Dalgıçlar, masmavi ve berrak sularda dalmayı hayal eder. Bu büyüleyici mavi dünyanın derinliklerine inmek, sualtının renkli yaşamını keşfetmek isterler. Su altı fotoğrafçıları ise bu güzellikleri ölümsüzleştirme peşindedir. Ancak onların başka bir tutkusu daha vardır: Denizin az bilinen, sıra dışı ve keşfedilmeyi bekleyen canlılarını görüntülemek.
Bu tutkular, fotoğrafçıları çoğu dalgıcın yüzüne bile bakmayacağı yerlere çeker: bulanık sular, siyah kumlu dipler, mercanların nadir görüldüğü, çamura benzeyen deniz tabanları. Bu farklı dalış türüne “muck diving” yani çamur dalışı denir.
İlk İzlenimler Aldatıcı Olabilir
Bu tür dalışa yeni başlayan biri için ilk deneyim pek etkileyici görünmeyebilir. Dalış alanı, siyah bir kum tabanı ya da dümdüz bir kaya alanı gibi görünebilir. Mercan yoktur, renk yok gibidir. Ancak kısa süre içinde, deneyimli bir rehberin sizi işaret ettiği noktaya yönelirsiniz ve gözlerinizin önünde bambaşka bir dünya açılır.
Hareketsiz duran bir kurbağa balığı, yuvasına kusursuzca kamufle olmuş minik bir kayabalığı ya da fark edilmeden üzerinden geçilecek kadar sessiz bir denizatı… Sıradan görünen kumlar, adeta gizli hazinelerle doludur.
Fotoğraf Becerilerinizi Geliştirmek için Bir Cennet
Bu tür dalışlar için yaptığım gezilerde fark ettim ki, bu ortamlardaki dalış bu alandaki becerilerimi geliştirmek için eşsiz bir fırsat sundu. Tıpkı gece dalışlarında olduğu gibi, sizi yavaşlamaya, daha dikkatli bakmaya ve kompozisyon üzerinde düşünmeye zorlayan dalışlardı.
Örneğin, bir dalışta rehberimiz bir canlıyı gösterdiğinde, genellikle birkaç santim ötede başka bir örneği daha bulunuyordu. Aynı canlı üzerinde farklı açılarla, çeşitli ışıklandırmalarla çalışabiliyor; dilediğimiz kadar zaman ayırabiliyorduk.
Sığ derinlikler uzun süre su altında kalma imkânı tanıyor ve her dalış, onlarca karelik verimli çekimlere dönüşüyordu. Küçük bir alanda bile çok sayıda canlıyı gözlemlemek ve fotoğraflamak mümkün.
Yavaş Canlılar, Büyük Fırsatlar
Çamur dalışının (muck diving) önemli bir avantajı da konuların çoğunun hareketsiz veya yavaş olmasıdır. Örneğin, Nudibranch’lar (deniz salyangozları), adeta fotoğrafçılar için poz verir. Her dalışta birden fazla türü bulunabilir.
Rehberler genellikle belirli canlıların hangi bölgelerde görülebileceğini iyi bilir. Bu da size özel bir kare yakalamak için aynı noktaya tekrar tekrar dönme şansı verir.
Bu tür dalışlar daha durağan deniz şartlarında ve daha sığ sularda yapıldığı bir günde oldukça fazla dalış yapılabilir. Bu dalışları organize eden dalış merkezleri bazen günde beş dalışa kadar izin verir. Yani bol bol pratik yapabilir, her seferinde biraz daha gelişebilirsiniz. Pratik gelişim demektir.
Bazı dalışlar ise başlı başına özel bir deneyim sunar. Örneğin Mandarin Balığı dalışları. Gündüzleri mercanların arasında saklanan bu renkli balıklar, gün batımında ortaya çıkar ve eş aramaya başlar. Eğer sabırlıysanız, iki balığın yükselip çiftleştiği o büyülü anı yakalayabilirsiniz.
Bu anı kaçırmamak için dalgıçlar gün batımında pozisyon alır, ışık düzenlemelerini yapar ve beklemeye başlar. Genellikle kırmızı ışık kullanılır, çünkü beyaz ışık balıkları ürkütebilir. Eğer zamanlamanız doğruysa, dişinin yumurtalarını ve erkeğin spermlerini serbest bıraktığı o anı bile görüntüleyebilirsiniz.
Çamur Dalışı (Muck Diving) İpuçları
- Yaratıcılığınızı kullanın: Kamera ayarları, farklı diyafram, ışık açısı, renkli filtre ve snoot gibi aksesuarları denemekten çekinmeyin.
- Tek bir teknik üzerine yoğunlaşın: Örneğin tüm dalış boyunca sadece geniş diyaframlı (bokeh etkili) çekimler yapın.Bir başka dalışı diğer bir tekniğe ayırın.
- Yazı tahtası (Slate) taşıyın: Planladığınız çekim ayarlarını ya da fikirleri dalış öncesinde not edin.
- Küçük detaylara yoğunlaşın: Çeşitli diyopter kullanarak makro ve süper makro deneyin.
- Defalarca fotoğraflarınızı gözden geçirin: Ne işe yarıyor ne yaramıyor, hatalara neler yol açıyor belirleyin.
- Yüzerliliğinizi doğru yönetin: Sabit kalmak ve canlıları ürkütmemek için mükemmel dengeyi sağlamak şarttır.
- Su altı canlıları hakkında bilgi sahibi olun: Onların davranışlarını bilmek, doğru zamanda doğru kareyi yakalamanızı ve iyi kompozisyon yapmanızı sağlar.
- Geniş açı lensinizi unutmayın: Makro ağırlıklı olsa da, çamur dalışında geniş açı için de sürpriz anlar yakalanabilir. Özellikle yakın plan geniş açı tekniği uygulanırsa eşsiz fotoğraflar ede edilebilir.
- Çamur Dalışı Etiği: Saygı, sabır, paylaşım.
- Fotoğraf sırası: Bir canlıyı ilk siz bulmuş olabilirsiniz, ama dalış arkadaşlarınızın da onun fotoğrafını çekmesine imkân tanıyın. Sonra tekrar sıraya girip devam edebilirsiniz.
- Dip yapısını koruyun: Kumda palet vurmak, elleri kolları dipte sallamak hem canlıları kaçırır hem de görüşü bulandırır.
- Hayvanlara dikkatli davranın: Asla bir canlıyı zorlamayın ya da poz için yerini değiştirmeyin. Fotoğraf uğruna canlılara zarar vermek kabul edilemez. Bir çok dalış merkezi dalış rehberi de bu davranışlara sert tepki verir.
Sonuç: Çamurdan Doğan Büyü
Bir dahaki sefere “çamur dalışı” ( Muck Diving) dendiğinde, adı artık sizi yanıltmaz. Bu dalışlar, su altı fotoğrafçılığı açısından eşsiz fırsatlar sunar. Görünüşte sıradan olan bir dip yapısı, dikkatli gözler ve sabırlı bir yaklaşım sayesinde inanılmaz görüntülerle dolu bir dünyaya dönüşebilir.
Yazı ve fotoğraflar: Ateş Evirgen