Çoğu korku filmi ve hatta oyununda kullanılan tekniklerden biri olan jump scare nedir? Her ne kadar bazıları için yeni bir terim gibi görünse de aslında herkesin aşina olduğu bir yöntem olduğunu belirtmek gerekiyor.
Korku filmleri ile uzaktan yakından alakası olmayanlar bile hayatında en az bir kere korku filmi seyretmiştir. Bu izlenen filmde eğer jump scare kullanılmışsa kişinin bir daha korku filmi izlemek istememesine yol açmış bile olabilir.
Bu yöntemin kullanıldığı filmler çoğu eleştirmen ve izleyici tarafından sık sık eleştirilir. Kimileri tarafından basite kaçmak olarak görülür. Peki, gerçekten de bu yöntemi kullanmak basite kaçmak mıdır? Buna gelmeden önce dilerseniz jump scare hakkında biraz bilgi sahibi olalım.
Jump Scare Nedir?
Jump Scare, korku filmleri ya da oyunlarında izleyicinin veya oyuncunun hiç beklemediği anda genellikle rahatsız edici yükseklikte bir sesle birlikte görüntü çıkararak korkmasını sağlamaya dayanan bir tekniktir.
Jump Scare Kullanan Filmler Neler?
- [Rec] (2007)
- Dead Silence (2007)
- The Conjuring (2013)
- Alone (2007)
- The Strangers (2008)
Bu tekniğin yaygınlaşmasında en önemli rolü Cat People (1942) oynadı. Filmde sessizlik yerini huzursuzlandıran bir sese bıraktı. Hızlı bir görüntü değişimi ile izleyicinin korkudan sıçramasını sağladı.
Dönemin koşulları şimdikiyle kıyaslanamazdı. Modern filmlere alışmış birinin o zamanki filmlerden korkması elbette düşük bir ihtimaldi ancak seksenli yıllara gelindiğinde jump scare korku türünü ele geçirmeye başladı.
Buna verilebilecek en iyi örnek ise The Shining olabilir. Hatta bu filmin birçok yönetmene fikir verdiği bile söylenebilir. Beklenmedik jump scare sahnelerle izleyicinin huzurunu bozan bir başka film olan Drag Me to Hell (2009) ise izleyicilere “Bu kadar da olmaz!” dedirtti çünkü film baştan sona jump scare sahneler içeriyordu.
Jump Scare Kullanan Oyunlar Neler?
- Resident Evil
- Outlast
- Visage
- Alan Wake
- Among the Sleep
Jump scare tekniğinin video oyunlarında kullanılmaya başlanması da epey erken döneme dayanıyor. Resident Evil, jump scare tekniğini en başarılı kullanan oyun serilerinden biridir. Serinin ilk oyunları bile tüm imkânsızlığa rağmen oyuncunun nefesini tutmasına neden olmayı başardı.
Konami Silent Hills’i iptal ettikten sonra kaldırılan P.T. de bu tekniği epey etkileyici bir şekilde kullanmıştı. Oyunun inanılmaz karanlık bir atmosferi vardı. Korku içinde bulmaca çözmeye çalışmak zorunda olduğunuzu bilmek bile sizi yeterince ürkütüyordu.
Jump Scare ile Kolaya mı Kaçılıyor?
Buna doğrudan evet ya da hayır demek yanlış olur çünkü jump scare kullanmak her zaman kolaya kaçmak anlamına gelmez. Bir eseri incelerken -bu bir film de olabilir, oyun da olabilir- sadece bir kısmına değil, bütüne bakmak gerekir.
Oyunlardan örnek vermek gerekirse Resident Evil bir başyapıttır. Oyuncuları korkutmak için elindeki tek hamle jump scare değildir. Benzer şekilde Outlast da oyuncuları sadece aniden çıkan şeylerle korkutmaz, oyunun geçtiği yer ve atmosfer bile oyuncunun korkması için başlı başına yeterlidir.
Kısacası jump scare kullanımı her zaman kolaya kaçmak değildir. Bazen ekran başındaki kişinin üzerinde daha çok etki bırakmak için başvurulur.