Dejavu neden olur, bilime göre buna ne ya da neler sebep olur? Bilim insanları, insanın içini kaplayan garip hissin bazı mantıksal nedenleri olduğuna inanıyor. İlk olarak kelimenin anlamına açıklık getirmek gerekirse daha önceden görmek anlamına gelen deja vu, yaşanılmakta olan bir olayı daha önce yaşamış gibi hissetmektir.
Bu hissi yaşamakta olan kişiler, o anı hiçbir zaman yaşamasa bile o anı daha önce yaşamış gibi hisseder ve bunu ne zaman yaşadığını hiçbir zaman bulamaz çünkü o anı daha önce hiç yaşamamıştır. Bu hissi tarif etmek için çikolata alma örneği üzerinden hareket edebiliriz.
Çikolata almak için evinizden çıktınız, markete doğru güneşli havanın tadını çıkararak yürümeye başladınız ve yanınızdan bisikletli bir çocuk geçti. Daha önce o çocuk hiç yanınızdan geçmedi ama birden aynı yerde, aynı saatte o çocuğun yanınızdan aynı bisikletle geçtiğinize dair sarsıcı bir anı aklınıza geldi.
Dejavu büyük bir çoğunlukla daha önce keşfedilmemiş mekânlarda kendini göstermektedir. Örneğin bir şehirde ilk kez geziyorsunuz ve birden aynı yeşillikler arasında daha önce de yürümüş gibi hissediyorsunuz. Peki, bunun sebebi tam olarak nedir?
Bilime Göre Dejavu Neden Olur?
Bu hissin bilim insanları tarafından incelenmesi çok da kolay değildir çünkü tetikleyici olmadan da görülmesi mümkündür. Başka bir deyişle hiçbir sağlık sorunu olmayan bir kişi bile kendisini söz konusu durumun içinde bulabiliyor.
Bu hissin altında yatan sebebin bu kadar kolay bulunamamasının başka bir nedeni de hissin çok kısa sürmesidir. Olay anında şoke olmuş gibi hissedilebilir fakat bu his çabucak kaybolabilir.
Bilim insanları, dejavunun neden olduğu ile ilgili öne sürdüğü birkaç fikir vardır. Bunlar şu şekilde sıralanabilir:
1. Gerçek Deneyimi Hatırlamamak
Çoğu uzmana göre dejavunun en önemli sebebi, anıların işlenme ve hatırlanma aşamasında meydana gelen sorunlardır. Bilim insanlarına göre daha önce deneyimlenen ancak hatırlanamayan bir şeyle bağlantılı olan bir olaya tepki olarak bu hislere kapılmak olasıdır.
O an o anıyı hatırlamayabilirsiniz ama beyniniz yine de bağlantı kurmayı ihmal etmiyor.
2. Beynin Kısa Devre Yapması
Bununla ilgili başka bir görüş de beynin kısa devre yapmasıdır. Bu gerçekleştiğinde ise beyin o anda olanları bir anı ya da daha önce yaşanmış bir olay olarak algılar.
3. Dikkat Yetersizliği
Dejavu neden olur sorusunu yanıtlayan bilim insanlarına göre bunun başka bir nedeni de bir şey ilk kez görüldüğünde onu göz ucuyla ya da odaklanmadan bakmaktır. Beyin, kısa ve yeterince ayrıntılı olmayan bu bakışla elde edilen bilgi ile bile bir anı oluşturmaya çalışır.
Bu da aslında olandan çok farklı bir anı oluşmasına sebebiyet verir. İlk seferde çok dikkatinizi vermediğiniz için bu size iki farklı olay gibi gelebilmektedir.