Herkesin sevdiği sabahın ilk saatlerinde, hoşa giden lezzetli bir tat vardır. Bu tat, her mevsim farklı şekillere bürünür. Bunlardan kış mevsimi, yılın en özel ve en güzel mevsimlerinden biridir. Kışın yağan kar, aynı zamanda bir oyun ve eğlence ortamı oluşturur. Karda kızakla kaymak, kardan adam yapmak, kartopu oynamak gibi pek çok etkinliğin yapıldığı bir mevsimdir kış. Bu yüzden, başka bir mevsimde sıkıcı olan şey, kışın aniden çok özel hale gelir ve kar ilham verici bir fotoğraf konusu olabilir.
Öte yandan kış, fotoğrafçılık için ödüllendirici ama kesinlikle zor bir mevsimdir; çünkü tüm etkinlikler soğuk havalarda yapılmaktadır. Bu yüzden soğuğa uygun olarak giyinmek, ekipmanınızı korumakla ilgili önlemler almak, yanınızda bir termos sıcak çay bulundurmak ve en önemlisi de gideceğiniz yer hakkında önceden araştırma yaparak bilgi sahibi olmak gerekir. Bu zor koşullarda, mevsimin büyüsünü yakalayarak, ödüllendirici fotoğraflar çektiğinizde tatmin olacak ve kendinizle gurur duyacaksınız.
Soğuk kış mevsimi, manzaraları değiştirir ve yepyeni bir güzelliği ortaya çıkarır. Kış mevsimi geldiğinde, ağaçların bir kısmı yapraklarını döker çıplak, renksiz hatta ölü gibidirler. Her ne kadar hava soğuk olsa da kar yağınca dışarı çıkıp, onların büyülü manzaralarını çekmek, fotoğraf ve anılar biriktirmenin harika bir yoludur. İster karla kaplı dağlar, ormanlar, çayırlıklar ve ağaçlar olsun, ister donmuş su sızıntıları, isterse de dallar ve yapraklar üzerindeki kar kristalleri olsun; hepsi, biraz sabır ve duyarlılıkla pek çok güzel fotoğraf sahnelerini oluştururlar.
Kışın kar ve buz sihirli bir şekilde eşsiz ve çok özel desenler yaratır ve bu desenler manzarada çok küçük ölçekte de olsa ortaya çıkar. Kış mevsiminde soğuk, ıslak ve sisli havalarda fotoğraf çekmek zor olabilir. Ancak bu hava şartları, bazen etkileyici ve dramatik fotoğraflar çekmek için oldukça popüler bir fırsattır. Özellikle yeni başlayanlar için kar fotoğrafı çekmek, muhteşem bir mekânda becerilerinizi geliştirmek için bir imkândır.
Kış fotoğrafçılığında kar yağdıktan hemen sonra -yani kar tazeyken- dışarı çıkmak daima avantajlıdır. Çünkü kar ayak izleri, rüzgâr ve sıcakla henüz bozulmamıştır; bu saatte dışarıda olduğunuz için hak ettiğiniz fotoğrafları çekebilirsiniz. Çevrede ağaçlardan dökülmüş karlar veya hiçbir izin olmaması, temiz bir görüntü elde etmenin ilk yoludur; iyi fotoğraflar için de gereklidir. Ayrıca bembeyaz bir örtüyle kaplı o bakir yerleri görünce duyacağınız kocaman bir mutluluk ve kar örtüsünün verdiği keyfi de hissedersiniz.
Kar fotoğraflarınızda heyecan verici motiflerin oluşmasını sağlayan sadece bir kar örtüsü değildir. Bir dağ veya renkli bir gün batımı gibi güçlü bir fon önünde ilginç görünümler yakalanabilir. Göl veya akarsu kenarlarındaki buzlar, suyun donmuş halindeki buz desenleri gibi hayali görünümler de elde edilebilir. İlgi çekici bir ön plan arıyorsanız; kar yığınları, nehir kıyılarındaki buzlar, ince kar desenli göl yüzeyleri ve engebeli yüzeylerdeki kar tepecikleri oldukça uygundur. Rüzgâr ve kırağı, taze karda güzel şekiller oluşturur. Bunlar ön planınız için mükemmeldir.
İnanılmaz derecede güzel olan karın fotoğraflarını çekmek, bazı teknikleri bilmeden ve ortama uygun hazırlık yapmadan dışarıya çıkarsanız, bazı odaklama ve pozlama sorunlarıyla karşılaşabilirsiniz. Örneğin kışın soğuk ve beyaz bir ortamda çekim yaparken, makineniz muhtemelen otomatik odaklama yapmakta zorlanacaktır. Bu sorunla karşılaşmamak için manuel odaklama ile çekim yapmanızda fayda var. En çok karşılaşılan sorun ise, objektifi doğrultup kar manzarasının çekimini yaptıktan sonra, gizemli bir şekilde fotoğraflarda karın griye dönüştüğünü görmektir.
Önümüzde parlak ve beyaz görünen kar; fotoğraflarda donuk, kirli, koyu renkli kısaca gri renkte görünür. Bunun sebebi de karlı manzaraklardaki aşırı beyazlığın, fotoğraf makinesinin ölçüm (ışıkölçer) sistemini yanıltması sonucu, fotoğrafın yetersiz pozlanmış olmasıdır. Bu ve benzeri saha hatalarını düzeltmek için -kar gibi beyaz sahneleri çekerken- pozitif / artı yönde poz telafisi yapılmalıdır. Çekim yaparken, siz diyaframı ayarlarsınız, makine de enstantane hızını ayarlar.
Sahnenin %80’den fazlası beyazsa, ölçüm sistemi yanılır, ölçümü doğru yapamaz. Bu yanılgıyı düzeltmek ve sahneyi doğru pozlamak için enstantane hızını değiştirmek grekir. Yani karın gerçek beyaz rengini elde edebilmek için +0,7, +1 veya +2’ye kadar pozitif poz telafisi yapabilirsiniz.
Aynı sahneyi farklı ayarlarla birkaç kere çekerek (braketleme yapmak), içlerinden en iyisini seçmek de ayrı bir yoldur. Bir de pozlama ayarlarını yaparken histogramı kullanmak gerekir; temel kural, sağa doğru pozlamaktır. Böylece fotoğrafın tüm ayrıntılarını çerçevenin üst orta tonlarında yoğunlaştırırken, sol tarafta biraz boşluk bırakmak iyi olur. Gri rengi düzeltebilmek için RAW formatında çekim yapın; renk tonlarını sonradan düzeltebilirsiniz. Bunun derecesini yani renklerin nasıl olacağını deneme yanılma ile bulabilirsiniz; fotoğraftaki karın görüntüsünden memnun olana kadar denemeye devam edin.
Geniş açılı objektifler özellikle karlı manzaraların güzel fotoğraflarını çekmek için uygundur. Ama sizden uzaktaki karla kaplı dağların ve hayvanlar gibi hareket eden varlıkların çekimlerini yapmak için teleobjektif de kullanabilirsiniz. Birkaç objektif taşımak yerine, bir zoom objektifle çekime çıkmak daha avantajlıdır. Çünkü soğuk ve nemli havalarda objektif değiştirmek zor olabilir (hatta hiç değiştirmemelisiniz); makinenin içine nem kaçabilir. Karlı havalarda bir objektif siperliği (parasoley) kullanın.
Rüzgârlı ve yağışlı havalarda objektifinizde kar birikip birikmediğini sık sık kontrol edin. Objektifinizde daima bir UV filtre bulundurun hem objektifi korur hem de fotoğrafa olumlu katkıları vardır. Özellikle parlak güneş ışığı altında çekim yaparken aşırı pozlamayı engeller. Dengeli bir ışık dağılımı sağlayarak daha kaliteli fotoğraflar elde etmenize yardımcı olur.
Fotoğrafçılıkta karın ışığa / güneşe ihtiyacı vardır. Örneğin vadi yamacı gölgelendiğinde fotoğraf çekmeyi bırakın. Çünkü fotoğrafınız mavi, gri veya kirli görünümde olacaktır. Kış aylarında fotoğraf çekmek için en uygun zaman altın saatlerdir; en güzel kış fotoğrafları bu saatlerde çekilir. Güneşin sıcak tonları ile karın mavimsi renkleri, güzel renk kontrastları oluşturur. Ancak bu saatlerde ışık hızla değişir ve 20-30 dakika kadar sürer; bu yüzden ayarlarınızı doğru yaptığınızdan emin olun, zamanınızı çekim yapmaya ayırın.
Karda fotoğraf çekerken beyaz ayarı da önemlidir; ancak makinenin beyaz dengesi her zaman doğru ölçüm için referans olamayabilir. Renk sıcaklığı yanlış algılanır ve kar gri veya mavimsi görünebilir. Özellikle gün batımında karlı sahneler çekiyorsanız, fotoğraflarınız kırmızı çıkabilir; makinenizin “akkor” veya “floresan” beyaz ayarlarından birini seçerseniz sarıları ve sıcak tonları giderirler. Fotoğraflarınızda mavilik varsa, soğuk tonları ortadan kaldıran “bulutlu” veya “gölge” ayarlarını kullanın. Poz ölçüm modu olarak değerlendirmeli / matris modu kullanın. Çekimleri diyafram öncelikli modda yapın. Gerçeğe yakın renk elde edebilmek için “gri kart”tan yararlanmanızı tavsiye ederim.
Karlı ortamlarda manzara fotoğrafı çekmek çok zevkli / keyifli olabilir ama ilk amacınız ilgi çekici bir motif bulmak olmalıdır. Fotoğrafta ne olduğu değil nerede olduğu önemlidir. Vereceğiniz mesajın izleyici tarafından kolay algılanmasını da düşünmek zorundasınız. Manzara çekimlerinde mutlaka tripod kullanın.
Kompozisyonu geliştirmenize ve detaylar üzerinde çalışmanıza imkân tanır. Fotoğraf çekerken her zaman ayakta durduğunuz konumdan farklı bir konum arayın; dizlerinizin üzerine çökün, bir veya iki metre gibi bir yüksekliğe çıkın. Bunlar size önemli bir avantaj sağlar. Yeni bir bakış açısı, dolayısıyla da göz hizasında görünmeyen detayları görme imkânını verir. Ayrıca nesneler, onlara aşağıdan veya yukarıdan bakmanıza göre çok farklı görünebilirler.
Kar manzaralarının tek renkli (monokrom) yapısı öne çıkıp, fotoğraflarınızı dikkat çekici hale getirebilir. Kışın alçak bulutlar ve renksiz gökyüzü tam da ihtiyacınız olan şey olabilir. Aslında, kışın tipik olan bembeyaz karlı manzaralar kış havasına mükemmel uyum sağlar; bazı çekim türleri için güneşli bir gün yerine kapalı bir gün daha iyidir. Kar ve buz, birçok yerde atmosferi önemli ölçüde değiştirebilirler ve tek başlarına oldukça fotojeniktirler. Her taraf karla kaplıysa, fotoğraf çekmekten vazgeçmeyin; küçük detaylara dikkat edin, samimi / içsel manzaraları çekme zamanıdır.
Kuytu köşelerde dallar ve diğer sıradan nesneler sizi bekliyor olabilir. Buz, buz sarkıtları, kar taneleri gibi oluşumların hepsi harika temalardır. Ancak böyle bir havada gökyüzüne çok yer vermeyin; ayran gibi bir gökyüzü fotoğrafınıza hiçbir şey katmayabilir. Kar fotoğraflarında, karın dokusu önemlidir; kar diye düz bir beyazlığı sunmayın, karın tanelerini / kar kristallerini görmeliyiz fotoğrafta.
Kar yağışlı günlerde fotoğraf çekmek, ayrı bir zevktir; çünkü çeşitli şekillerde çekilebilecek pek çok doğal unsurla karşılaşırsınız. Fotoğraflarınıza kar taneleri eklemek, onlara şüphesiz daha kışlık bir görünüm kazandıracaktır. Çünkü kar yağışı, fotoğrafçılara yaratıcı fırsatlar sunar; hafif karda vakit geçirmek bile eğlenceli olabilir. Flaş kullanırsanız, ışığın etkisiyle kar taneleri aydınlanacak ve dolayısıyla kadrajınızda daha çok görünür olacaklardır. Kar yağışı güçlüyse veya konularınız net bir şekilde görünmüyorsa, düşen kar tanelerini yakalamak için enstantane hızını 1/125 ile 1/500 arasında -veya biraz daha hızlı- ayarlayın.
Böyle yapmazsanız yuvarlak kar tanelerini yakalayamazsınız; oysa fotoğrafın güzelliği, kar tanelerinin yuvarlak halini yakalamakla olur. Ama siz, bunun tam tersini yapmak yani düşen kar tanelerini çizgiler halinde yakalamak isteyebilirsiniz; o zaman 1/30 veya 1/15 gibi daha yavaş bir poz süresini tercih etmelisiniz. Çünkü kar tanelerinin hareket hissini verebilmek için buna ihtiyacınız var. Böylece arka plandaki detaylar da sis benzeri bir görüntü gibi algılanacaktır. Bu da fotoğrafta bir nefes alma alanı yaratacak ve görüntünün sakinleşmesini sağlayacaktır. Ayrıca kar yağışını çekerken arka planın koyu bir renkte olmasına dikkat edin. Bir de makro ve yakın çekim buz ve kar tanesi fotoğrafları için yanınızda bir makro objektif bulundurmanız da faydalı olur.
Kış ve kar fotoğrafçılığında -mevsiminin şartları gereği- araç gereciniz ve kendiniz için bazı tedbirler almak zorundasınız. Örneğin hava şartlarına uygun bir çanta kullanmalısınız. Soğuk havalarda makine sağlıklı olarak çalışmayabilir. Bu yüzden makinenizi çanta içinde, fotoğraf çekeceğiniz ortamda bir süre (45 dakika veya bir saat kadar) bekledin; sıcaklığını ortam ısısına göre ayarlasın, ondan sonra fotoğraf çekmeye başlayın. Çekimden döndüğünüzde de aynı hassasiyeti gösterin; makineyi hemen çantadan çıkarıp evin / otelin sıcaklığıyla karşılaştırmayın. Yine çanta içinde bir saate yakın bekledikten sonra sıcak ortama çıkarın. Çekim aşamasında uzun süre bekleyecekseniz, makineyi tripoddan çıkarın ve vücudunuza yakın bir yerde tutarak bekleyin.
Ekipmanınızı kuru tutmalısınız; ıslatırsanız telafisi imkânsız sorunlarla karşılaşabilirsiniz. Yoğun kar yağışı altında yağmur kılıfı kullanın veya yanınızda plastik bir torba (poşet) bulundurun. Özellikle objektif camları buğulanmaya müsait olduğundan, çantanızda mutlaka temizleme bezleri olsun. Soğuk ortamda fotoğraf makinelerinin pilleri çabuk boşalır. İstenmeyen sürprizlerle karşılaşmamak için onları sıcak tutmak gerekir. Yedek pilleri mümkün olduğunca vücudunuza yakın sıcak bir yerde saklayın.
Kendi sağlığınız için de önlemler almalısınız. Termal içliklerinizin üzerine -eski usul- birkaç kat giysiyi üst üste (soğan veya lahana gibi) giymek işe yarayacaktır. Su geçirmez ceket / mont ve pantolon, tozluk, iyi bir şapka, sağlam botlar veya kar ayakkabıları, eldivenler (makineyi çalıştırmak için katlanabilir parmak uçlu) de soğuğa ve suya karşı olmazsa olmazlardandır. Fotoğraf çekerken diz çökmek gerekebilir, onun için de dizlik kullanın veya pantolonunuza -su geçiren cinsten bir kumaştan yapılmışsa- nemin nüfuz etmemesi için küçük bir branda veya bir plastik torbayı dizinize sarın, işe yarayabilir.
Unutmayın, kışın hava aniden değişebilir; onun için fotoğraf çekimine çıkmadan önce hava durumunu inceleyin. Sadece sıcaklık ve yağış durumuna değil, rüzgâr durumuna da bakın; şartlar uygunsa dışarı çıkın. Panik yapmayın, güvenliğinize önem verin, giyiminize dikkat edin ve kararlarınızı düşünerek alın! Bir de fotoğraf çekerken doğanın sakinlerine saygı gösterin.
Ormanlarımızın cazibelerinden biri yaban hayatıdır. Kışın hayvanları fotoğraflıyorsanız, davranışlarını değiştirmemek için onlardan yeterince uzak durduğunuzdan emin olun. Kışın yiyecek kıttır, bu yüzden hayvanlar sizden kaçmak için enerji harcamak zorunda kalmamalılar! Kaliteli yaban hayatı fotoğrafları için en iyi seçenekleriniz, geri çekilip teleobjektif kullanarak çekim yapmaktır.
Kış manzaraları dinamiktir; gördüğünüz anda fotoğraflayın, anın tadını çıkarın! En iyi fotoğraflar, açık hava deneyimlerinizde, herhangi bir noktada ortaya çıkabilecek fırsatlara hazır olduğunuzda gelir.
Hasan Atabaş / [email protected]
Yorum Yap