İlk ev bilgisayarının mucidi olan Sir Clive Sinclair, 81 yaşında hayata gözlerini yumdu. Küçük taşınabilir cihazların, uygun fiyatlı bilgisayarların ve yeni, elektrikli ulaşım şekillerinin öncüsü olan Sinclair, insanlık tarihine derin izler bıraktı.
Bir makine mühendisinin oğlu olan Sir Clive Sinclair’in bilgisayar ile geçirdiği ilk günleri, İngiltere-Weybridge’deki okulunda fizik, matematik ve uygulamalı matematik dersleri ile başladı. Programlanabilir bir hesap makinesi tasarımı, onu amansız bir şekilde elektronik devrelerin gizemlerine götürdü. 1958’de, kendini oldukça iyi geliştirmiş bir genç olan Sinclair kişisel bir radyo alıcısı için bir tasarım çizdi ve Practical Wireless dergisine makaleler göndermeye başladı. En büyük amacı, derginin editör asistanı olarak işe girebilmekti. Bir dizi işe yarayan tesadüf (dergi editörünün ve yardımcısının yaşadığı sağlık problemleri), 18 yaşındaki Clive’in istediği ünvana sahip olması ve elektronik gazeteciliğinde erken bir kariyere atılması anlamına geliyordu.
Sir Clive Sinclair İngiliz Teknolojisine Büyük Katkılar Yaptı
Ancak Sir Clive Sinclair, en büyük katkıyı tartışmasız bir biçimde İngiliz teknolojisine ve ekonomisine sağladı. Piyasadaki diğer bilgisayarları pahalılıktan dolayı satın alamayan milyonlarca kişinin keyifle satın alıp kullandığı cihazlar yarattı.
Sinclair’in sözde başarısızlıkları bile kişisel bir servet biriktirmek yerine gündelik sorunları çözmeye çalışan, insanlığa faydalı bir mucit olarak karşımıza çıkmasını sağladı. Oldukça ileri görüşlüydü. Elektrikli ulaşımı kendi zamanından öngören Sinclair, bir elektrikli araba, bir de elektrikli bisiklet geliştirdi.
Her ne kadar son bahsettiğimiz icatları başarısızlıkla sonuçlanmış olarak görünse de, aslında hepsi hayal gücünün bir zaferiydi. Sinclair çok uzun zaman önce “ev bilgisayarının babası” ünvanını almıştı. Fakat diğer uğraşlarının ve hayal gücüyle geliştirmeye çalıştığı icatlarının değerini henüz yeni yeni anlamaya başladık.
Erken Dönem Başarıları
Sinclair’in tüketici elektroniğine ilk katkısı, 1972’de satışa sunulan ve dünyanın ilk cep hesap makinesi olan Sinclair Executive oldu. Sinclair’in hesap makinesi her ne kadar günümüzdeki hesap makineleriyle karşılaştırılmayacak seviyede olsa da, yine de bu hamlesi onun “teknolojinin öncüsü” olarak tanınmasını sağladı.
Daha sonra dikkatini uygun fiyatlı ev bilgisayarı geliştirmeye kaydıran Sinclair, 1980’de Spectrum ZX80‘i piyasaya sürdü. Bilgisayarların yalnızca işletmeler ve zenginlere özel bir teknoloji olarak görüldüğü bir zamanda Sinclair, 100 Sterlin’den (bugünün parasıyla 440 Sterlin) daha düşük bir fiyat etiketi ile çok büyük bir kitleyi hedef aldı.
Bu yenilik dönemi, belirli bir yaşın üzerindeki birçok insanın ilk piksel halinde uzaylılarını avladığı ikonik ev bilgisayarı ZX Spectrum’un ortaya çıkmasına neden oldu. Üzerinde gökkuşağı bulunan bu cihaz, milyonlarca erken bilgisayar kullanıcısı tarafından hala sevgiyle hatırlanıyor. Sinclair’e göre, Spectrum’u insanlara tanıtmanın en kolay yolu, oyunları kullanmaktı.
Halkla buluşturulan ZX Spectrum, günümüzün İngiltere oyun ve teknoloji endüstrilerinin önde gelen isimlerinden bazıları da dahil olmak üzere bir nesil yazılımcıya ilham verdi. Bu bilgisayarların güzelliği, oyun yapmak isteyenler de dahil olmak üzere her türlü yaratıcılığa izin vermesiydi.
“Çok üret, ucuza sat”
ZX Spectrum lansmanında 16 kB RAM ile yaklaşık 100 Sterlin gibi bir fiyata satışa çıktı. Fiyatlandırma tesadüf değildi. Uzun süredir Sinclair hayranı olan Paul Andrews, Sinclair’in ilk ticari uygulamalarını gözlemleyerek şöyle yorumluyor: “Bir şirketin büyümesinin yolu, ürününü kullanan kişi sayısının artması ve her bir kullanıcının bireysel pazarlara dönüşmesidir. İşte gerçek kâr budur.”
Bazı icatları için çok ama çok erkendi…
Sinclair C5 ismindeki elektrikli aracı çok başarısız oldu ve Sinclair’e finansal olarak büyük sıkıntı yaşattı. Bunun sonucu olarak da bilgisayar işletmesini Alan Sugar’ın Amstrad şirketine satmak zorunda kaldı.
Sinclair’in ilk yılda 100.000 satış öngördüğü; bataryayla çalışan elektrikli, üç tekerlekli bir araç olan C5, Ocak 1985’te piyasaya çıktı. Kullanıcı tecrübelerinin neredeyse tamamından düşük notlar alan C5, özellikle sürüş güvenliği konusunda sınıfta kalmıştı.
C5’in tutmaması ve başarısız olması konusunda Sir Clive Sinclair’in kızı Belinda Sinclair şu yorumu yaptı; “Bazen (icatlarıyla) biraz erken davrandığını düşünüyorum. İnsanların sevebilecekleri veya ihtiyaç duyabilecekleri şeyleri; insanların henüz haberi bile yokken hayal etme konusunda çok iyiydi.”
Ayrıca cep televizyonu ve pedallı bisiklete takılabilen elektrik motoru dahil olmak üzere sonraki icatlarından bazıları satılamadı.
Bilgisayar Kullanmazdı
Milyonlarca insanı etkileyen, insanların bilgisayar oyunlarıyla tanışmasına sebep olan Sinclair; şaşırtıcı bir şekilde e-mail ya da bilgisayar kullanmadığını açıklamıştı. Sir Clive Sinclair, bunun nedenini bilgisayarın dikkatini dağıtmasına ve dikkat dağınıklığını kati suretle sevmemesine bağlıyordu.
Hareketli Bir Özel Yaşamı Vardı
Sinclair’in, Ann Trevor-Briscoe ile ilk evliliğinden üç çocuğu oldu. Ancak Daily Mail 2017’de yayınladığı bir makalede Elaine Millar’ı 25 yıllık “resmi olmayan eş” olarak dünyaya tanıttı. 2000 yılında dünya evine girdiği ikinci eşi Angie Bowness’la 7 yıl sonra ayrılık yaşadı.
Sir Clive Sinclair, on yıldan fazladır mücadele ettiği kanser nedeniyle Londra’daki evinde hayatını kaybetti.
Sinclair, sözde başarısızlıklarıyla bile kişisel bir servet biriktirmek yerine; gündelik sorunları çözmeye çalışan, insanlığa faydalı bir mucit olarak karşımıza çıktı. Daha sonra dahi isim Sinclair’in ilk yılda 100.000 satış öngördüğü; bataryayla çalışan elektrikli, üç tekerlekli aracı C5, Ocak 1985’te piyasaya çıktı.
Sinclair, 1980’de Spectrum ZX80’i piyasaya sürdü. Ayrıca bilgisayarların yalnızca işletmeler ve zenginlere özel bir teknoloji olarak görüldüğü bir zamanda Sinclair; 100 Sterlin’den daha düşük bir fiyat etiketi ile büyük bir kitleyi hedef aldı…
Kızı Belinda Sinclair
“Bazen icatlarıyla biraz erken davrandığını düşünüyorum. İnsanların sevebilecekleri veya ihtiyaç duyabilecekleri şeyleri; insanların henüz haberi bile yokken hayal etme konusunda çok iyiydi.”