Daha önce hiç video oyunu oynarken savaşın ortasında oyunun takılıp kaldığını, düzeldiğinde ise sizin çoktan öldüğünüzü gördünüz mü? Latency ne demek sorusu aslında oyuncuların zaman zaman yaşaması muhtemel bu sorunun içinde gizlidir.
Bu yazıda latency hakkında bilmeniz gereken her şeyi sizinle paylaşacağız. Böylece konu ile ilgili herhangi bir soru işaretiniz kalmayacaktır.
Latency Ne Demek?
Latency, gecikme anlamına gelir. Verilerin bir noktadan diğerine aktarılması sırasında geçen süredir. Örneğin İstanbul’daki A sunucusu New York’taki B sunucusuna veri paketi gönderdiğini varsayalım. A sunucusu, veri paketini 18.00’de göndersin, B sunucusu ise bunu 18.01’de alsın. Bu senaryoda 60 saniyelik bir gecikme söz konusudur.
Gecikme sadece video oyunu oynarken değil, web sitelerine erişirken de önemli bir rol oynar. Web sitesi yüklenene kadar geçen sürenin fazla olması, gecikmeden kaynaklıdır. Veri aktarımının gerçekleşmesinin çok fazla zaman alması, web sitelerinin geç yüklenmesine neden olur.
Latency Neden Yüksek Olur?
Latency değerinin yüksek olmasının başlıca sebeplerinden biri, mesafenin uzun olmasıdır. İstekte bulunan cihaz ile isteğe yanıt veren sunucu arasında mesafe ne kadar fazla olursa gecikme de o kadar yüksek olur.
İki nokta arasında katedilmesi gereken mesafe düşük olduğunda istekler daha hızlı alınıp işlenir ve bu da daha düşük gecikme elde edilmesine olanak tanır.
Bir diğer neden, mevcut taleplerin kapasiteyi aşmasıdır. Bu durumda paketlerin iletilmesi için bekleme süresinde artış meydana gelir.
Veri paketleri hedef noktaya ulaşmadan önce birden fazla noktadan geçer. Her noktada paketler işlenir. Bu da gecikme süresinin artışı üzerinde önemli bir rol oynar.
Download Latency Kaç Olmalı?
Download latency, talebin hedef noktaya ulaşana kadar geçen süre anlamına gelir. Daha hızlı sonuç almak açısından download latency ne kadar düşük olursa o kadar iyidir.
Gecikme süresine göre performans değişimini daha iyi açıklayalım:
- 15-20 ms altı: Video oyunları için harika sonuç elde ettirir.
- 20-50 ms: İyi sayılır ama 20 ms altı kadar yüksek hızdan bahsedilemez. Video izlemek gibi faaliyetler için idealdir.
- 50-100 ms: Gecikme süresi fark edilebilir. Video oyunu oynarken çok sık takılmalar yaşanır.
- 100 ms ve üstü: Gecikmeyi fark etmemek imkânsızdır. Video oyunlarında çok sık takılmalar yaşanır, görüntülü görüşmelerde görüntü kaliteniz çok kötü olur, mikrofonla konuşurken sesiniz karşı tarafa düzgün bir şekilde gitmez.
En iyi deneyimi elde etmek için download latency 20 ms altında olmalıdır. Biraz yüksek gecikme süresi çalışmanızı çok da etkilemiyorsa 20 ms ila 50 ms ideal olacaktır.
Upload Latency Kaç Olmalı?
Upload latency, download latency gibi veri aktarımında yaşanan gecikme süresini ifade eder. Daha yüksek performansa sahip olmak için upload latency mümkün olduğunca düşük olmalıdır.
Download latency gibi upload latency de 20 ms altında olduğunda harika performans elde etmenizi sağlar. 20-50 ms de fark edilmesi zor bir gecikme süresidir. Gecikmeyi fark etmeniz 50 ms sonrasında başlar. 100 ms üzerine çıktığında artık verim alamamaya başlarsınız.
En iyi performans için 50 ms altı iyidir. Gerçek zamanlı ve anında tepki gerektiren faaliyetler içinse 20 ms altında olması gerekir.
Latency Nasıl Düşürülür?
Latency düşürmek için atılabilecek pek çok etkili adım vardır. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Ethernet kablosu kullanma: Ağa eğer Wi-Fi üzerinden bağlanıyorsanız ethernet kablosu kullanmayı deneyin. Bu ekstra bir duraklamanın önüne geçer ve daha hızlı bir veri aktarım süreci elde etmenize olanak sağlar.
- Arka planda çalışan uygulamaları kapatma: Arka planda çalışan ve veri tüketen uygulamaların çalışmasına son verin.
- Modemi yeniden başlatma: Bazen basit bir yeniden başlatma işlemi, tüm sorunları çözer.
- Yeni modem kullanma: Modeminizi uzun yıllardan beri kullanıyorsanız yeni bir modem almanın zamanı gelmiş olabilir.
- Yönlendirici değiştirme: Modeme benzer şekilde, yönlendiricilerin de uzun süredir kullanılması hâlinde yeni bir modele geçilmesi gerekebilir. İkisi bir arada çözüm sunan modemlere göz atmak isteyebilirsiniz.
- Ağa bağlı cihaz sayısını sınırlama: Ağa ne kadar çok cihaz bağlanırsa o kadar kötü bir performans elde edersiniz. Gerekli olmayan cihazların ağa erişimini sınırlayın.