“Bu bölümde Rhinoceros’un temel 3D objelerini (kutu, küre, silindir vb.) tanıtıp, bu objelerin koordinat düzleminde farklı uygulanış yöntemlerini ele alacağız.” |
|
|
|
Herkese merhabalar! |
| Rhinoceros ile oluşturulabilen 3d objelere genel olarak Solid (Katı) model ismi verilmektedir. Bu objeler belli bir hacim ve yüzeylere sahip olduğundan dolayı bu şekilde anılmaktadırlar. Rhinoceros ile oluşturulabilen solid cisimler şu şekilde sıralanabilmektedir: Box (Kutu), Sphere (Küre), Ellipsoid (Elipsoit), Paraboloid (Paraboloit), Pyramid (Piramit), Cone (Koni), Truncated Cone (Kesik Koni), Cylinder (Silindir), Tube (Tüp), Torus (Simit) ve son olarak Pipe (Boru) olarak tanımlanmaktadır. Bu modeller Rhinoceros arayüzünün sol kenarındaki Solid butonu ile sergilenebilmektedir. Buton çok fonksiyon içeren bir buton olduğu için ilk bölümlerde anlatıldığı gibi butona sol fare tuşu ile tıklanıp basılı tutulduğunda tüm solid fonksiyonlarını içeren pencere ortaya çıkmaktadır. Sonrasında bu pencereyi sürükleyerek araç çubuklarının yanına taşımak mümkün olmaktadır (Resim 01). |
 |
| Solid objeleri sırasıyla ilerleyecek olursak…
Box (Kutu) |
 |
|
Komutun çeşitli parametrelerinden Diagonal parametresi D komutu ile aktif hale getirilmektedir. Kutu çizimine başlanmadan önce diagonal parametresi aktif hale getirildiğinde program taban ölçüleri yerine taban köşegeni istemektedir. Uzunluk veya koordinat olarak bu köşegenin belirlenmesinden sonra yükseklik bilgisi girilerek kutu şekli oluşturulmaktadır.
Box komutuna ait 3Point parametresi P komutu ile aktif hale getirilmektedir. 3Point çizim tekniğinde önce bir doğru çizilmekte, ardından bu doğuya paralel olan 2. bir doğrunun mesafesi belirlenmektedir. Bu işlemden sonra bahsedilen iki aynı uzunluktaki doğru arasında taban dörtgeni oluşturulmakta ve girilen yükseklik değeri ile kutu çizimi tamamlanmaktadır. Box komutuna ait Vertical parametresi V komutu ile aktif edilmektedir. Bu parametre aktifken kutu çizimi çalışılan koordinat düzlemine dik olarak gerçekleştirilmektedir. Center parametresinin kullanımı ise daha farklıdır. Bu parametre C komutu ile aktif hale getirildiğinde program normalden farklı olarak taban dörtgeninin merkez koordinatını isteyecektir. (x,y) formatında koordinat girerek veya fare ile koordinat düzleminde istenen noktaya tıklanarak taban dörtgeninin merkezi belirlenmekte, sonrasında ise taban dörtgeninin genişlik ve uzunluğu değer olarak girilmektedir. Bu işlemden sonra programa yükseklik miktarı girilerek kutu çizimi tamamlanmaktadır. |
| Sphere (Küre)
Sphere komutu çalıştırıldığında program önce kürenin oluşturulacağı merkez noktasının koordinatını istemektedir. Merkez noktası tanımlandıktan sonra gelen komut satırında yarıçap (Radius) miktarı istenmektedir. Klavyeden D komutu girilerek yarıçap bilgisinin çap (Diameter) bilgisi olarak girilmesi sağlanabilmektedir. Diameter yani çap modundayken R komutu ile tekrar yarıçap bilgisi girilmesi sağlanabilmektedir. Resim 03‘te 0,0 koordinatı merkez olarak alınmış ve çapı 10 birim olarak girilmiş küre çizimi yer almaktadır. |
 |
|
Sphere komutuna ait parametreler ile farklı şekillerde kürü çizimleri gerçekleştirmek mümkündür. Sırasıyla inceleyecek olursak 2Point parametresi P komutu ile aktif hale getirildiğinde program çap girişi için bir başlangıç bir de bitiş noktası isteyecektir. İki nokta arasındaki mesafe, çizilecek kürenin çapı olarak belirlenmektedir.
3Point parametresi O komutu ile aktif hale getirildiğinde önce 2 adet nokta tanımlanmaktadır. Bu 2 noktadan geçen bir çemberin genişliği 3. nokta ile tanımlandıktan sonra üç boyutlu küre çizimi gerçekleştirilmektedir. Tangent parametresi T komutu ile aktif hale getirilmektedir. Tangent modundayken 3 point’e benzer bir çizim şeklin uygulanmaktadır. 3 nokta belirlenerek bu 3 noktadan dik olarak geçen bir küre çizimi oluşturulmaktadır. 3Point sisteminden farklılığı 3 noktayı da farklı düzlemlerde tanımlayarak fark edilebilmektedir. AroundCurve parametresi A komutu ile aktif hale getirildiğinden program bir eğri seçilmesini istemektedir. Eğri seçildiğinde seçilen eğri üzerinde herhangi bir nokta belirlenerek kürenin merkezi varsayılmakta, sonrasında ise çap veya yarıçap uzunluğu girilerek küre çizimi tamamlanmaktadır. 4Point parametresi ile çizim yapmak için i (veya I) komutu girilmektedir. Bu şekilde küre çizimi yapılırken başta 3 nokta tanımlanmakta, sonrasında ise işaretlenen 4. nokta ile kürenin ilk 3 nokta tarafından kısıtlanan yüzeyi belirlenmektedir. FitPoints parametresi F komutu ile aktif hale getirildiğinde program en az 3 adet nokta isteyecektir. Seçilen noktalar tarafından sınırlandırılmış bir küre otomatik olarak oluşturulacaktır. Eğer ki oluşturulacak kür tüm noktalara dayanacak şekilde oluşturulamıyorsa birbirine alternatif iki nokta arasında ortalama alınarak yeni hesaplanan noktadan geçen bir küre oluşturulacaktır. |
| Ellipsoid (Elipsoit)
Elipsoitleri basık küreler olarak düşünebilirsiniz. Bu katı cisimlerin merkezinden yüzeylerine olan mesafeler 3 farklı yarı çap ile tanımlanmaktadır. Komut çalıştırıldığında önce bir merkez noktası, sonrasında ise sırasıyla genişlik, derinlik ve son olarak yükseklik belirlemek amacıyla noktalar tanımlanmaktadır. Resim 04′te genişliği 10, derinliği 5, yüksekliği ise 2 olan bir elipsoit çizimi yer almaktadır. |
 |
|
Ellipsoid komutunun Corner parametresi C komutu ile aktif hale getirilmektedir. Corner parametresi aktifken program öncelikle elipsoidin yatay kesitini tanjant noktalarından kapsayacak bir dikdörtgenin köşeden köşeye koordinatlarını istemekte, sonrasında ise yükseklik tanımı ile yapılarak elipsoit çizimi tamamlanmaktadır.
Diameter parametresi D komutu ile aktif hale getirildiğinde önce elipsoidin yatay çapının başlangıç ve bitiş noktasını belirten bir doğru çizilmekte, sonrasında ise 2. ve 3. yarıçapların (sırasıyla derinlik ve yükseklik) tanımlanmasıyla elipsoit şekli koordinat düzlemine yerleştirilmektedir. Fromfoci parametresi ile elipsoidin iki kutbuna ait merkez noktaları (odak noktaları) tanımlanarak çizim yapılmaktadır. F komutu ile parametre aktif hale getirildiğinde bir alt parametre olan MarkFoci parametresi M ile aktif hale getirilirse odak noktaları ek olarak nokta şeklinde koordinat düzleminde işaretlenecektir. Son elipsoit çizme yöntemini tedarik eden AroundCurve parametresi A komutu ile aktif hale getirilmektedir. AroundCurve yöntemi ile çizim yapılırken program bir eğri üzerinde nokta isteyecektir. Eğri üzerinde tanımlanan nokta elipsoidin merkezi olarak kabul edilip o nokta etrafında eğrinin eğimi referans alınarak aynı eğimde tekrar 3 yarıçap da tanımlanarak elipsoit çizimi gerçekleştirilmektedir. |
| Paraboloid (Paraboloit)
çanak şekline çok benzeyen paraboloitler Paraboloid komutu ile çizilmektedir. Komut çalıştırıldığında program öncelikle 2 boyutlu bir parabol çizimi yapılmasını isteyecektir. Başta parabolün oval bitiminin odak noktası tanımlandıktan sonra parabolün doğrultusunu tanımlayan 2. bir nokta seçilmekte, sonrasında ise parabolün genişliğini ve uzunluğunu belirleyen 3. nokta ile paraboloit çizimi tamamlanmaktadır. Resim 05‘te odak noktası (0,0) koordinatında olan, odaktan sonra 10 birim uzunluğunda ve 5 birim genişliğinde bir paraboloit çizimi yer almaktadır. çizime bakıldığında paraboloidin toplam uzunluğunun 10,15 birim olduğu fark edilecektir. 10 birim olarak tanımlanan parabol uzunluğu arttıkça paraboloidin yuvarlak bitimi (0,0)’daki odak noktasından giderek uzaklaşacaktır. örnekte 0,15 birim uzaklaşma olmuştur. |
 |
| örnekteki çizime bakıldığında akla “istediğim uzunlukta paraboloit çizemez miyim?” sorusunun gelmesi kaçınılmazdır. Bu durumda farklı paraboloit çizim tekniklerinde yardımcı olacak parametreler geliştirilmiştir. Bunları sırasıyla inceleyelim. |
| Paraboloid komutu çalıştırıldıktan sonra V komutu ile Vertex parametresi aktif hale getirilmektedir. Parametre aktifken program önce paraboloidin oval bitiminin başlangıç noktasını isteyecektir. Odak noktası paraboloidin darlık veya genişliğini tanımlamaktadır. Başlangıç noktasına yakın odak noktaları ile daha dar paraboloitler, uzak odak noktaları ile daha geniş çanaklar elde etmek mümkündür. Odak noktası tamamlandıktan sonra paraboloidin açık ucunun yarı çapı girilerek çizim tamamlanmaktadır. Resim 06’da (0,0) başlangıç noktası, (0,1) odak noktası ve 4 birim yarıçap tanımlaması ile çizilmiş paraboloit yer almaktadır. |
 |
| Paraboloid komutunun MarkFocus (M komutu) parametresi paraboloidin odak noktasını işaretlemek amacıyla koordinat düzleminde bir nokta oluşturmayı sağlarken Cap (C komutu) parametresi paraboloidin açık kenarının kapatılmış şekilde çizilmesini sağlamaktadır. |
| Pyramid (Piramit) Pyramid komutu ile bilindik mısır piramitlerinden çok daha karmaşık piramit çizimlerine kadar bir çok katı obje çıkarılabilmektedir. Bunlardan bazıları Resim 07’de yer almaktadır. |
 |
|
Pyramid komutunun parametresiz kullanımı gerçekleştirildiğinde program ilk olarak varsayılan kenar sayısındaki bir çokgen için merkez noktası isteyecektir. Bu çokgen, piramidin taban şekli olarak tanımlanmaktadır.
NumSides parametresi N komutu girilerek taban şeklinin kenar sayısının değiştirilmesini sağlamaktadır. Komutun standart kullanımında merkez noktasının tanımlanmasından sonra seçili sayıda kenara sahip taban çokgeninin genişliği belirlenmektedir. Bu genişlik merkez noktasından taban şeklinin “köşesine” kadar olan mesafenin tanımlanmasıyla gerçekleştirilmektedir. |
| Komuta ait Circumscribed parametresi C komutu ile aktif hale getirildiğinde bu mesafe merkezden taban şeklinin eşit kenarlarından birinin “orta noktasına” kadar olan mesafeyi simgelemektedir. Resim 08’de piramit çiziminde tanımlanmış 5 kenarlı bir taban şeklinin standart mesafe ile girilmesi ve Circumscribed parametresi ile girilmesi arasındaki farkı görebilirsiniz. |
 |
| Pyramid komutunun Edge parametresi E komutu ile aktif hale getirilmektedir. Bu parametre aktifken belirlediğiniz sayıda kenara sahip olan taban çokgeninin sadece 1 kenarının ölçüsü girilerek çizim oluşturulmaktadır. |
| Star parametresi S komutu ile aktif hale getirildiğinde taban çokgeni yıldıza dönüştürülecek şekilde çizilebilmektedir. Bu parametre aktifken daha önceden girilen taban çokgeninin kenar sayısı, oluşturulacak yıldızın sivri uçlarının sayısını belirlemektedir. 2 nokta tanımı ile sırasıyla yıldızın uçlarının genişliği ile uçlardan içeri doğru yapılan girintinin genişliği tanımlanmaktadır. Resim 09’da merkezinden sivri ucuna kadar 5 birim tanımlanmış, girintili kısımları ise merkezden 2 birim olarak tanımlanmış, 8 birim yüksekliğinde 6 kollu yıldız tabanlı piramit yer almaktadır. |
 |
