NASA sonunda maalesef Mars keşif aracı Opportunity’ye güle güle demek zorunda kaldı. Amerikan Havacılık ve Uzay Ajansı, 15 yıldan uzun süredir görevini yerine getirmekte olan ve Mars ile ilgili bilgilerimizi sürekli olarak geliştiren robota son komutunu gönderdi.
Spent the evening at JPL as the last ever commands were sent to the Opportunity rover on #Mars. 💔
There was silence. There were tears. There were hugs. There were memories and laughs shared.#ThankYouOppy #GoodnightOppy pic.twitter.com/JYRPtKZ8T5
— Dr. Tanya Harrison (@tanyaofmars) February 13, 2019
NASA Jet Propulsion Laboratory (JPL) tarafından yönetilmekte olan Mars araçlarından biri olan Opportunity, 2018 Haziran’da meydana gelen dev bir fırtına sebebiyle güneşten herhangi bir enerji almayı başaramamıştı. Bu kum fırtınası şimdiye kadar kaydedilen en büyük Mars fırtınası olurken Opportunity’nin üzerinde yer alan güneş panelleri de maalesef enerji üretemedi. Bu fırtına sırasında Dünya ile son kez iletişime geçen ve yüzeyin karanlık, pilin ise çok zayıf olduğunu anlatan robot, ardından tamamen sessizliğe büründü.
DSS-14 post track teardown…
Goodbye old friend. #ThankYouOppy pic.twitter.com/Htb1ZZQ9V1
— Mike Seibert (@mikeseibert) February 13, 2019
Çılgın fırtına
JPL bünyesindeki mühendisler, o zamandan beri robotu tekrar hayata getirmek için farklı yollar denediler. Kendilerinin bu kadar umutlu olmalarını sebebi ise şimdiye kadar Mars’ta kuvvetli rüzgarların varlığıydı. Bu rüzgarların Opportunity güneş panelleri üzerinde birikmiş olabilecek tüm kumu alıp götürebileceğine, robotun tekrar elektrik üretip Dünya ile iletişime geçebileceğine inanıyorlardı. Maalesef bu durum gerçekleşmedi ve kısa süre sonra robot Mars kışına girecek. Bu mevsimde gezegen yüzeyinde sıcaklıklar eksi 105 santigrat dereceye kadar düşebilecek. Opportunity sağlıklı çalışırken bu sıcaklıklar onun için problem değildi zira dahili plütonyum ısıtıcılar ve ek elektrikli ısıtıcılar, robotun zarar görmesini önlüyordu. Bu sistemlerin şuan çalışmadığını hesaba kattığımızda Mars’tan bir yaşam mesajı alma ihtimalimiz bir hayli düşük diyebiliriz.
Signing off from the dark room. #LoveYouOppy pic.twitter.com/DqLfFxEAmu
— Keri Bean (@PlanetaryKeri) February 13, 2019
NASA tarafından şimdiye kadar yönetilen, yıllardır dostlukların kurulmasına ve heyecanların yaşanmasına imkan sağlayan bu tatlı robotu uykuya uğurlamak, oradakiler için bir hayli zor oldu. Atlan tweetler ve paylaşılan deneyimlerden de bu durum açıkça ortaya çıkıyor.
En büyük Mars kâşifi
Opportunity şimdiye kadar Mars yüzeyinde 45 kilometreden fazla yol kat ederek keşif görevi yürüttü. Mars’a gönderilen araçlar arasında en uzun süre ve en fazla gezmeyi başaran bu robot, 2007 yılında bir kum fırtınasından da sağlam çıkmayı başarmıştı.