Bir zamanlar bilim kurgu ürünü olan çoğu teknoloji gerçek hayata uyarlanıyor. Buna bağlı olarak laboratuvar ortamında üretilen etler de tabaklarımıza yavaş yavaş taşınmaya başlıyor. Peki, yakın gelecekte daha sık konuşulmaya başlanacak olan, şu anda üzerinde birçok şirketin aktif olarak çalışma yürüttüğü yapay et nedir?
Gıda ve Tarım Örgütü, gıda güvenliği değerlendirmesinin sonucunda yapay etlerin normal etler ile aynı olduğu ancak hayvanların çektiği acıyı önemli ölçüde azalttığı sonucuna vardı. Bu alanda atılan adımlar giderek daha sıklaşırken söz konusu etlerin nasıl üretildiği de dahil olmak üzere hakkında bilinmesi gereken her şeyi bilmek isteyebilirsiniz.
Bu yazıda yapay et neyden ve neden yapılır, üretim süreci nasıldır gibi sorular da dahil olmak üzere yapay etler ile ilgili en çok yöneltilen soruları cevaplayarak soru işaretlerinizi gidereceğiz.
Yapay Et Nedir?
Yapay et, laboratuvar ortamında hayvan hücrelerinin kullanılması ile elde edilen bir ettir. İlk olarak 2000’li yılların başında ortaya atılan yapay et fikri, doku mühendisliği tekniklerine dayanıyor.
Laboratuvarda üretilen et hücrelerden elde edilir. Hayvanlardan elde edilen hiçbir gıda içermeyen, proteinini sadece bitkilerden elde eden bitki bazlı et ile aynı değildir.
2013 yılında üretilen yapay et yüz binlerce dolara maliyet olmuştu fakat o zamandan beri şirketler üretim maliyetini büyük oranda düşürdü. Yatırımcıların ilgisini çekmeyi başararak özellikle son yıllarda rekor yatırım yapıldı.
Her şeye rağmen henüz büyük bir endüstri hâline gelmiş değil. Küresel çapta yaygınlık kazanması için önünde bazı yasal engeller var. Ayrıca dünya pazarının sadece yüzde 1’lik payını elde etmek için bile rekor miktarda yatırım yapılması ve dünyanın da yapay etin normal ete daha iyi bir alternatif olduğuna ikna edilmesi gerekiyor.
Yapay Et Nasıl Üretilir?
Hayvandan alınan hücreler muhafaza edilir. Üretim aşamasında hücreler çözülür ve biyoreaktörlere taşınır. Bu işlemler hem yağ hem de kas dokusu için hücre sayısını artırmak üzere gerçekleştirilir. Hücreler hacim büyüdükçe ve yoğunluk arttıkça giderek daha büyük biyoreaktörlere taşınma işlemi yapılır.
Hücreler ana biyoreaktörlerde uygun yoğunluğa ulaştığında santrifüjlere boşaltılır. Daha sonra et dağıtım için hazırlanır.
Yapay Et Neden Yapılıyor?
Dünya’da şu an 8 milyardan fazla insan var ve bu sayı giderek artıyor. Bununla bağlantılı olarak yeme ve içme gibi insanların temel ihtiyaçlarını karşılamak da oldukça zorlaşmaya başlıyor. Eskiden olduğu gibi herkese yetecek kadar kaynak yok ve bu nedenle alternatif yollara başvurmak gerekiyor.
Beslenmemizi çeşitlendirirsek bu tür zorlukları biraz da olsa hafifletebiliriz. Sadece et ve bitki tüketmek yerine bitki bazlı proteinler ve laboratuvarda üretilen etler de dahil olmak üzere alternatif yiyeceklere yönelebiliriz.