Photoline dergisi, Technical Image Press Association (TIPA) yayın birliğinin üyesi olarak, birliğin yapmış olduğu iş birliği anlaşmalarından da okurları adına faydalanma hakkına sahip. Bu doğrultuda geçtiğimiz günlerde TIPA, tüm dünyada referans olarak kabul edilen DXOMARK ile özel bir iş birliği anlaşması yaptı. Bundan sonra TIPA üyesi yayınlarda yer alacak lens testleri DXOMARK laboratuvarlarında, mühendisler tarafından yapılacak. Ancak bu testleri yayınlamaya başlamadan önce DXOMARK’taki mühendisleri test protokolü ile ilgili bilgileri siz okurlarımızla paylaşmak istedik. Bundan sonra yayına alacağımız tüm testlerde izlenecek olan DXOMARK kriterleri aşağıdaki gibidir.
DXOMARK lens incelemelerinde laboratuvar, RAW formatında görüntü yakalayabilen sensörlerle donatılmış kameralar için değiştirilebilir lenslerin performansını değerlendirmektedir. Mühendisler, DXOMARK laboratuvarında yapmış oldukları farklı kriterlerde yaptıkları testlerden elde ettikleri sonuçları, test veri tabanlarına girdikten sonra burada yer alan diğer lenslerle kıyaslayarak nihai puanı verirler. Test sırasında lensler kamera üzerindedir ve aşağıda yer alan kriterlere göre değerlendirilirler.
Çözünürlük
Çözünürlük ölçüsü, MTF (Modülasyon Transfer Fonksiyonu) test sonuçlarından elde edilir. MTF bir kameranın (gövde ve lens) MTF’si, ISO 12233 standart SFR yöntemine göre ölçülür. Sonuçlar DXOMARK çözünürlük puanını oluşturur. Puan, bir mercek-kamera kombinasyonunun ortalama tüm odak uzunluğu ve diyafram aralığı üzerinden keskinlik performansını temsil etmektedir.
Keskinlik ölçümünden, DXOMARK ayrıca Algısal Megapiksel sayısı (P-Mpix) elde eder. Bu değer en iyi P-Mpix’ten toplanan test edilmiş odak uzaklığı (keskinlik için en uygun açıklığı bulmak amacıyla her odak uzaklığı için tüm açıklıkların testi) bir lens ve bir sensör arasındaki ilişki için tek bir göstergedir. DXOMARK, en yüksek baskı boyutunu hesaplamak için görüntüden bir metre uzakta bakıldığında ve tüm alan dikkate alındığında %80’lik bir keskinlik sağlayan ölçülmüş olan MTF’yi kullanır. Bu baskı boyutu daha sonra ve ile mümkün olabilecek maksimum baskı boyutuyla ve aynı sensörle ilişkili netlik açısından optik olarak ideal lens ile karşılaştırılır. P-Mpix bu iki baskı boyutu arasında, karesi alınmış ve sensör piksel sayısıyla çarpılmış olan orandır: her zaman daha düşük veya sensör piksel sayısına eşittir ve aynı sensörde, P-Mpix ne kadar yüksek olursa, lens o kadar keskin olur.
Yanal Kromatik Sapma
Yanal kromatik sapma skorunu hesaplamak için ölçülen değerler normalleştirilir ve her odak uzaklığı ve diyafram için görüntü alanı boyunca ağırlıklandırılır. (Az miktarda sapma ve köşelerdeki görüntü kalitesi tolore edilir.) Her odak uzaklığı için, diyafram aralığı ve ardından tüm odak uzunlukları üzerinden ortalama alınarak en büyük sapma değeri seçilir. Kromatik sapmalar şu şekilde ifade edilir: mikrometre (µm). Mükemmel değer 0’dır; 30 değeri çok yüksek olur, ancak bir üst sınır yoktur. 5µm değeri dikkat çekicidir ve çoğu kamera için yaklaşık 1 pikseli temsil eder.
Vinyet Etkisi
Vinyet etkisi skoru hesaplanırken yalnızca mümkün olan en geniş diyafram dikkate alınır
Puan. Değerler, uzak noktalarda yer alan köşelerdeki vinyet etkisi için daha fazla toleransla, görüntü alanı boyunca ağırlıklandırılır. Nihai DXOMARK skorunu oluşturmak için her odak uzaklığı için tekli değerlerin ortalaması alınır. Vinyet etkisi, Pozlama Değeri EV ile ifade edilir ve pozlama kaybı tanımladığı için negatif bir sayıdır. Hiçbir vinyet etkisi (0 EV) mükemmel değildir. Çok geniş diyaframlı lenslerin daha fazla vinyet etkisi göstermesi mümkündür (genellikle 2EV’den yüksek). 1/3 EV’nin altındaki varyasyonlar zar zor fark edilir.
Distorsiyon Bozulması
DXOMARK, düzenli bir şekilde düzlüğü ve şekil stabilitesi için seçilen bir cam destek üzerinde dağıtılmış siyah noktalardan oluşan bir model olan Analyzer DOT grafiğinde hem bozulmayı hem de kenar kararmasını ölçümler. Grafikte basılmış olan noktalar daireseldir ve bir ızgara oluşturmak üzere mükemmel şekilde hizalanmıştır. Kamera aynı alanı çerçevelemek için aynı çekim mesafesinde kalır, bu da grafiğin aydınlatmasının her odak uzaklığı ve diyafram için aynı olmasını sağlar. Zum lensler, kısa odak uzunlukları için negatif (barrel bozulma ve daha uzun odak uzunlukları için bozulma pozitif (pincushion) olma eğilimindedir. Skor, her iki tür bozulmayı da tespit eder. Bozulma sıfır mükemmel durum ve %1 yüksek olacak şekilde yüzde olarak ifade edilir. Ancak üst sınır yoktur. %0,2’lik bir değer, gözle görülür bozulmayı gösterir. Geniş açı lenslerin tipik olarak daha uzun lenslerden daha fazla bozulma yaptığını da belirtmekte yarar var.
Işık İletimi
“T-stop” (T = iletim) olarak da bilinen fotometrik açıklık, iletim kaybının düzeltilmiş olduğu lens açıklığıdır. Işık iletimini ölçmek için laboratuvarda, eşit şekilde aydınlatılmış (+/- %1) yanardöner bir iletim hedefinin fotoğrafı çekilir. Işık kaynağı belirgin bir kararlılığa sahiptir ve ISO hız ölçümleri için kullanılan kaynakla tamamen aynıdır. Bu dikkate değer bir durum zira DXOMARK, T-stop hesaplamasında ISO değerlerini kullanır. Yayılan yüzeyin parlaklık derecesi (yaklaşık 140 cd / m²) sertifikalı bir parlaklık ölçer ile ölçümlenir. Giriş ışık akışını sensör tepkisini ve perde hızını bilmekle verilen odak mesafesi için merceğin T-stop değeri hesaplanır.
İletim skorunu hesaplamak için, her odak uzaklığında mümkün olan en büyük açıklıkta T-stop’u ölçülerek, odak uzunlukları aralığında bu değerlerin ortalaması alınarak final puan belirlenir. T-stoplar, lenslerdeki f-stop’larla benzerlik gösterir, zira daha küçük sayılar, prime lenslerde daha fazla ışık anlamına gelip en iyi ışık iletimini sağlarken, zum lensler genellikle uzak odak uzunluklarında çok geniş diyafram açıklığına sahip değildir. T-stoplar, otomatik pozlama okumalarında genellikle kameranın görüntü kalitesini değiştireceklerinden görüntü kalitesi üzerinde dolaylı bir etkiye sahiptir. Düşük iletimli bir lens daha uzun pozlama süreleri gerektirdiğinden bu durum, potansiyel olarak daha yüksek ISO duyarlılığı kullanımını zorunlu kılabilir, daha fazla hareket netsizliği, dolayısıyla daha yüksek gürültü seviyelerine neden olabilir.
Puanlama
Yukarıdaki kategorilerde verilen puanlar, nihai DXOMARK lens puanını hesaplamak için kullanılır. Bu puan, belirli bir kameradaki lens tarafından yakalanan bilgi miktarını ve kamera ve lensin birlikte ne kadar iyi çalıştığını gösterir. Ancak puan, kamera sensörünün içsel kalitesini yansıtmaz.
Testi yapılan sensör ve lens için DXOMARK, sensör/lens çiftinden toplanan maksimum bilgi miktarına dayalı olarak her odak uzaklığında en iyi açıklığı bulmak için yukarıda belirtilen metriklerden elde edilen sonuçları toplar. Bu, aşağıdakilerin bir kombinasyonuna karşılık gelir:
- Verilmiş olan odak/diyafram değerinde merceğin ölçülen keskinliği ve sensörün önceden tanımlanmış bir aydınlatma koşuluna karşılık gelen ışık miktarı ile topladığı bilgi (150 lux ve 1/60s pozlama) ve bu diyafram açıklığında merceğin ölçülen ışık iletimi (Bundan DXOMARK, uygun bir pozlama elde etmek ve sensör ölçümlerimizden karşılık gelen renk hassasiyeti türetebilmek için etkin ISO değerini çıkarabilir.)
- Bu odak ve diyafram açıklığında vinyet etkisi ve bozulma nedeniyle bilgi kaybı meydana gelir. (Yanal kromatik sapma nedeniyle gerçek bir bilgi kaybı olmadığından burada bu fenomenin hiçbir etkisi yoktur, post prodüksiyondaki farklı renk kanalları için bilgileri yeniden hizalanarak kolayca düzeltilir.)
DXOMARK Lens Skoru
Kameranın her odak uzaklığında yakalayabildiği optimal bilgi miktarının oluşturduğu ortalamaya karşılık gelir. Bilgi miktarı her odak uzaklığı/açıklığı kombinasyonuna ve her odak uzaklığı için en yüksek değerler ağırlıklandırılarak skor hesaplanır.
Lens Puanı
Düşük ışık koşullarına (150 lux ve 1/60s pozlama) dayanır. Laboratuvar tarafından bu ışık koşulları özellikle belirlendi, çünkü bugün fotoğrafçılıkta düşük ışık performansının çok önemli olduğuna inanılıyor ve geniş diyafram açıklığında iyi performans gösteren bir lens, fotoğrafçıların daha fazla ışık koşullarında daha iyi sonuçlar elde etmelerini sağlıyor. Yüksek f değerine sahip lensler pahalı olma eğilimindedir ve fotoğrafçılar, performansın ek masrafa değeceğini bilmek isterler. Skor, alan derinliğini hesaba katmaz ve yalnızca mükemmel odakta lens performansını dikkate alır.
DXOMARK Lens Skoru
Mükemmel görüntü kalitesi sağlayan en büyük baskı boyutuyla ilgili doğrusal bir ölçektir. Baskı boyutunu iki katına çıkarmak, DXOMARK puanını iki katına çıkarmayı gerektirir. Skorda %10’dan daha az puan farkı önemsiz olarak kabul edilebilir.
DXOMARK Lens Skoru
Lens ve kamera çözünürlüğü ve sensör gürültüsü ile sınırlandırılan açık bir ölçektir. Bunların zamanla geliştirilmesi beklendiğinden, maksimum DXOMARK puanı teknolojik gelişmelerin artmasına bağlıdır.
DXOMARK’tan testler, çizelgeler ve daha fazlası, TIPA’ya hizmet edecek tüm bilgi kapsamını kapsar, üyelerine geniş bir yelpazedeki lensler hakkındaki raporlarında yer verir ve karşılaştırmalı kaynaklar sunarak okuyucuların lens satın almalarında bilinçli seçimler yapmalarına yardımcı olur.