Uzay kirliliğinin sebepleri nelerdir, yol açabileceği sonuçlar nelerdir? Bu ve buna benzer sorular özellikle son birkaç senedir bilim dünyasında en çok tartışılan soruların başında geliyor.
Uzay çöplerinin oluşturduğu tehlikelerine geçmeden önce bunların ne olduğunu tam olarak anlamak gerekiyor.
Uzay Kirliliği Nedir?
Uzay düşünüldüğü gibi tertemiz bir alan değildir. Uzayın önemli bir kısmını, en azından Samanyolu galaksisinin belirli bir kısmını uzay çöpleri dolduruyor. Çöp kaynağının büyük bir kısmı insan faaliyetlerinden kaynaklı atıklar oluşturuyor.
Uzay enkazı, Dünya’nın yörüngesinde döndüğünden yörünge enkazı olarak da adlandırılır. Roket patlamalarından ve çarpışmalarından kalan parçaların zaman içinde birikmesi ile ortaya çıkar.
Uzay Kirliliğinin Sebepleri Nelerdir?
Uzay kirliliğinin oluşmasının en önemli sebebi, yörüngedeki çarpışmalardır. İki uydu çarpıştığında binlerce yeni parçaya ayrılır. Bu da yeni bir enkaz anlamına gelir. Bu nadiren gerçekleşse de bazı ülkeler uydularını imha edebilmektedir.
Örneğin Amerika Birleşik Devletleri, Çin, Hindistan da dahil olmak üzere pek çok ülke, uzaya fırlatmış olduğu uyduyu patlatarak imha etmiştir.
Bu parçalar, atmosfere girene kadar yörüngede kalır. Yörüngedeki bazı nesneler, çok fazla mesafe olmaması koşuluyla hızla geri dönebilir. Birkaç yıl geçtikten sonra enkaz tekrar atmosfere girer. Büyük bir çoğunlukla da yanmaz.
İletişim ve meteoroloji uydularından kaynaklı enkazlar yüzlerce hatta binlerce yıl Dünya’nın çevresinde dönmeye devam edebilir.
Uzay Kirliliğinin Yol Açabileceği Sonuçlar
Uzay çöpleri biriktikçe çalışmakta olan uydularla çarpışabilir. Çalışan uyduların bu sebepten ötürü zarar görmesi de doğal olarak insanların yaşamı üzerinde olumsuz sonuçlara yol açabilir.
Uzay enkazını temizlemek için bazı çözüm önerileri öne sürülmüştür. Örneğin DARPA (The Defense Advanced Research Projects Agency), uzay çöplerini toplamak için dev bir ağ kullanma yoluna başvurulması fikrini ileri sürmüştür.
Başka bir fikir de mıknatıs kullanımını içeriyor. Bu yöntemle uzay çöplerinin Dünya’nın atmosferine çekilmesi amaçlanıyor. Bununla benzer bir yöntem de lazerdir. Uzay enkazının bu yöntemle ortadan kaldırılabileceği öngörülüyor.
Uzay enkazını ortadan kaldırmak için şu anda mevcut pek çok çalışma bulunuyor. Bu çalışmaların merkezinde ise çeşitli fikirler yer alıyor. Ne var ki uzay kirliliğinin son bulması için kalabalık bir katılım gerekiyor.