Riskware Nedir? Nasıl Kaldırılır?

Doğrudan kötü amaçlı yazılım olarak tanımlanmayan fakat en az zararlı yazılımlar kadar tehdit olma potansiyeline sahip riskware nedir?

Bilinçli bir internet kullanıcısı olarak söz konusu yazılımların farkında olmak ve bunlara karşı tedbir almak istiyor ancak nereden başlayacağınızı bilmiyorsanız bu rehber size yardımcı olacaktır.

Riskware Nedir?

Riskware ya da riskli yazılım, kötü amaçlı yazılıma dönüşme ve güvenliğiniz için tehdit oluşturma potansiyeline sahip normal bir yazılımdır. Bu tür yazılımlar kötü amaçlı yazılımlara karşı savunmasız hâle gelmesine neden olan güvenlik açığı içerdiğini ya da zararlı kod barındırdığından habersiz bir şekilde indirilebilir.

Söz konusu yazılımlar son derece güvenilir bir yazılım gibi görünebildiği için hangi yazılımları yüklemekten kaçınılması gerektiğini bilmek özellikle normal bir kullanıcı için oldukça zor olabilir. Riskli yazılımları nasıl tespit edeceğinizi ve kaldıracağınızı öğrenmek ise sizi ve kişisel verilerinizi güvende tutar.

Bu tür yazılımlar her yerdedir. Daha önce farkında olmadan riskli yazılım indirmiş olabilirsiniz. En yaygın riskware türü, güvenlik açığı içeren yazılımdır. Bu yazılımlar, verilerinizi siber suçlular tarafından hedef hâline getirebilecek güvenlik açıklarına sahiptir. Bilgilerinizi kaydeden uygulamalara kesinlikle dikkat etmelisiniz.

Riskware Nasıl Çalışır?

Malware (Kötü amaçlı yazılım) aksine riskware her zaman kötü bir niyetle oluşturulmaz. Bu gerçekten de faydalı bir amaç için geliştirilmiş bir yazılım olabilir fakat kullanıcıların faaliyetlerini takip ederek ya da gizlilik sözleşmesini bilmeden kötüye kullanarak kullanıcıların güvenliği için risk oluşturabilir.

Hizmet sözleşmesini ya da yazılımın sunulduğu ülkelerin yasalarını ihlal etmesi muhtemel olan riskli yazılımlar, kullanıcı verilerini kötü niyetli kişilere sızdırabileceği için riskware olarak tanımlanır. Riskli yazılımın nasıl kötü amaçlı yazılıma dönüştüğünü iyi anlamak gerekir.

Süreç kullanıcıların güvenli gibi görünen yazılımı indirmesi ile başlar. Güvenilir görünen ancak güvenlik açıkları içeren ya da gizlilik sözleşmesini isteyerek ya da istemeyerek kötüye kullanan yazılımlar bir uygulama mağazasından dahi indirilebilir. Hatta başka yazılımların parçası olarak gelebilir.

Daha sonra yazılım kullanıcı etkinliğini izlemeye başlar. Kullanıcı verileri, yazılımın çalışmasına yardımcı olmak için kaydedilir fakat yazılımdaki güvenlik açıkları yüzünden veri ihlallerine zaten kapı aralanmıştır. Siber suçlular, bu güvenlik açığından yararlanarak kullanıcının bilgilerini ele geçirebilir, cihazına sızabilir ve çok daha fazlasını yapabilir. Olumsuz sonuçlar güvenlik açığının boyutuna bağlıdır.

Riskware Nasıl Tespit Edilir?

• Bu yazılımlar genellikle başka yazılımlarla birlikte yüklenir. Cihazınızda sizin yüklemediğiniz uygulamaların olup olmadığını kontrol edin.
• Cihazınızın özellikle son zamanlarda yavaşlamadığından emin olun. Bir uygulamayı indirdikten hemen sonra cihazınız yavaşlamaya başlamışsa o yazılımı gözden geçirmenizin vakti gelmiştir.
• Yazılım eğer erişmesine gerek olmayan, ana amacı ile hiçbir alakası olmayan dosyalara erişiyorsa riskli yazılım olabilir.
• Yazılımın güncelleme sıklığını incelleyin. Uygulamalar için yayımlanan güncellemeler, o uygulamaların güncel tehditlere karşı korunmasını sağlar. Güncel olmayan uygulamalar, zararlı girişimlere karşı fazlasıyla duyarlı olabilir.

Riskli Yazılımlardan Nasıl Korunulur?

• Yazılımın istediği izinleri iyi değerlendirin. Gerçekten o izne ihtiyacı olup olmadığını sorgulayın.
• Resmî uygulama mağazalarını kullanın.
• Yazılımın hizmet koşullarını okuyun.
• Yazılımı yüklemeden önce talimatları dikkatlice okuyun. Bazı yazılımlar, size kurulum aşamasında başka bir yazılımı yüklemeyi onaylayıp onaylamadığınızı sorar. Buna farkında olmadan onay verebilirsiniz.

Riskware Nasıl Kaldırılır?

Riskli yazılımın eğer kötü amaçlı yazılıma dönüştüğünü düşünüyorsanız son derece dikkatli olmalı ve çok geç olmadan aksiyon almalısınız. Öncelikle direkt o uygulamayı silin. Ardından vakit kaybetmeden virüsten koruma konusunda güvenilir ve itibarlı bir şirket tarafından sunulan antivirüs programı kullanarak tam sistem taraması başlatın.

Bu tehditlerden kurtulduktan sonra cihazınıza yükleyeceğiniz uygulamalara karşı daha dikkatli bir şekilde hareket edin. Riskli yazılımları tespit etmek zor olsa da bunları hızlı bir şekilde kaldırabilir ve uygulama hakkında araştırma yaparak tehdide hiç maruz kalmayabilirsiniz.