Manzara çekimlerinde dikkat edilmesi gereken en önemli kompozisyon kuralı “üçte bir” kuralıdır. Kadrajınızdaki görsel alan gökyüzü bölgesinde ise yeryüzünü üçte bir ya da daha az, görsellik yeryüzünde ise gökyüzünü üçte bir ya da daha az göstermelisiniz.
Flaş, karanlığı tamamen kaldırmayacağı için ve sadece size yakın yerleri aydınlatacağından, fotoğrafınızda önünüzdeki nesneleri göstermek ve öne çıkarmak istemeniz durumunda işinize yarayacaktır.
Gün batımında havayı takip etme şansı varken gün doğumunda bu şansınız olmadığı gibi, gün doğmadan önce uyanmak ve gidilecek yere ulaşmak gibi problemleriniz olacaktır. Bu yüzden gün batımı fotoğrafı çekmek gün doğumu fotoğrafı çekmekten daha kolaydır.
Fotoğrafçılıkta altın oranlar söz konusu olduğunda bilmeniz gereken en önemli husus güneştir. Gün doğumu/gün batımı fotoğrafçılığını güneşin olduğu ve olmadığı zamanlar olarak ikiye de ayırabilirsiniz.
Atmosferdeki sarı rengin -eğer oluşmuşsa kırmızı rengin- yerini maviliğe bırakmaya başlamasıyla gün batımı çekimleriniz sonlanmış olacaktır.
Bu yazı, Photoline dergisinden alınmıştır.
Akıllı telefon fotoğrafçılığı üzerinden ilerlemek istiyorsanız akıllı telefonlarla profesyonel fotoğrafçılık rehberimizi inceleyebilirsiniz.