Yatırım dünyası, dijital teknolojilerin etkisiyle köklü bir dönüşüm yaşıyor. Mobil uygulamalar, çevrimiçi aracı kurumlar, yapay zekâ destekli portföy yöneticileri ve sosyal medya üzerinden yayılan yatırım trendleri, artık yatırımcıların (ve yatırımcı adaylarının) gündelik yaşamına nüfuz etmiş durumda. Araştırmaya, incelemeye devam!
Bu dönüşümün merkezinde ise riskler var şüphesiz. Bizler de Newtech ekibi olarak, bu temel gerçekten hareketle yatırımcılara hem rehberlik hem de uyarı niteliği taşıyan bir çerçeve sunmak istedik. Zira, yeni çağın yatırımcısı artık sadece parasını değil; zamanını, dikkatini ve bilgeliğini de yönetmek zorunda.
Dijital okuryazarlık: Yatırımın yeni anahtarı
Geleneksel yatırım bilgisi, bugün tek başına yeterli değil. Dijital çağın yatırımcısı, uygulamalarla portföy yönetimi yapabilmeli, kripto cüzdanların güvenliğini sağlayabilmeli, sosyal medya ve haber kaynaklarını filtreleyebilmeli. Ayrıca siber risklere karşı da yatırımlarını korumalı.
Burada siber güvenlik yazılımlarından yapay zeka destekli robotlara birçok başlıktaki sayısız ‘dijital gücün’ önemi yadsınamaz. Bu noktada ESET, gerek mobil, gerekse masaüstü çözümleri ile siber güvenlik tarafındaki önerimiz.
Dijital okuryazarlık, yatırımcının kişisel sermayesinin en az para kadar önemli bir bileşeni haline geldi ve geliştirilmesi noktasında herhangi bir ‘limit’ de bulunmuyor.
Okumalar yaparak, güvenilir kaynakları takip ederek bilgi birikiminizi artırabilirsiniz. Örneğin Fibabanka’nın “Bilgi Bankası” isimli blogu, doğru bilgiye pratik erişimde öne çıkıyor.
Risk yönetimi ve davranışsal farkındalık
Finansal piyasalar her zamankinden daha hızlı. Mobil cihazınızda bir dokunuşla saniyeler içinde alım-satım yapabilmek, aynı zamanda duygusal karar alma riskini de artırıyor. Uzmanlar, bu bağlamdaki davranışsal finansın önemine dikkat çekiyor:
Anlık karar verme baskıları, “trend kaçıyor” korkusu FOMO ve sosyal medya kaynaklı yönlendirmeler, yatırımcının zihinsel dengesini tehdit edebiliyor. Ancak şu unutulmamalı ki bilinçli bir yatırımcı olmak, teknolojiye hâkim olmanın yanında, duygularını da yönetmeyi gerektiriyor.
Örneğin yatırım fonlarında bir satış emri verdiğinizde işlemin gerçekleşmesi 2 günü (buna T+2 denir) buluyor. Kripto para platformlarında ise satış emri verirsiniz ve işlem gerçekleşir.
Bir düşünün, insanlar kripto varlıklardaki kayıplarından bolca bahsederken neden yatırım fonu gibi finansal araçlar da bu son derece az. Çünkü, T+2, yatırımcılara bir düşünme ve yeniden değerlendirme süreci tanıyor, yatırımcı talebini iptal ederek işlemden vazgeçebilme gibi bir hakka sahip.
Yatırım tavsiyesi değildir, amaç değerlendirme süresinin önemine atıftır. Sonuç itibarıyla duygusal olarak dengede olduğunuz zamanlarda kararlar vererek ilerlediğinizde yatırımlarınız daha iyi sonuçlar verebilir.
Yatırım alternatifleri
Dijital çağda yatırım seçenekleri yalnızca borsa ve altınla sınırlı değil. İşte başlıca yatırım araçları:
Yatırım Fonları
Profesyonel yönetim, çeşitlendirme imkânı, düşük giriş barajı gibi avantajları ile dikkat çeken yatırım fonları; zamana ve piyasa bilgisine sahip olmayan ama düzenli birikim yapmak isteyenler için ideal. Ayrıca robo-danışmanlar ve mobil fon platformları aracılığıyla dakikalar içinde yatırım mümkün.
Negatif tarafı ise bazı yatırım fonlarının yüksek risk barındırması, bu nedenle dikkatli olunması gerek. Serbest fon gibi türlerde ise nitelikli (yani 1 milyon TL ve üzeri tasarrufa sahip) yatırımcı olmanın şart koşul olduğunu belirtelim.
Hisse senetleri (Borsa)
Uzun vadede yüksek getiri potansiyeli sunan borsa, bununla birlikte volatiliteye (dalgalanmaya) karşı sabırlı ve bilinçli yatırımı gerekli kılıyor. Unutulmamalı ki canlı fiyatlar, analiz araçları, anlık işlem olanağı gibi teknolojik özellikler, yatırımcıyı güçlendiriyor ama aceleciliğe de sürükleyebiliyor. Borsada yatırım gerçekten riskli…
Türkiye’de hisse senetlerinin ortalama elde tutulma sürelerine ilişkin araştırmalar da gösteriyor ki ‘sabırlı yatırımcı’ profiline paralel yatırım stratejileri yeterince bilinmiyor. Bu nedenle nispeten daha düşük risk faktörü barındıran (yani sizin de düşük risk iştahına sahip olmanızı gerekli kılan) adımların atılması daha dengeli bir süreci beraberinde getirebilir.
Borsada yatırım trendi, FinTech uygulamalarından birini sektörde öne çıkarmayı başardı. Bu uygulama, çoğunuzun duyduğu Midas. Kullanımı kolay ve konforlu bir borsa platformu. Diğer yandan aracı kurumlar (Yapı Kredi Portföy, vb.) ve bankaların da (Garanti, Akbank, vb.) borsa yatırımları için birer adres olduğunu ifade edelim.
Kripto paralar ve token ekonomisi
Finansal sistemin dışında sizi adeta bir ‘korsan bayrağı’ altında limanları yağmalayama davet eden kripto paralar, çok ama çok yüksek riskli alanlardan. Diğer yanda yüksek getiri fırsatları da var, ancak bilinçli, teknolojik altyapıya hâkim yatırımcıların dışında kalanlar için kabus dolu gecelere neden olabildikleri de şehir efsanelerinden çok öte gerçekler.
Regülasyon belirsizliği, teknik bilgi gereksinimi, dolandırıcılık vakaları gibi negatif özellikler de taşıyan kripto dünyasına yatırımda, hedeflediğiniz kripto varlıklar hakkında bilgi sahibi olmanız, ani kararlardan kaçınmanız ve gelişmeleri yakından izlemeniz elzem.
Kripto para yatırımları dendiğinde Binance, Paribu, BTC Türk gibi platformların, hem web hem de mobil platformlarının son derece pratik olduğunun altını çizelim. Ek olarak bankacılık uygulamalarından söz konusu kripto alım-satım platformlarına 7 gün 24 saat anlık para transferi yapılıyor olması da ilgiyi tetikleyen unsurlardan biri oldu kuşkusuz.
Altın ve Kıymetli Madenler
Riskin nispeten dengede tutulabildiği bir yatırım alternatifine geldi sıra: altın ve kıymetli madenler (platin, gümüş, vb.) Enflasyona karşı yatırımcıları ‘yine nispeten’ koruyabilen altın ve kıymetli madenler, özellikle fiziki alım yerine dijital altın hesapları, fonlar ve ETF’ler ile iyiden iyiye popülerleşti.
Altın yatırımlarında sabırlı olmak ve zamanlama, öne çıkan gereklilikler. Yanlış zamanda yanlış işlemler, birçok yatırımda olduğu gibi altın, gümüş gibi alternatiflerde de olumsuz sonuçlara yol açabilir.
Mevduat ve tahvil
Güvenli limanların “en güvenli” noktalarına hoş geldiniz! Düşük risk unsurları ile gelen mevduat ve tahviller, bununla birlikte sabit (yani yüksek olmayan) getiriler sunar. Riskten kaçınan yatırımcılar için avantajlı olabilir.
Türkiye’de mevduat gibi yatırımlara dair en büyük sorunsal ise yatırımcıların bir ‘yatırım sepeti’ oluşturarak belirli oranda güvenli limanlarda kalma alışkanlığına sahip olmamalarıdır. Bu nedenle mevduat, vb. türler, getiri sunarken aynı zamanda yüksek getirinin de önüne set çeken ilginç bir parabol meydana getirirler.
Son bir detay olarak banka uygulamalarından anında erişim ve karşılaştırmalı oranlar ile yatırımcılar, istedikleri an mevduat ve tahvil dünyasına adım atabilir.
Yeni nesil yatırımcının başarısı; veriye, duygularına ve teknolojiye nasıl yaklaştığıyla doğrudan ilişkili. İlginin sürekli arttığı günümüzde yatırımcı, her zamankinden daha bilgili, daha dikkatli ve kararlı olmalı. Aksi taktirde sonuçlar beklentilerini karşılamaktan çok uzak olabilir.
Yatırımcıya 5 Tavsiye
- Planla: Hedefsiz yatırım, rotasız bir gemidir.
- Bilgilen: Her yatırım aracını öğrenmeden yatırım yapma.
- Çeşitlendir: Tek sepete tüm yumurtayı koyma.
- Duygularını tanı: Panik satış veya açgözlü alım tuzaklarına düşme.
- Dijital araçları akıllı kullan: Teknolojiyi sadece hız için değil, bilinçli analiz için kullan.
Uzman Görüşü – Ferhat Verdi
Yorum Yap