Özel Bulut Nedir?
Özel bulut yani private cloud ortamında donanım, yazılım ve ilgili tüm altyapı ya kuruluşun veri merkezinde ya da bir hizmet sağlayıcının kontrollü ortamında bulunur. Özel bulutların sahibi ve işleticisi tek bir kuruluş veya tüzel kişiliktir.
Özel bulutlar, esneklikleri ve veriler üzerindeki kontrolleri bakımından genel bulutlardan farklıdır. Özel bulutlar, tanımı gereği, bir hizmet olarak sağlanamaz.
Kamu kurumları, bankalar gibi finans kurumları, orta ve büyük ölçekli şirketler ve hassas bilgilerle ilgilenen diğer tüm kuruluşlar özel bulutları tercih etme eğilimindedir.
Özel bulutun temel özellikleri:
- Ayrılmış kaynaklar: Yalnızca tek bir kullanıcıya veya kuruluşa atanan ve başka bir kullanıcı veya kuruluşla paylaşılmayan kaynaklar sunar.
- Uyarlanabilir altyapı: Belirli ihtiyaçları karşılamak için kolayca özelleştirilebilen ve ölçeklendirilebilen altyapı sağlar.
- Geliştirilmiş güvenlik: Bulut veri gizliliğini korumak için artırılmış güvenlik önlemleri sunar.
- Özelleştirilebilir altyapı: Bulut ortamının donanım, işletim sistemi ve yazılım seçimini kapsayacak şekilde kullanıcı veya kuruluşun gereksinimlerini karşılayacak şekilde uyarlanabilmesi anlamına gelir.
- Gelişmiş güvenlik: Şifreleme, kimlik doğrulama ve bulut ortamına erişimi düzenleyen diğer güvenlik önlemleri aracılığıyla veri koruması sağlar.
Özel Bulutun Avantajları
- Daha Fazla Kontrol: Özel bulutun en önemli avantajlarından biri altyapınız üzerinde daha fazla kontrole sahip olmanızdır. Özel bulut şirket içinde olabilir veya üçüncü taraf bir CSP onu barındırabilir, ancak ne olursa olsun, kaynaklar kuruluş tarafından özel kullanım içindir.
- Daha Fazla Güvenli: Özel bulutun bir diğer avantajı da sunduğu güvenliktir.Ekipler, genel bulutta olduğu gibi güvenli olmayan bir internet üzerinden verilere erişmek yerine, yalnızca kuruluşa ait olan yüksek güvenlikli ve gizli bağlantılarla verilere erişebilir.
- Son Derece Uyarlanabilir: Genel bulutta özelleştirme için herhangi bir kapsam bulunmazken, özel bulut kuruluşların altyapı gereksinimlerine son derece uyarlanabilir.
Özel Bulutun Dezavantajları
- Daha yüksek maliyetler: Genel bulutla karşılaştırıldığında, CAPEX ve OPEX maliyetleri özel bulutta nispeten yüksektir. Bunun nedeni, işletmelerin özel bulutu çalışır durumda tutmak için ön sermaye harcamaları yapmak zorunda olmalarıdır. Ayrıca, bulut altyapısını kurmak ve sağlamak için bulut mimarları istihdam etmeleri gerekir, bu da maliyetleri artırır.
- Ölçeklendirmesi Zordur: Özel bulutlar ölçeklendirmeye izin verse de, doğası gereği kuruluşun yönettiği sınırlı altyapıyla sınırlıdır. Bu durum, sınırsız bilgi işlem kaynağı kullanabileceğiniz ve gelişen gereksinimlere göre ölçeklendirebileceğiniz genel bulutla tam bir tezat oluşturmaktadır.
Özel Bulutun Kullanım Alanları
Özel bulut, özellikle gizli ve hassas verileri işleyen ve gizliliğe öncelik veren katı güvenlik ve uyumluluk gereksinimleri olan kuruluşlar için faydalıdır. Özel buluttan faydalanabilecek sektörlere örnek olarak, veri korumanın çok önemli olduğu kamu ve sağlık kuruluşları verilebilir.
Genel Bulut Nedir?
Genel bulut yani public cloud, bulut hizmetlerini dağıtmak için kullanılan en popüler yöntemdir. Bir genel bulut hizmeti, bulut hizmetlerinin ve altyapısının bakımıyla ilgilenecek olan üçüncü taraf bir hizmet sağlayıcısına aittir ve bu sağlayıcı tarafından işletilir. Genel bulut hizmetleri internet üzerinden sunulur ve küçük ila orta ölçekli şirketler için idealdir.
Donanım ve yazılım dahil olmak üzere tüm altyapı hizmet sağlayıcıya aittir ve bulut kiracısı olarak adlandırılan birden fazla kuruluş tarafından paylaşılır. Genel bulut hizmetleri kullandığın kadar öde modelini takip eder, bu da genel bulutları farklı ihtiyaçları olan kuruluşlar için ekonomik hale getirir.
Genel bulutlar, veri uyumluluğu ve veriler üzerindeki kontrolün müşteri için büyük bir endişe kaynağı olmadığı durumlarda kullanılır. Pek çok kuruluşun hissettiği en büyük dezavantaj, donanım üzerinde güvenlik ve kontrol eksikliğidir. Sunucular paylaşıldığından ve sağlayıcı bakım haklarına sahip olduğundan, uyumluluk düzenlemeleri de bir endişe kaynağı haline gelmektedir.
Genel bulutun temel özellikleri:
- Ölçeklenebilirlik: İşletmelerin kaynakları gerektiği gibi zahmetsizce ayarlamasına olanak tanır.
- Kullandıkça öde fiyatlandırması: Kuruluşlar yalnızca kullandıkları kaynaklar için ücretlendirilir.
- Paylaşılan altyapı: Birden fazla kuruluş, aynı fiziksel donanım ve kaynakları paylaşır.
- Paylaşılan altyapı: Birden fazla müşterinin aynı kaynaklara erişmesini sağlayarak maliyet verimliliğini en üst düzeye çıkarır.
Genel Bulutun Avantajları
- Daha düşük maliyetler: Genel bulutta tüketici yalnızca tükettiği kadar öder. Altyapıyı üçüncü taraf bir satıcı üstlendiğinden, kullanıcıların CAPEX için harcama yapması gerekmez, böylece genel maliyetleri düşer.
- Çok güvenilir: Dünya geneline yayılmış kullanılabilirlik bölgeleri ve yedekli veri merkezleri ile genel bulutlar kullanıcılara 7/24 hizmet verir. Bir bölgede arıza olması durumunda, kullanıcıya kesintisiz hizmet sağlanmaya devam edilir, bu da genel bulutu son derece güvenilir bir seçenek haline getirir.
- Son derece ölçeklenebilirdir: Şirket içi ölçeklendirme genellikle önceden kapasite planlaması gerektirir ve ayrıca ek maliyetlere neden olur. Genel bulut, uygulamaların talepteki değişikliklere yanıt olarak otomatik olarak yukarı ve aşağı ölçeklendirildiği otomatik ölçeklendirme sağlar.
- Güvenli: İşletmeler genel buluta geçtiğinde, onları siber saldırılara karşı korumak CSP’nin sorumluluğundadır. Fakat Gartner tarafından yapılan bir araştırmaya göre, bulut güvenliği başarısızlıklarının %99’u müşterinin hatasından kaynaklanmaktadır. Bu yüzde bulut kullanıcıları güvenliğin yalnızca satıcının değil, ortak bir sorumluluk olduğunu anlamalıdır.
Genel Bulutun Dezavantajları
- Daha az kontrol: Genel bulutta tüketiciler CSP’nin insafına kalmıştır. Örneğin, son kullanıcı yedekliliği hesaba katmamışsa ve bir kesinti olursa, hizmetlerin geri yüklenmesini beklemekten başka seçeneği yoktur.
- Düzenleyici sorunlar: Genel bulutu kullanırken, kullanıcılar genellikle bilgilerinin nerede olduğunun farkında değildir. İş yüklerinin yanlış coğrafi konuma dağıtılması uyumluluk sorunlarına neden olabilir ve yasal para cezalarına davetiye çıkarabilir.
- Güvenlik endişeleri: Çok kiracılı bir ortamın en büyük dezavantajlarından biri, hassas verileri riske atan kötü niyetli ortak kullanıcıların dış saldırılarına açık olmasıdır. Ayrıca, katı uyumluluk standartlarını karşılaması gereken şirketler için çok kiracılı bir ortam endişe kaynağı olabilir.
Genel Bulutun Kullanım Alanları
Öngörülemeyen iş yüklerine ve daha az katı güvenlik gereksinimlerine sahip kuruluşlar genel bulutu ideal bulur. Genel bulut için kullanım alanları aşağıdakileri içerir:
- Web hosting
- Felaket kurtarma
- Web geliştirme ve QA testi
- Kısa vadeli projeler
- Küresel web uygulamaları
- Veri tabanları, mesajlaşma, ETL, veri çevirisi, ara katman yazılımı, büyük veri ve yapay zeka gibi veriyle ilgili çeşitli görevler.
Genel ve Özel Bulut İle Arasındaki Farklar Nelerdir?
Genel ve özel bulutlar arasındaki temel farklardan biri bulutlara kimin erişebildiğidir.
Genel bulut temel olarak bir bulut sağlayıcısı tarafından birden fazla müşteriye sunulan uzak üçüncü taraf altyapısında depolanır. Her kullanıcıya uygulamayı veya hizmeti kullanması için genel buluta yetkili erişim verilir. Her müşteri örneği veya kullanımı güvenli bir şekilde izole edilmiştir, bu nedenle veriler müşteriler arasında paylaşılmaz. Müşteriler hizmeti kullanırken yalnızca bulut sağlayıcısının altyapısını, bant genişliğini ve sistem kaynaklarını paylaşır.
Özel bulut ise, başka bir kuruluş veya müşteriyle paylaşılmayan bir bulut uygulaması veya hizmetidir. Yalnızca bir işletme veya kuruluş tarafından kullanılan bulut bilişim kaynaklarından oluşur. Fiziksel olarak kuruluşun bünyesindeki veri merkezinde bulunabilir veya üçüncü taraf bir hizmet sağlayıcı tarafından barındırılabilir. Üçüncü bir tarafça uzaktan barındırılsa bile, başka hiçbir kuruluşun özel buluta erişimi yoktur.
İki bulut bilişim türü arasındaki diğer farklar ise aşağıdaki şekildedir:
- Altyapı
Hem genel hem de özel bulutlar uzak donanım ve BT altyapısı üzerinde çalışabilir. Genel bulutlar çok kiracılı, paylaşılan altyapı üzerinde çalışırken özel bulutlar tek kiracılı mimariler üzerinde çalışır. Özel bir bulut ayrıca bir şirketin veri merkezinde de bulunabilirken, genel bir bulut bulunmayabilir.
- Teknoloji seçenekleri
Dikkate alınması gereken bir diğer alan da en son ve en iyi teknolojilerin kullanılabilirliğidir. Genel bulut kullanıcıları her zaman uygulama ve sistemlerin en son sürümlerine erişebileceklerdir.
Özel bulut müşterilerinin en son teklifler konusunda güncel kalmak için dahili BT personeline veya yönetilen özel bulut sağlayıcılarına güvenmeleri gerekir. Dahili ekiplerin genellikle endişelenecek ve üzerinde çalışacak başka işleri vardır, bu nedenle özel bir bulut, uygulamaların eski sürümlerinde daha uzun süre kalabilir. Genel bulut bu dezavantajı biraz olsun iyileştirebilir. Ancak bu, şirketinizin onlarla yaptığı hizmet sözleşmesine bağlıdır. Bazı sağlayıcılar güncelleme hizmetlerini yalnızca normal bir hizmet sözleşmesine eklenti olarak sunabilirken, diğerleri hiç sunmayabilir.
- Erişilebilirlik ve güvenlik
Genel bulutlara yetkili kullanıcılar internet üzerinden erişebilirken, özel bulutlara yalnızca bir şirketin güvenlik duvarı içinde veya kurumsal ağında bulunan yetkili kullanıcılar erişebilir.
Şirket erişim ve altyapı üzerinde tam kontrole sahip olduğu için özel bir bulutta güvenlik daha yakından kontrol edilebilir ve izlenebilir. Genel bulutlar, internet üzerindeki çeşitli ara noktalarda güvenliğe dayanır ve siber saldırılara karşı daha hassastır.
Genel bulutlar ayrıca internet üzerinden erişilebildikleri için daha mobil uyumludur. Özel bulutlar ise özel mobil bağlantıya sahip değildir ve kurumsal ağın dışından erişim için yetkilendirme seçeneklerinin ayarlanması gerekir.
- Uyumluluk
Genel bulutlar, bulut sağlayıcılarında bulundukları ve bulut sağlayıcıları tarafından yönetildikleri için hizmetlerinde minimum teknik kontrol ve görünürlük sunar. Bu da genel bulutları BT ve iş operasyonlarını gerçekleştirmek için genel bulut uygulamalarını ve hizmetlerini kullanan şirketler için ideal hale getirir.
Düzenlemelerin yoğun olduğu sektörlerde faaliyet gösteren veya hassas veri ve bilgilerle ilgilenen şirketler, özel bulut kullanmayı düşünebilir. Bu bulutlar BT altyapıları üzerinde daha sağlam kontrol, güvenlik ve görünürlük sunar, böylece güvenlik seçeneklerini gerektiği gibi ayarlayabilirler. Ayrıca, dünya çapındaki bazı güvenlik yönergeleri ve yasaları, uygulama seçenekleri ve veri depolama yöntemleri hakkında derinlemesine görünürlük gerektirdiğinden, özel bir bulut bunu yapmak için daha fazla özellik sunar.
- Bant genişliği ve bağlantı
Genel bulutlar bant genişliği ve bağlantı performansı için genel internete bağlıdır, bu da onu öngörülebilir bilgi işlem ihtiyaçları olan şirketler için iyi bir seçenek haline getirir. Tutarlı ve son derece güvenilir bant genişliği ve performansa ihtiyaç duyanlar, yalnızca onu kullanan dahili kaynak sayısına bağlı olduğu için özel bir bulut kullanmayı düşünmelidir. Şirketler ayrıca yüksek öncelikli iş yüklerinin gerektiği gibi tamamlanmasını sağlamak için yüksek kullanılabilirlik süreleri için özel bulutu kısabilirler.
- Maliyetler
Genel ve özel bulutlar arasındaki temel fark başlangıç maliyetidir. Genel bulutlar, pazara girmeyi daha ucuz hale getiren esnek ve uygun maliyetli kullandıkça öde modelleri sunar. Bulut sağlayıcı iş yükünün bu kısmını üstlendiği için şirketlerin donanım ve şirket içi altyapı harcamalarını azaltmalarına yardımcı olurlar. Bu, genel bakım görevlerini ve maliyetlerini sağlayıcıya aktarmayı da içerir, çünkü tüm bunları yapmak onların sorumluluğundadır. Özel bulutlar genellikle BT altyapısı, kaynaklar ve bakım için büyük bir ön yatırım gerektirdiğinden daha yüksek ön maliyetlere sahiptir.
İkisinin eşitlenebileceği nokta toplam sahip olma maliyetidir (TCO.) Genel bulut müşterileri, kullanımlarına ve aşım maliyetlerine dikkat etmişlerse ve abonelik yenileme zamanı geldiğinde akıllıca yeniden pazarlık yapmışlarsa genellikle daha düşük bir TCO’ya sahip olmalıdırlar. Şirket genel bulut maliyetlerini dikkate almadan hızla genişlerse, işler özel bulut kadar pahalı hale gelebilir.
- Ölçeklenebilirlik
Genel bulutlar, özel bulutlara göre daha kolay ölçeklendirilebilir, çünkü bunu verimli bir şekilde yapmak için gerekli altyapı ve kaynaklara sahiptirler. Gerektiği gibi yukarı veya aşağı ölçeklendirmek için ayarlanmışlardır ve uygun izleme araçlarına ve bunu bir an önce halledecek BT personeline sahiptirler. Özel bir bulut, eldeki altyapıya ve personele dayanır, bu nedenle şirketinizin sahip olduğu altyapıda bant genişliği tükenirse, daha fazla donanım ekleyene kadar sıkışıp kalırsınız.
Genel bulutta bulunan uygulamalar ve hizmetler her türlü mimariyi, platformu ve iş ihtiyacını kapsar. Piyasadaki pek çok “Hizmet olarak” teklif sayesinde, pek çok şirket bir daha asla altyapı sahibi olmak veya satın almak zorunda kalmaz. Ancak sıkı düzenlemelere tabi bir sektördeyseniz, altyapınız üzerinde daha sıkı bir kontrol arıyorsanız ya da bunu yapacak bütçeniz varsa, özel bulut sizin için uygun bir seçenek olabilir.
İşletmeniz için Doğru Bulutu Nasıl Seçersiniz?
İşletmeniz için hangi bulut seçeneğinin doğru olduğuna aşağıdaki gibi faktörleri göz önünde bulundurarak karar verebilirsiniz:
- İş ihtiyaçları
- Güvenlik gereksinimleri
- Maliyet
Dikkate alınması gereken faktörler
Özel ve genel bulut arasında seçim yaparken ölçeklenebilirlik, güvenlik ve maliyet gibi faktörler göz önünde bulundurulmalıdır. Özel bulutlar genellikle önemli bir ilk yatırım gerektirir, ancak uzun vadede daha fazla maliyet tasarrufu sağlar, genel bulutlar genellikle kısa vadede daha ekonomiktir ancak zaman içinde aynı düzeyde maliyet tasarrufu sağlamayabilir.
Karar vermeden önce her seçeneğin artılarını ve eksilerini dikkatlice tartmak önemlidir.
İşletmenizin ihtiyaçları
Genel bulut ile özel bulut ortamları arasındaki seçim, işletmenizin ihtiyaçlarına göre yönlendirilmelidir. Özel bulut, daha fazla kontrol ve esneklik sunarak kuruluşların bulut ortamlarını tam olarak güvenlik ve uyumluluk gereksinimlerini karşılayacak şekilde özelleştirmelerine olanak tanıdığından, sıkı güvenlik ve uyumluluk gereksinimleri olan kuruluşlar için daha uygundur.
Yüksek düzeyde güvenlik ve uyumluluk gerektiren kuruluşlar, kuruluşun kontrol ve esnekliğinden faydalanabilir.
Güvenlik ve emniyet gereksinimleri
Özel ve genel bulut sağlayıcıları arasında karar verirken güvenlik ve emniyet gereksinimleri göz önünde bulundurulmalıdır. Özel bulut üstün güvenlik sunar.
Dikkate alınması gereken bazı temel güvenlik ve emniyet gereksinimleri aşağıdakileri içerir:
- Veri şifreleme
- Erişim kontrolü
- Veri yedekleme ve kurtarma
- Uyumluluk ve sertifikalar
- Fiziksel güvenlik
- Olaylara müdahale ve izleme
- Hizmet seviyesi anlaşmaları (SLA’lar)
- Satıcı itibarı ve güvenilirliği
- Maliyet
Özel ve genel bulut sağlayıcıları arasında seçim yaparken maliyetin önemli bir rol oynadığı yadsınamaz. Bulut sağlayıcı donanım ve yazılım maliyetlerini üstlendiği için genel bulut genellikle özel buluttan daha uygun maliyetlidir.
Ancak özel bir bulutu işletmenin maliyeti, kullanılan donanım ve yazılımın maliyetine ek olarak özel bulut kaynaklarının ve altyapısının büyüklüğüne ve karmaşıklığına bağlıdır.