Kaynak Kodu Nedir? Neden Önemlidir?

Yazılım dünyasının içinde olan kişiler için kaynak kodu (source code) çok yaygın kullanılan bir terim olsa da bu dünyadan olmayanlar tarafından ne anlama geldiği merak edilebiliyor. Bu doğrultuda kaynak kodu nedir gibi sorulara yanıt aramaya başlıyor.

Siz de eğer diğer çoğu kullanıcı gibi source code olarak da bilinen bu terime aşina değilseniz doğru yere geldiniz. Kısa bir sürenin ardından bilmeniz gereken her şeyi öğrenmiş olacaksınız.

Kaynak Kodu Nedir?

Kaynak kodu, geliştirici tarafından yazılan programların çalışma şeklini belirleyen talimatlar bütünüdür. Python, C++, PHP, JavaScript gibi dillerden hangisinin tercih edildiğinin bir önemi yoktur. Her dilde yazılan kodların bütününe “source code” ya da diğer adı ile “kaynak kodu” adı verilir.

Daha basit bir şekilde ele almak gerekirse, kaynak kodu, görevlerin nasıl gerçekleştirileceğinin belirlenmesini sağlayan bir dizi talimat içerir. Bir günlük yapılması gerekenler listesi hazırladığınızı varsayın:

• Uyan.
• Sabah rutinini tamamla.
• Yarım saat koşu yap.
• İşe git.
• Yemek ye.
• İşten çık ve yemek yemeye git.
• Eve dön.

Bunların her biri aslında bir komuttur ve kaynak kodundaki bir kod satırı olarak düşünülmelidir.

Bu talimatlar, doğal dil kullanmak yerine programlama dili kullanılarak verilir. Dil olarak JavaScript, C++, Python gibi dillerden herhangi biri seçilebilir.

Bu diller hiç bilmeyenler için tıpkı aşina olunmayan bir dilin alfabesi gibi görünebilir. Örneğin Rusça veya Japonca gibi dillerdeki harfler, Türkçeden çok farklı bir görünüme sahiptir. Bu da onları tuhaf semboller olarak algılamanıza neden olur.

Python gibi dillerle yazılan kodlar da buna benzer şekilde görülür ancak bu dilleri öğrendikten sonra başka bir yazılım geliştiricisi tarafından yazılan dili sanki kendi ana dilinizde yazılmış bir metin okuyormuş gibi anlayabilirsiniz.

Bilgisayarlar insanların ana dilini anlamaz. Makine kodu olarak bilinen özel bir dil vardır. Her şey 0 ve 1’den oluşur. Tabii ki bunu bir insan kolay bir şekilde yazamaz. O yüzden Python gibi programlama dilleri kullanılır.

Ne var ki bu kodlar tek başına bir anlam ifade etmez. Geliştirici kodları okuyabilir, anlayabilir ancak kodların çalışabilmesi için makine koduna çevrilmesine ihtiyacı vardır. O noktada ise devreye derleyiciler girer.

Bunlar kaynak kodunu alıp okunabilir hâle getirir. Böylece bilgisayarlar gerçekleştirilecek görevler dizisini anlamaya başlayarak uygulama sürecini başlatır.

Kaynak Kodu Neden Korunmalıdır?

Kaynak kodunun ele geçirilmesi, güvenlik açısından kritik sorunlara neden olabilir. Kaynak kodu, her şeydir. Bir yazılımdaki güvenlik açıklarının kolaylıkla tespit edilmesine, rekabette avantaj elde edilmesine ve maddi kayıp yaşanmasına yol açabilir.

Söz konusu olasılıkların yol açabileceği ciddi dezavantajlar göz önünde bulundurularak kaynak kodunun güvenliğini sağlamanın ne kadar önemli olduğu anlaşılabilir.

Kaynak Kodunun Çalınmaması İçin Neler Yapılabilir?

Kaynak kodunun kötü amaçlı kişiler tarafından ele geçirilmesinin önüne geçmek için birçok yöntem vardır:

• Şifreleme: Kodlar paylaşılırken veya depolanırken şifreleme sayesinde başkası tarafından okunması önlenebilir.
• Erişim kontrolü: Kaynak koduna sadece izin verilen kişilerin erişebilmesini sağlayabilirsiniz.
• Güvenli depolama: Kaynak kodu daima güvenli bir sunucuda saklanmalıdır. Güvenlik açısından herhangi bir risk taşımamalıdır.
• Yedekleme: Kaynak kodu düzenli olarak yedeklenmelidir. Dosyanın zarar görmesi, kodların yanlışlıkla silinmesi gibi durumların yaşanmasına karşı tedbirli olunmalıdır.
• Sosyal mühendislik ve oltalama gibi tekniklere karşı bilinçli olma: Ekipteki herkesin bilgisayar korsanlarının sıkça kullandığı oltalama ve sosyal mühendislik gibi saldırı yöntemleri hakkında bilgisi olmalıdır. Tuzağa düşme ihtimaline karşı ekipteki herkes bu tür girişimlere karşı bilinçlendirilmelidir.
• Yazılım güncellemeleri: Kaynak kodunu korumanın birinci kuralı, yazılımları her zaman güncel tutmaktır. Yazılımdaki bir güvenlik açığı, sistemi tehditlere karşı açık hedef hâline getirebilir. Bu da kaynak kodunun çalınmasıyla dahi sonuçlanabilir.

Bu güvenlik önlemleri ile kaynak kodunuzu koruyabilir, kötü niyetli kişilerin kodlarınıza erişmesini büyük ölçüde engelleyebilirsiniz.